Çamlıhemşin Konaklar Mahallesi ve Ortan Köyü Dayanışma ve Kalkınma Derneği Başkanı İshak Yücel, yıllardır konuk evi olarak hizmet veren ve köylünün çabalarıyla yapılan Taş Mektep binasının, il özel idaresi tarafından bakanlığa devredilmek istenmesine tepki gösterdi. Yücel, “Böyle bir yapının uygulama atölyeleri şeklinde kullanılması yapının fiziksel yapısına uygun olmadığı gibi şu an aktif olan kültür ve konuk evinin sosyal olarak yarattığı faydaları yok sayacak bir girişim olacaktır” dedi.
Konaklar Mahallesi ve Ortan Köyü Dayanışma ve Kalkınma Derneği üyeleri, ilçede kültür ve konuk evi olarak kullanılan Taşmektep’in Çok Programlı Anadolu Lisesi’nin uygulama atölyesi için kullanılmak üzere Milli Eğitim Müdürlüğü’ne tahsis edilmesine tepki gösterdi.
“Devlet bizim sayemizde devlettir, biz halkız”
Konaklar Mahallesi ve Ortan Köyü Dayanışma ve Kalkınma Derneği (KON-OR) Başkan Yardımcısı Nihat Ataman, konuyla ilgili düzenlenen toplantıda yaptığı konuşmada şunları söyledi:
“İnanılmaz bir çaba harcandı. Buranın bizim için ne anlama geldiğini, neye hizmet ettiğini, yöre halkı için ne anlama geldiğini ulaşabildiğimiz bütün kurumlara, ulaşabildiğimiz bütün siyasilere özellikle iktidar siyasi partisine bunu anlattık ve herkes ne güzel dedi. İktidar partisinin ya da devletimizin burada tasarrufları varsa bunlarla ilgili ortak çalışmaya birlikte bu işi konuşmaya çözüm yolu öğretmeye her zaman açığız ama bize burayla ilgili geleceğinin ne olacağıyla ilgili ne bize bilgi verildi ne bizim fikrimiz alındı ne de burayla ilgili. Evet bu sizden sizin yaptığınızdan daha iyi daha kamu yararı olan daha hayırlı bir iş için bunu sizden alıyoruz ve bunu sizden başkasına da asla vermeyeceğiz sözünü önümüze getirmediler bu bir oldu bitti maalesef. Burada halkın onayı alınmadan, onların isteği göz ardı edilerek onların ihtiyaçları sorulmadan burada daha önce de projeler yapılmak istendi. Bu vadiye HES yapılmak istendi, halka sorulmadı halk yok sayıldı ve yapılamadı. Bakın yine bugün kamu yararını kamuya sormadan onun isteğini almadan, onun ihtiyaçlarını belirlemeden onun onayını almadan hiçbir kamu yararı olmaz. Buradaki halk biziz ve son kez sesleniyoruz bu vadide bu daha önce de seslendirildi gümbür gümbür ve tekrar söylemek istiyoruz; devlet bizim sayemizde devlettir, biz halkız.”
“Çamlıhemşin halkını dikkate alın”
Çamlıhemşin halkına destek veren CHP Rize Milletvekili Tahsin Ocaklı, yaptığı konuşmada şunları söyledi:
“Bir sürü yaştaki insanların anılarının olduğu bu okuldan artık kamu yararına olmayan bir durumu sağlamak üzere bir proje yapılması elbette benim de karşı geleceğim bir durumdur. Ne zaman ki taşımacılık yoluyla eğitime başlandı, bu okulun da eğitimi durmuş oldu ve o zaman atıl durumda kalan bu okulu buranın köylüleri imece yoluyla kendileri malzemelerini temin ederek, taşıyarak hatta sıvası yapılmış halini soyup orijinal haline getirerek bir el emeği ve birlikte mücadeleyle bu okulu dirilttiler. Dediler ki; burayı bir kültür evi yapalım. Buradan da kalan konuklarımızdan elde edeceğimiz ticari gelirlerle de bu köylerin ihtiyacı olan yol su vesaire gibi ya da afetlerde zarar gören insanlara destek vermek, belki biraz burs vermek gibi kamunun görevi olan işleri elde ettiğimiz gelirle yaparız diyerek okulu ayağa kaldırdılar ve bir işletme halini aldı. Şimdi ne yapmaya çalışıyor bakanlık, ‘Siz burayı yaptınız bitti epeyce de işletme yaptınız, şimdi çıkın biz buradan 30 derslikli bir Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı Turizm Meslek Lisesi yapalım.’ Şimdi buradan gözlerine bakarak Sayın Cumhurbaşkanına Sayın Milli Eğitim Bakanına bir önerim var. Lütfen Çamlıhemşin halkını dikkate alın eğer böyle bir ihtiyaç var ise size Çamlıhemşin halkı yer gösteriyor. Bir, öğretmen evinde bunu yapabilirsiniz. İki, bunun için gerekli olan fiziki binanın yapılmasında biz de katkıda bulunalım. Az ileride şantiye binasının olduğu yerde fiziki hali mümkün ve kullanılabilir olan bir yer var orada yapabilirsiniz ya da buranın gelirlerinden size katkı veririz Çamlı Hemşin halkı da el verir buna ihtiyaç varsa Çamlıhemşin’in başka bir yerinde birlikte kararlaştırır ama halkı dinlemezsen, yani bizi dinlemezsen biz de sizi dinlemeyiz burayı size vermeyiz.”
“10 yıl emek verdik, büyük bir eseri topluma kazandırdık”
Çamlıhemşin Konaklar Mahallesi ve Ortan Köyü Dayanışma ve Kalkınma Derneği Başkanı İshak Yücel şu şekilde konuştu:
“1963 yılında kurulan derneğimiz sosyal bir proje olarak, toprağı ve binası tamamen yöre halkının bağışları, maddi ve manevi katkılarıyla 1938 yılında inşa edilmiş 1998 yılında taşımalı eğitime geçilmesi sebebiyle boşaltılmış eski ilkokulumuzu yenden inşa edilme başarısı gerçekleştirilmiş ve bu uğurda tam tam 10 yıl uğraş vererek büyük bir eseri topluma kazandırmıştır. Orijinal Taş Mektep mimarisinin korunması ile 2007 yılı itibariyle Kültür ve Turizm Bakanlığı Trabzon Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından kültürel varlık olarak tescil edilmiş olan Çamlıhemşin Kültür ve Konuk Evi yöreye tekrar kandırılmıştır aynı zamanda örnek ve özel bir proje olmasıyla pek çok sosyal ve ekonomik fayda sağlamıştır.
“Böyle bir yapının uygulama atölyeleri şeklinde kullanılması yapının fiziksel yapısına uygun değildir”
Dernek çatısı altında; öğrenci bursları, halk eğitim bursları ve beceri atölyeleri, bayramlaşma etkinlikleri, yayla şenliklerinin yeniden hayata geçirilmesi afet yardımı sağlık bakım destekleri gibi yöre halkına sosyal destekler yaklaşık 400 metrekare üzerine oturan Taş Mektep’in çağdaş ihtiyaçlara cevap verecek nitelikte tasarlanmış 18 odalı bir konuk evi ve çok amaçlı müze, yöresel el sanatlarının satış köşesi, eğitim ve sosyal amaçlı etkinlikler bir mekan olarak düzenlenmiştir, taş mektebin inşaat tasarımı da bu hesaplamalara göre yapılmıştır. Böyle bir yapının uygulama atölyeleri şeklinde kullanılması yapının fiziksel yapısına uygun olmadığı gibi şu an aktif olan kültür ve konuk evinin sosyal olarak yarattığı faydaları yok sayacak bir girişim olacaktır. Bu kararı veren idareler metruk bir binayı yeniden Çamlıhemşinlilerin hizmetine kazandırarak bir değer yaratan yöre halkının ve derneğimizin varlığını yok saymaktadır, bizleri bilgilendirmeden herkesi memnun edebilecek ortak çözümleri araştırmadan iş birliği yollarını aramadan bizlerin yok sayılması halkı endişelendirmektedir. Yıllardır yöre insanının emeğiyle ilmek ilmek işlenmiş olan bu kültürel varlığın hikayesinin aynı şekilde devam edebilmesi arzusu içerisindeyiz.”
“Biz cumhuriyetin Atatürk’ün çocuklarıyız”
Çamlıhemşin Konaklar Mahallesi ve Ortan Köyü Dayanışma ve Kalkınma Derneği eski başkanı Yunud Demirci konuşmasında şunları söyledi, “Ben de burada 1974 ‘te ilkokula başladım 5 yıl burada okudum horonu burada öğrendim Okuma yazmayı burada öğrendim ve bunun sonrasında Burası her köye gurbete gittikten sonra köye geldiğimizde böyle mezbelelik bir şekilde kaybolması içinde güvercinlerin böyle gezdiği döküldüğü camları kırılmış gördükçe içimiz parçalanırdı buraya geldik siyasete kurban olmasın Biz devletimizin karşısında değiliz biz bu bayrağın altındayız Biz cumhuriyetin çocuklarıyız Atatürk’ün çocuklarıyız zaten Okulumuz Atatürk’ün e ismi verilerek 1938’de yapılmış bu köylerde bu kadar okullar var bu kadar yerler vara atıl durumda kültür varlığı şekline getirip nice nice yerlerin yeniden yapılan kültüre turizme ve geçmişlerden bugüne gelen bu değerli binaların kaybolmaması lazım bu taşlar kolay mı taşınmış ya bu taşlara bakar mısınız ya burada o yıllarda insanlar sırtlarında taşıyarak yapmış Şimdi ne yapacağız tamam siyasetin her zaman olduğu gibi bu siyaset budur kim kimlerin yanındaysa Muhakkak bir kılıf uydurulur sağduyulu davranacağız Evet bir dönem kaybedebiliriz ama en sonunda alacağız burayı siyaset Gelip geçicidir bakanlar Gelip geçicidir milletvekilleri Gelip geçicidir Ama bu okul buradadır Bizlerde buradayız Birlik halk hareketlerinin karşısında hiçbir şey duramaz O yüzden biz birlikteliğimizi bozmayacağım kol kola olacağız bugün kaybedebiliriz ama yarın kazanacağız” dedi
Konuşmaların ardından taş mektep okulunda okuyup mezun olan Çamlıhemşinli kadınlar, tulum eşliğinde horon oynadı.
Çamlıhemşin Konaklar Mahallesi ve Ortan Köyü Dayanışma ve Kalkınma Derneği 55” yıllık bir dernek…
Taşmektep Otel’i işletmekte olan köy derneği 1963 yılında kurulmuş ve hemşehrilerinin çabaları ile bugüne kadar yöreye çeşitli hizmetler vermiş köklü bir dernektir. Dernek, geçmiş yıllarda, öğrencilere burs, çay alım evi yapımı, cenaze sahiplerine yardımlar, dayanışma geceleri tertibi, yöre kalkınmasına destek verecek projelere arazi bağışları şeklinde özetlenebilen faaliyetler ardından, kuruluşundan 41 yıl sonra büyük bir misyon edinmiş, 2004 yılından 2014 yılına kadar süren 10 yıl gibi uzun bir süreyi köy okulunu 18 odalı kültür-konukevine dönüştürme projesini hayata geçirme hedefi ile geçirmiştir.
Binanın yaşı 1937 yılına uzanır. 1937-1938 yılları binanın üzerinde bulunduğu topraktan, çatısına kadar tamamen yöre halkının bağışları, ilkel koşullarda imece ile inşaatın tamamlanması ile geçmiş. 60 yıl eğitim yuvası olarak hizmet veren bina, 1998 yılına gelindiğinde hükümetin eğitim politikasını taşımalı sisteme çevirerek merkezlerde toplaması neticesi kaderine terk edilmiş ve Anadolu’nun pek çok yerindeki benzerleri gibi harap kalıntılar halinde ulu orta sahipsiz bırakılmıştır. Derneğin resmi makamlar nezdinde 2004 yılında başlayan binayı geri alma çabası, 2006 yılında il valiliği ile yapılan 10 yıllık kira sözleşmesi ile ilk ilerlemeyi kaydetmiştir. Derneğin, resmi makamların daha uzun süreli veya daha farklı olması mümkün olmayan tip sözleşmeleri kapsamında, inşaatı yapabilmek üzere fon yaratma girişimlerine başlaması ancak 2006 yılında gerçekleşebilmiştir. 2006 yılında atılan bir başka önemli adım, 1940 lı yılların geleneksel “18 odalı mektep mimarisinin” kültürel miras olma niteliği taşıdığının kabul edilmesi neticesiyle Trabzon Koruma Kurulu’ndan “tescil” edilmesi olayıdır.
2016 yılında Kira Sözleşmesi biten Taşmektep’in Rize ilindeki diğer birçok taşınmaz gibi satılması gündeme gelmiş ancak 2017-2018 için kira sözleşmesi yine 1 yıllık olarak yenilenmiştir. Dolayısı ile Taşmektep halen Dernek yönetimindedir. Devletin yetişemediği toplumsal projeleri hayata geçirmekten başka gayesi olmayan derneğimiz, Taşmektep’in doğrudan ya da hukuk yoluyla gerçek sahiplerine bırakılacağına inanmaktadır.
Taşmektep, yerel kültürü tanımak isteyen misafirlerini ağırlamaktan, üyelerine verdiği hizmetlerde çeşitli finansal kolaylıklar sağlamaktan, yöre kalkınması ile ilgili ekonomik ve sosyal konularda adım adım öncü ve önderlik etmekte.