Hakan KABAHASANOĞLU/GİRESUN,(DHA)-TARIM ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Türkiye'nin 34 ili ile özellikle 16 ürününün zirai dondan etkilendiğini belirterek, "Artık yurt dışına bağımlıyız, gıda arz güvenliği açısından çok büyük bir sorun olacak' gibi şeyler söz konusu değildir. Etki sadece bu 16 üründe ve bu ürünlerin yetiştiği illerde oldu. Ülkemizin gıda arz güvenliğine ilişkin bir problem yaşaması söz konusu değil" dedi.
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Giresun'da Doğu Karadeniz illerinde görevli il ve bölge müdürleriyle değerlendirme ve istişare toplantısı yaptı. Başta zirai don olaylarıyla ilgili çalışmaların ele alındığı toplantıda, tarımsal üretimden, orman, su ve doğa korumaya kadar, bölgede yürütülen faaliyetler değerlendirildi. Bakan Yumaklı, merkeze bağlı Sıvacı köyüne de giderek burada zirai dondan etkilenen fındık bahçesini ziyaret edip, yetkililerden bilgi aldı.
FINDIKTA 2,7 MİLYAR DOLARLIK GELİR
İncelemelerin ardından açıklamalarda bulunan Bakan Yumaklı, "Ülkemiz için çok önemli ekonomik değeri, çok kıymetli bir ürünün yine bu hadiseden etkilenmesiyle alakalı yerinde tespit yapıp üreticilerle birlikte olmak üzere geldik. 2024 yılında 717 bin tonluk fındık üretimi gerçekleşti. Bunun 324 bin tonu ihraç edildi. Yaklaşık 2,7 milyar dolarlık bir gelir, ülkemizin ekonomisine katılmış oldu. Elbette zirai don olayı ile alakalı özellikle çok yıllıklı bitkilerde farklı derecelerde etkilenmeler oldu. Özellikle Giresun'un fındık üretimindeki yüzde 13'lük payı ile önemli etkiye sahip olması sebebiyle buradan bir açıklama yapmak istedik" dedi.
'İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ HAYATIMIZIN TAM GÖBEĞİNDE'
İklim değişikliğine dikkati çeken Bakan Yumaklı, "Küresel iklim değişikliğinin etkisi artık yadsınamaz bir gerçek; hayatımızın tam göbeğinde. Son 30 yılın en düşük sıcaklığı kayıtlara geçmiş oldu. Artık farklı vesilelerle belki kimi yerde zirai don kimi yerde sel ve taşkın ya da kuraklık gibi farklı şekillerde bu iklim etkisi karşımıza çıkacak. Tarihin en büyük don olayından bahsediyoruz. 34 ilimiz etkilendi. Belli bir rakımın üzerindeki tarla ve bahçeler daha fazla etkilendi. İlk andan itibaren ekiplerimiz sahadaydı. Şubat ayının sonlarında, Mersin Adana ve Hatay’da da benzer şekilde üretilen ürünlerin zarar görmesi söz konusu olmuştu. Arkadaşlarımız orada da ilk andan itibaren üreticilerimizin yanında oldular" diye konuştu.
'BAZI MEYVELERDE HASAR ÇOK OLDU'
Zirai don etkilerini azaltmaya yönelik çalışmaların sürdüğünü kaydeden Yumaklı, "Geçtiğimiz salı gününden itibaren yaşanan don olayının etkilerini azaltmak üzere arkadaşlarımız çalışmalarına devam ettiler. Tabii, bugünkü teknolojileri yetebildiği kadar ve o etkiyi azaltabilmeye yönelik sınırlı çalışmalar sürüyor. Bazı meyvelerde hasar çok oldu. Cumhurbaşkanımız açıkladı. Tespitler devam ediyor. Bu tespitlerin devamından sonra TARSİM (Tarım Sigortaları Havuzu) sigortası olanlar, sigorta komitesi kapsamında olanların ödemelerini alacaklar. Çiftçi Kayıt Sistemi'ne kayıtlı olanlar ancak sigortası olmayanlar için de bu hasar tespit çalışmalarının sonrasında hasarları nispetinde, don hadisesinin olduğu zamana kadar; o tarla için ne harcama yapılıp ne gider olmuşsa onun bedelini de alacaklar. Diyelim ki; bahçenize bin liralık bir masraf yaptınız, hasarınız yüzde 100 ise o bin lirayı alacaksınız. Hasarınız yüzde 50 ise 500 lirasını alacaksınız. Bu bir süre ve bunun bir takvimi var. Tamamen fiziki şartların da bu hasar tespitine izin vermesi gerekiyor. Bazı yerlerde bu daha çabuk olacaktır. Bazı yerlerde sarkacaktır. Ama bu işlemi gerçekleştirmiş olacağız" dedi.
'BÜTÜN ÜRETİCİLERİMİZİ TARSİM SİGORTASI YAPMAYA DAVET EDİYORUM'
Zirai dondan etkilenen ürünleri sıralayan Bakan Yumaklı, bütün üreticileri TARSİM sigortası yapmaya davet etti. Yumaklı, "Genellikle meyve çeşitlerinde diye bahsettik. 16 çeşit ürününün etkilendiğinden bahsettik. Bu ürünler; armut, ayva, badem, ceviz, elma, erik, fındık, kayısı, kiraz, limon, mandalina nektarı, portakal, şeftali, üzüm ve fıstıktır. Ürününüzün dondan ya da farklı bir koşuldan etkilenmesi söz konusu olabilir. Bunun için bazı ekipmanlar var. Siz bu ekipmanları almak istediğinizde bunun yarısı devlet olarak biz zaten karşılıyoruz" diye konuştu.
BAKLAGİLLER VE AYÇİÇEĞİ DONDAN ETKİLENMEDİ
Üreticilere geçmiş olsun dileklerinde bulunan Yumaklı, "Çoğu yerde söylenti ile farklı şeyler duyuyoruz. Sigorta yapımı ile sağdan soldan söylenenler ile değil, bizim arkadaşlarımızın söyledikleriyle işlem yapılsın. Buna göre hareket edilsin. İlgili arkadaşlarımıza gerekli talimatı verdim. Bu hasar belirleme ve tespit çalışmalarından sonra Türkiye'de bunların anlatılmadığı, arkadaşlarımızın gitmediği yer olmayacak. Üreticilerimize geçmiş olsun. Bu olaydan sonra gerçekliği maalesef bizim tarafımızdan bu şekilde olmadığı ifade edilen hususların tekrar tekrar gündeme getirildiğini duyuyoruz. Zirai don olayında etkilenen meyve türleri dışında ülkemiz için önemli olan stratejik ürünler diye tabir ettiğimiz buğday arpa ve benzeri fasulye nohut gibi baklagillerin ve ayçiçeği gibi yağlı tohumların etkilenmesi söz konusu olmadı" dedi.
'BUNLAR ART NİYETLİ DÜŞÜNCELER'
Bakan Yumaklı, "Artık yurt dışına bağımlıyız, gıda arz güvenliği açısından çok büyük bir sorun olacak' gibi şeyler söz konusu değildir. Etki sadece bu 16 üründe ve bu ürünlerin yetiştiği illerde oldu. Ülkemizin gıda arz güvenliğine ilişkin bir problem yaşaması söz konusu değil. Bunları söyleyenlerin amaçlarını kendilerine bırakıyorum. Ülkemiz güçlü bir ülke. Cumhurbaşkanımızın bu konularda hassasiyetini herkesin bildiğini görüyoruz. Olmayan bazı ortamların varmış gibi sunulmasının hiç kimseye bir fayda sağlamayacağını ve bu düşüncelerin art niyetli düşünceler olduğunu tekrar ifade etmek istiyorum. Tüm illerimize geçmiş olsun" diye konuştu. (DHA)
FOTOĞRAFLI
