Bilecik, tarihi zenginlikleri ve kültürel mirasıyla adından sıkça söz ettiren bir şehir olarak karşımıza çıkıyor. Ancak, pek çoğumuzun merak ettiği ve sıklıkla sormaktan çekinmediği bir soru var: Bilecik adı nereden geliyor? ve Bilecik'in eski adı nedir? Şehrin bu eşsiz isminin kökenine dair birçok ilginç hikaye bulunuyor. Bu yazıda, Bilecik'in adının izini sürerek, bu şehrin tarihinde unutulmaya yüz tutmuş detaylara ışık tutacağız. Aynı zamanda, Bilecik'in geçmişine dair önemli bir diğer bilgiyi de ele alacağız: Bilecik'in eski adı nedir? İlginç bir tarih yolculuğuna hazır mısınız? İşte detaylar...
Bilecik, tarihi boyunca farklı isimlerle anılmış bir şehir olarak öne çıkıyor. Prof. Dr. Bilge UMAR’ın "Bithynia" adlı kitabında belirttiğine göre, Agrilion ve Belekome gibi eski isimler, kentin geçmişini şekillendiren unsurlar arasında bulunmaktadır.
UMAR'a göre, Agrilion'un öz biçimi olan Akr(a)-ilion, "dorukların boğaz yeri" anlamını taşımaktadır. Aynı şekilde, Bilecik'in Bizans dönemine ait adı Belo Kome olarak bilinmekte ve tarihçi Pakhymeres’in eserinde bu yerleşimden bahsedilmektedir. Ancak, Belo adının dilde bir karşılığı olmaması üzerine çeşitli teoriler ortaya atılmıştır.
Ramsay'e göre, Belo Kome adı, Türkçe Bilecik adının Rum ağzına uyarlanmış bir şeklidir. Ancak, bu teori herkes tarafından kabul görmemektedir. Bilecik adının Türkçe kökenli olmadığı ve Thrak veya Phryg dilinden geldiği düşünülmektedir. Bu bağlamda, Bizans İmparatorluğu'nun Thrake'deki Beledina adlı bir kalesinin varlığı da dikkat çekicidir.
Ayrıca, Anadolu'yu gezen diğer araştırmacılar da Bilecik'e farklı bakış açılarıyla yaklaşmışlardır. Agrilium adlı antik kent, Selöz yolu üstündeki Beşiktaş tepesinde kurulmuş ve bu bölgedeki arkeolojik kalıntılar, özellikle Beşiktaş Lahdi gibi önemli eserler, kentin tarihine ışık tutmaktadır.
Daha sonraki dönemlerde, Bilecik'in Bizans kenti olarak varlığını sürdürdüğünü görmekteyiz. Doğu Roma (Bizans) döneminde Belekoma ismiyle bilinen kent, Hamsu ve Tabakhane dereleri arasındaki kaya çıkıntısı üzerindeki bir kale çevresinde kurulmuştur.
Halk arasında dolaşan efsaneler de Bilecik'in kökeniyle ilgili farklı hikayeler sunmaktadır. Bir efsaneye göre, Anadolu'ya doğudan gelen bir topluluk, kentlerini kurmak isterken araçlarının taşındığını fark eder ve yaşlı bir üye, "bileydik" sözleriyle kentin temellerini attıkları yeri gösterir. Başka bir söylentiye göre ise Osman Bey'in "kılıçları iyi bileleyin" talimatı zamanla "Bilecik" adını alır.
Bilecik'in tarihindeki bu karmaşıklık ve gizemli kökenleri, şehrin zengin ve katmanlı geçmişini anlamak için önemli ipuçları sunmaktadır.
