Bor Nedir?
Bor sert ve ısıya dayanıklı bir elementtir. Hitit ve Sümerliler madeni gümüş ve altın işçiliğinde kullanmışlardır. Periyodik tabloda “B” simgesiyle gösterilir ve atom numarası 5’tir. Doğada hiçbir zaman serbest olarak bulunmazlar; çeşitli metaller ya da ametal elementlerle bileşik haldedirler. Saf bor elektriksel iletkenliğe sahiptir. Kristalize bor ise hem görünüm hem de özellikler bakımından elmas kadar serttir. Bor eski Yunan’da temizlik alanında, Romalılarda cam yapımında, eski Mısır’da mumyalamada, Araplılar tarafından ise ilaç yapımında kullanılmıştır. Kullanım alanı geniş bir listeye yayılmaktadır. Doğada tam 230 çeşide sahiptir.
Bor Nerelerde Kullanılır?
Bor elementinin genel bir tanımından sonra nerelerde kullanıldığı da merak konusudur. Bor elementinin kullanım alanı geniştir; eşyalarımızın küçük detaylarında bor elementinden bir parçaya rastlayabiliriz. Kullanım çeşitlikleri ülkeler arasında da farklı göstermektedir. Amerika’da bor askeriyede kullanılırken Türkiye’de daha çok deterjan ve sabun imalatında kullanılmaktadır.
Bor Türkiye'de Nereden Çıkarılır?
Kullanım alanı oldukça geniş olan bor madeni son zamanların en önemli madenleri arasında görülmektedir. Ülkemizde önemli bor yatakları bulunmaktadır. Türkiye’deki bor rezerve zenginliğini ABD, Rusya ve Güney Amerika izler. Ülkemizde; Eskişehir(Kırka), Kütahya (Emet), Bursa (Kestel) ve Balıkesir (Bigadiç) bölgelerinden çıkarılmaktadır. Ülkemizdeki toplam bor rezervi 3.3 milyon tondur.
Bor Madeni Kullanım Alanları
Bor, bitkilerin hücre duvarları için gerekli bir elementtir. Hayvanlar için zehirli değildir ancak yüksek miktarlarda verilmesi metabolizmayı bozabilir. Her gün yediklerimizden yaklaşık 2 miligram kadar bor alıyoruz. Yani canlılar için hem hayati hem de işlevsel öneme sahiptir. Bor madeninin kullanım alanları ise şu şekildedir:
- İlaç ve kozmetik sektörü
- Mumyalama
- Boya sanayisi
- İletişim alanı
- Elektrik ve elektronik sektörü
- Havacılık ve uzay araştırması
- Kâğıt sanayi
- Tarım sektörü
- Seramik ve cam yapımı
- Plastik sektörü
- İnşaat sektörü
- Manyetik cihazlar
- Askeriye ve zırhlı araçlar
- Tekstil
- Kimya sektörü
- Patlayıcı maddeler
- Bilgisayar sektörü
- Fotoğrafçılık
- Kauçuk sektörü
- Metalürji
- Nükleer sanayi
- Fiber optikleme
- Otomobil sektörü
Bor Nerede Kullanılır?
Nötronları absorbe edebilme özelliği, bor elementinin benzersiz bir yapıda olduğunun göstergesidir. Ayrıca bor elementi bazı maddelerin iletkenliklerini azaltmak için de tercih edilir. Amorf formda kahverengi bir tozdan oluşan bor elementinin kullanımı geniş alana yayılmaktadır. Sabun ve deterjan üretiminde, bitki ve böcek öldürücü olarak, ilaç ve kozmetik ürünlerinde, askeri alanlarda, patlayıcı madde olarak ve bilgisayar teknolojilerinde bor elementinden yararlanılır.
Bor Madeni Ne İşe Yarar?
Bor elementinin küresel üretiminin yarısı, cam elyafının katkı maddesi olarak kullanılmaktadır. Bir sonraki kullanım alanı ise ısıya dayanıklı malzemelerdeki polimerler ve seramiklerdir. Kısacası günümüzdeki kullanım alanlarında seramik ve cam sanayi başı çekmektedir. Bor mineralleri; tarım, yanmayı önleyici madde yapımı, otomotiv sektörü, kurutucu olarak, su artıma ve diğer alanlarda kullanılmaktadır.
