Antalya, Türkiye'nin turistik cennetlerinden biri olarak bilinir, ancak pek az kişi Antalya'nın adının ne anlama geldiğini veya şehrin eski adının ne olduğunu bilmektedir. Antalya adı nereden geliyor? ve Antalya'nın eski adı nedir? Bu büyüleyici şehirle ilgili merak uyandıran bu soruların cevapları, Antalya'nın zengin tarihini ve kültürünü anlamamıza yardımcı olabilir. Şimdi, Antalya'nın adının kökenlerine ve eski adına dair ipuçlarına doğru bir yolculuğa çıkalım. İşte detaylar...
Antalya adı nereden geliyor?
Antalya, kökenini II. Attalos'un tarihine dayandıran zengin bir geçmişe sahip bir şehirdir. "Attalos Yurdu" anlamına gelen Antalya, II. Attalos tarafından M.Ö. 133 yılında kurulmuştur. Bergama Krallığı'nın sona ermesiyle bir süre bağımsız kalan Antalya, korsanların hakimiyetine geçmiştir. Ancak M.Ö. 77'de Roma Komutanı Servilius Isauricus tarafından Roma topraklarına katılmıştır. M.Ö. 67'de Pompeius'un donanmasının üssü olmuş ve M.S. 130'da Hadrianus'un ziyaretiyle şehrin gelişimine katkı sağlamıştır.
Antalya'nın tarih sahnesindeki yolculuğu, Bizans egemenliği döneminde piskoposluk merkezi olmasıyla devam etmiştir. Türklerin eline geçtikten sonra ise büyük bir gelişme göstermiştir. Modern Antalya, antik yerleşmenin izlerine rağmen, antik çağ kalıntıları konusunda sınırlıdır. Ancak, görülebilen kalıntılar arasında eski limanı çevreleyen sur ve restorasyonu yapılan Hadrian Kapısı, Antalya'nın en güzel antik eserlerinden biridir.
Antalya'nın antik çağdaki konumu, Pamphylia ve Lykia olarak adlandırılan bölgelerle çevriliydi. Milattan önce VIII. yüzyıldan itibaren Ege Denizi'nin batı kıyılarından göçenler, bu bölgeye Aspendos ve Side gibi önemli şehirleri kurmuşlardır. Bergama Kralı II. Attalos, M.Ö. 159-138 yılları arasında hüküm sürdüğü dönemde, askerlerine "yeryüzündeki cenneti bulun" emrini vermiştir. Bu emir sonucunda, günümüz Antalya'sının bulunduğu bölge seçilerek buraya liman şehri kurulmuş ve kente Attalos'un adı verilmiştir.
Helenistik dönemde II. Attalos'un gösterdiği yerde kurulan Antalya, stratejik önemini artırarak Attaleia olarak adlandırılmıştır. Arap kaynaklarında "Antaliye," Türk kaynaklarında ise "Adalya" olarak geçen şehir, 20. yüzyılın ilk çeyreğinden itibaren günümüzdeki adı olan "Antalya" olarak anılmaya başlanmıştır. Şehrin adı biyolojide takson epiteti olarak da çeşitli biçimlerde kullanılmaktadır, örneğin antalyaensis, antalyanus, antalyana.
