Tapu satışlarında yeni dönem yarın başlıyor. Yeni sistemde artık ev alım satım işlemleri noterlerde de yapılabilecek. Peki noterde ev satışı nasıl olacak? Noterde ev satım ücreti ne kadar olacak?
Gayrimenkul satışlarında yeni dönem başlıyor. Artık noterler, satış yapılacak gayrimenkule ilişkin tüm bilgileri kontrol edecek. Noterlerdeki gayrimenkul satışları randevu ile yapılacak.
Peki ücretlerde bir değişiklik olacak mı? Süreç nasıl işleyecek?
Ev, arsa ya da iş yeri satış sözleşmelerinde Tapu Sicil Müdürlükleri'nin yanında noterler de yetkili olacak. Noterlerde gayrimenkul satış işlemleri, 4 Temmuz'dan itibaren başlayacak.
Yalnızca konut değil, ofis, dükkan, arsa ve tarla gibi tüm taşınmazların alım-satım işlemi noterlerde yapılabilecek.
Satış işlemini noterden yapmak isteyenler Türkiye Noterler Birliği'nin elektronik randevu uygulamasından başvuru yapacak. Sisteme tarafların bilgileri, taşınmazın emlak vergi değeri ile taraflar arasında belirlenen satış bedeli gibi bilgiler işlenecek ve belgeleri yüklenecek.
Noterler, başvuruyu Tapu ve Kadastro Paylaşım Sistemi üzerinden sorgulayacak. Satış işlemine mani bir durum yoksa taraflara randevu verilecek.
Tapu dairesinde yapılan işlemlerde satış bedelinin yüzde 4'ü kadar tapu harcı ödeniyor. Noterlerde buna ek bir ücret daha alınacak. Taşınmazın değerine göre bu ücret 500 liradan az ve 4 bin liradan fazla olamayacak.
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan sektör temsilcileri, "Noterlerde gayrimenkul satışlarının yapılabilmesine ilişkin düzenleme geçen yasama döneminde Altıncı Yargı Paketi kapsamında zaten açıklanmıştı. Daha önce 1 Ocak'ta başlaması beklenen düzenleme bugün Adalet Bakanı'nın açıklaması ile birlikte 4 Temmuz'da başlayacak." dedi.
Milliyet'in haberine göre sektör temsilcileri düzenleme ile birlikte tapulardaki işlemlerin sona ermeyeceğine sadece işlem yoğunluğu nedeniyle alternatif oluşturulduğuna dikkat çekti.
Yetkililer, "Düzenleme aslında gayrimenkule dayalı sözleşmelerin tapular dışında noterlerde de yapılabilmesine imkan tanıyor. Tapularda yapılan işlemler sona ermeyecek. Bu işlemler özellikle bazı büyükşehirlerdeki noterlerde olmak üzere tapu işlem yoğunluğunun olduğu bölgelerde vatandaşlar için alternatif bir kanal oluşturabilir.
Zaten mevcut durumda noterlerde gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi, kat karşılığı inşa sözleşmesi gibi gayrimenkule dayalı bazı sözleşmeler yapılabiliyordu. Bu düzenleme gayrimenkullerin satışına ilişkin yapılacak işlemlerle. Taşınmaz satış sözleşmelerinin noterlerde yapılmasına imkan sağlayacak." ifadelerini kullandı.
Yetkililerin aktardığına göre; sözleşmelerin düzenlenebilmesi için tapularda nasıl bir randevu sistemi varsa noterlerde de randevu sistemi mevcut. Vatandaşlar e-Devlet üzerinden Noterler Birliği'nin e-randevu uygulamasından başvuru yapacaklar.
Satışa ilişkin evrakları yükleyerek randevu saatinde noterde bulunmak suretiyle hareket edecekler. Bu tapu tarafında web tapu ile yapılıyordu. Noter üzerinden e-Devlette e-randevu üzerinden yapılacak.
Bunun ek maliyeti var mı? Evet var, 2023 yılı noterlik ücret tarifeleri geçtiğimiz aylarda açıklanmıştı. Taşınmaz satış sözleşmesi düzenlediklerinde taşınmazın satış değerinin binde 1'i bir tarife var. Burada yeni bir düzenleme yapılarak bu bedel 500 TL'den az 4 bin TL'den fazla olmayacak şekli ile belirlendi.
Bu durumda vatandaşlar tapu harcı ile döner sermaye bedelleri dışında diğer işlemleri de noterlerde yaparlarsa bu bedeli ödüyor olacaklar.
Ülkemizde aslında en sağlam kurumlardan bir tanesi Tapu Sicil Müdürlükleri'dir. Bugün artık Tapu Müdürlüğü 176. yılı geride bırakıyor. Bu kadar köklü bir kurumun bu sistemi Noterler Birliği ile paylaşıyor olması vatandaşlar açısından yoğun olan yerlerde bekleme süresini azaltacaktır.
Bazı tereddütler de var. Özellikle sahte yapılan işlemlerin birçoğu düzenlenen vekaletlerde vb noter kaynaklı işlemlerde yoğun olarak yaşanıyor. Sahte imza sirküleri veraset ilanları gibi noter kaynaklı ilanlar öne çıkıyor. Tabi noterlerin de özellikle bir sorumluluğu var.
Her noter bu işlemi yapmayabilir. Özellikle noterler kısmı dolandırıcılıkla ilgili riskler de barındırabilir. O nedenle aslında benim şahsi fikrim işlemler tapulardan devam etmesi daha sağlıklı bir süreç olurdu.
Noterler işlem ret olduğunda herhangi bir evrak istendiğinde işlem sürelerinin uzama durumu söz konusu olabilir. Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü bazı kurumlarla entegrasyonu nedeniyle şirket kayıtları, belediye rayiçlerine pratik bir şekilde ulaşabiliyor. Acaba Noterler Birliği'nin bu sistemi entegrasyonlara da imkan sağlayacak mı? Burada ciddi aksamalar yaşanabilir mi? Süreci beraberce göreceğiz.
Bu noktada özellikle işlem yapmada kaçınmalar olabilir mi? Noterin gerçekten o anda işlem sırasında bulunması gözetilecek mi? Görevli herhangi bir kişinin yapması yeterli olacak mı? Bunları da uygulamada göreceğiz.
Tapu dairelerinde yapılan işlem sayılarına baktığımızda son 20 yılda bu sayılarda çok önemli artışlar oldu. Tapu dairelerinde 20 yılda işlem sayısı 6.5 kat arttı.
Sadece 2022 yılında yapılan gayrimenkul satış sayısına baktığımızda 3 milyon 434 bin satış işlemi yapıldı. Bunun önemli bir kısmı 416 bin satış ile İstanbul, 214 bin satışla Ankara, 169 bin satışla İzmir'de, 131 bin satışla Antalya'da, 124 bin satışla Bursa'da gerçekleşmişti.
3.5 milyona yakın satışın bazı tapu dairelerinde oluşturduğu iş yükü noterler aracılığı ile tolere edilecektir. Umarız ki uygulama etkin bir şekilde işleyen bir sisteme dönüşür.
