Bağırsak hastalıkları, ince ve kalın bağırsağın fonksiyonlarını veya yapılarını olumsuz yönde etkileyen ve çeşitli belirtilerle kendini gösteren hastalıklardır. Bu hastalıklar çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. İşte bağırsak hastalıklarından bazıları:
İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS): Stres, diyet ve diğer faktörlerle tetiklenen kronik bir durumdur. Kabızlık, ishal, karın ağrısı ve şişkinlik gibi belirtileri vardır.
İnflamatuar Bağırsak Hastalığı (İBH): Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı olmak üzere iki ana tipi vardır. Bağırsağın iltihaplanması ile karakterizedir.
Divertikülit: Kalın bağırsağın duvarlarında küçük keseciklerin (divertikül) oluşmasıyla ilişkilidir. Bu keseciklerin iltihaplanması divertikülit olarak adlandırılır.
Bağırsak Obstrüksiyonu: Bağırsağın tıkanması durumudur. En sık nedeni bağırsak dönmeleri ve tümörlerdir.
Bağırsak Polipleri: Bağırsağın iç yüzeyinden büyüyen iyi huylu tümörlerdir. Ancak bazı polipler kansere dönüşebilir.
Çölyak Hastalığı: Gluten intoleransı ile karakterizedir. İnce bağırsağın zarar görmesine neden olabilir.
Gastroenterit: Virüsler, bakteriler veya parazitler tarafından oluşturulan bağırsak enfeksiyonudur. İshal, kusma ve mide krampları gibi belirtileri vardır.
Fissür ve Hemoroid: Anal bölgede meydana gelen rahatsızlıklardır. Fissür, anüs çevresindeki yırtıklar; hemoroid ise anüs veya alt rektumda şişen damarlarla ilgilidir.
Bu liste, bağırsak hastalıklarının sadece birkaçını içermektedir. Belirtiler ortaya çıktığında bir gastroenterolog veya genel cerraha başvurulmalıdır. Bağırsak sağlığı ile ilgili herhangi bir endişe durumunda, hemen bir uzmana danışmak önemlidir.
Bağırsak rahatsızlıkları, kişinin hem fiziksel hem de sosyal hayatını derinden etkileyen önemli sağlık sorunlarından biridir. Bu sebeple, bağırsakla ilgili şikayetleri olan bireylerin bu durumu göz ardı etmemesi ve en kısa sürede uzmana danışması büyük önem taşır.
Bağırsakla İlgili Şikayetinizde Hangi Doktora Başvurmalısınız?
Bağırsakla ilgili şikayetleri olan kişiler, ilk etapta Genel Cerrahi uzmanına başvurmalıdırlar.
Bağırsakla ilgili problemler için başvurulabilecek iki ana bölüm bulunmaktadır: Genel Cerrahi ve Gastroenteroloji. Bağırsak şikayetleriyle karşılaşan bireyler, ilk olarak Genel Cerrahi polikliniğine müracaat edebilirler. Burada yapılacak ilk muayenenin ardından, eğer daha detaylı bir inceleme veya tedavi gerekiyorsa, Gastroenteroloji bölümüne yönlendirilirler.
Özetle, bağırsak sağlığınızla ilgili bir sorun yaşadığınızda veya belirti gördüğünüzde, zaman kaybetmeden bir uzmana danışmanız, hem kendi sağlığınız hem de yaşam kaliteniz için büyük önem taşımaktadır.
Bağırsak hastalıklarının tanısında çeşitli test ve yöntemler kullanılır. Bu hastalıkların belirlenmesi için kan analizleri ve gaita örneklemeleri sıklıkla başvurulan ilk adımlardır. Bunların yanı sıra, bağırsak iç yüzeyini doğrudan incelemek için endoskopi ve kolonoskopi gibi görüntüleme yöntemleri tercih edilir.
testler, özellikle Ülseratif kolit veya Crohn gibi spesifik bağırsak rahatsızlıklarının teşhisinde ve onların sindirim sistemine olan etkisinin değerlendirilmesinde oldukça önemlidir.
Bağırsak rahatsızlıklarında, bireylerde çeşitli belirtiler ortaya çıkar. Bu belirtiler arasında karın içerisinde ağrı, düzensiz bağırsak hareketleri, gaz ve şişkinlik, mide bulantısı gibi semptomlar sıkça karşılaşılan durumlardır.
Aynı zamanda, dışkıda kan bulunması, vücut sıcaklığında artış ve beklenmedik kilo kayıpları da bağırsak hastalıklarının potansiyel göstergeleri arasında yer alır.
Genel Cerrahi ve Gastroenteroloji bölümleri, tıbbın farklı uzmanlık alanlarıdır ve her biri kendi içinde belirli hastalıklar ve rahatsızlıklarla ilgilenir. Aşağıda her iki bölümün başlıca ilgi alanlarına dair bilgiler verilmiştir.
Genel Cerrahi bölümü neye bakar?
Genel cerrahi, vücudun farklı bölgelerindeki cerrahi müdahaleleri kapsar. Genel cerrahi uzmanının ilgilendiği başlıca durumlar ve rahatsızlıklar şunlardır:
Karın içi organlarının (mide, bağırsaklar, safra kesesi, karaciğer vb.) hastalıklarının cerrahi tedavisi
Apandisit, fıtık, safra taşı, barsak tıkanıklıkları gibi akut cerrahi durumlar
Meme hastalıklarının tanı ve tedavisi (örn. meme kanseri)
Tiroid ve paratiroid bezi hastalıklarının cerrahi tedavisi
Deri ve yumuşak doku tümörleri
Hemoroid, anal fissür gibi anorektal hastalıkların cerrahi tedavisi
Gastroenteroloji bölümü neye bakar?
Gastroenteroloji, sindirim sistemi hastalıklarına odaklanan bir iç hastalıkları dalıdır. Gastroenteroloji uzmanının ilgilendiği başlıca durumlar şunlardır:
Mide ve bağırsak hastalıklarının tanı ve tedavisi (örn. gastrit, ülser, kolit, Crohn hastalığı)
Karaciğer, safra yolları ve pankreas hastalıkları (örn. hepatit, siroz, safra taşı, pankreatit)
Gastrointestinal kanamalar
Gastrointestinal endoskopi (gastroskopi, kolonoskopi vb.) uygulamaları
Fonksiyonel gastrointestinal bozukluklar (örn. irritabl bağırsak sendromu)
Gastrointestinal enfeksiyonlar
Her iki bölüm de bağırsak ve sindirim sistemiyle ilgilendiği için bazen örtüşen alanları vardır. Ancak genel cerrahi, cerrahi müdahale gerektiren durumlarla; gastroenteroloji ise sindirim sisteminin medikal (ilaca dayalı) tedavisiyle daha yakından ilgilenir. Bir rahatsızlık durumunda hangi bölüme başvurulması gerektiğine, başlangıçta bir pratisyen hekim veya aile hekimi karar verebilir.