İSTANBUL, (DHA)- BEBEKLERDE reflünün çoğu zaman fizyolojik bir durum olduğunu ve sindirim sistemi olgunlaştıkça genellikle 12–18 ay içinde kendiliğinden geçtiğini belirten Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Kadir Ömer Çetin, “Bebeklerde beslenme alışkanlıkları, reflünün ortaya çıkmasında veya şiddetlenmesinde önemli rol oynar. Uygun olmayan beslenme yöntemleri mide basıncını artırarak mide içeriğinin yemek borusuna kaçmasını kolaylaştırabilir. Bebeklerin mideleri küçük olduğu için fazla beslenmeleri durumunda mide basıncı artar ve reflü olabilir” dedi.
İstinye Üniversite Hastanesi Medical Park Gaziosmanpaşa’dan Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Kadir Ömer Çetin, bebeklerde reflü hakkında açıklamalarda bulundu.
REFLÜ SEBEPLERİ
Gastroözofageal reflünün, mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçması durumu olduğunu dile getiren Uzm. Dr. Çetin, bebeklerde reflünün başlıca nedenlerini şöyle sıraladı:
“Alt özofagus sfinkterinin henüz tam gelişmemiş olması: Bebeklerde bu kapak yeterince güçlü olmadığından mide içeriği kolayca yukarı kaçabilir.
“Sıvı ağırlıklı beslenme: Bebekler genellikle anne sütü veya mamayla beslendiği için mide içeriği sıvıdır ve kolayca yukarı çıkar.
“Yatar pozisyonda uzun süre kalma: Bebekler çoğunlukla yatar pozisyonda olduklarından, yerçekimi mide içeriğini yemek borusuna doğru kaçırabilir.
“Mide kapasitesinin küçük olması: Bebeklerin mideleri küçük olduğu için fazla beslenmeleri durumunda mide basıncı artar ve reflü olabilir.
“Erken doğum: Prematüre bebeklerde sindirim sistemi daha olgunlaşmamıştır ve reflü riski daha yüksektir.
“İnek sütü proteini alerjisi: Mide-bağırsak sistemi tahriş olabilir ve bu durum reflüyü artırabilir.
“Hızlı veya aşırı beslenme: Hızlı emzirme veya çok fazla mama verilmesi, mideyi zorlayarak reflüye neden olabilir.”
‘SÜREKLİ KUSMA VE KİLO ALAMAMA VARSA ARAŞTIRILMASI GEREKİR’
Fizyolojik nedenli olması durumunda 12-18 ay civarında bebeklerin sindirim sistemi olgunlaştıkça reflü semptomlarının azaldığını söyleyen Uzm. Dr. Çetin, “Ancak şiddetli ya da sürekli kusma, kilo alamama, huzursuzluk gibi belirtiler varsa araştırılması gerekir” dedi.
Uzm. Dr. Çetin, sık kusma veya ağza yemek gelmesi, beslenme sırasında huzursuzluk veya ağlama, yutma sırasında ağrı ya da rahatsızlık hissi, kilo alamama veya kilo kaybı, uykuya dalamama, öksürük, hırıltı, ağız kokusu, salya artışı, yutkunmada zorluk veya beslenmeyi reddetme, arkaya doğru gerilen vücut duruşu, başını arkaya atma gibi belirtilerin yaygın görülen reflü belirtileri olduğunu ifade etti.
‘ENDOSKOPİ GİBİ TANI TESTLERİ UYGULANABİLİR’
Bebeklerde reflünün genelde belirtiler ve fizik muayeneyle ortaya konulduğu, bazı durumlarda ise tanıyı kesinleştirmek veya diğer sorunları dışlamak için ek testler gerekebileceğini vurgulayan Uzm. Dr. Çetin, “Fizik muayenede kusmaya bağlı dehidrate ve huzursuz görünüm ve tartı alamama ya da tartı kaybı saptanabilir. Tanıyı destekleyen bu testler her zaman yapılmaz, yalnızca şüpheli veya ağır durumlarda uygulanır. 24 saat pH metri testi, üst gastrointestinal sistem grafisi (baryumlu röntgen), endoskopi gibi tanı testleri uygulanabilir. Tanı için destekleyici tedavi uygulanıp belirtiler gerilerse tanı doğrulanmış olur. Tedaviden yola çıkarak tanı kesinleştirme yöntemi uygulanabilir” açıklamasında bulundu.
‘FAZLA MİKTARDA SÜT VE MAMA REFLÜYÜ ARTIRABİLİR’
Bebeklerde beslenme alışkanlıklarının, reflünün ortaya çıkmasında veya şiddetlenmesinde önemli rol oynayacağının altını çizen Uzm. Dr. Çetin, “Uygun olmayan beslenme yöntemleri mide basıncını artırarak mide içeriğinin yemek borusuna kaçmasını kolaylaştırabilir. Aşırı ve sık sık besleme (fazla miktarda süt/mama), hızlı ve yanlış pozisyonda besleme, beslenme sonrası hemen yatırma, katı gıdalara erken geçiş (ek gıdaya erken başlama), reflüyü artıran bazı etkenlerdir” dedi.
‘REFLÜYÜ AZALTMAYA YARDIMCI BESLENME ALIŞKANLIKLARI’
Uzm. Dr. Çetin, reflüyü azaltmaya yardımcı beslenme alışkanlıkları ise şöyle sıraladı:
“Az ve sık besleme,
“Beslenme sırasında dik oturtmak,
“Beslenme sonrası 20-30 dakika dik pozisyonda tutmak,
“Gaz çıkarmayı ihmal etmemek,
“İnek sütü proteini alerjisi varsa doktor önerisiyle mama değişimi yapmak,
“Anne sütü mümkünse devam etmek.”
‘REFLÜ RİSKİ DAHA FAZLA OLAN BEBEKLER’
Uzm. Dr. Çetin, prematüre (erken doğan) bebekler, düşük doğum ağırlıklı bebekler, aşırı beslenen veya çok sık beslenen bebekler, yatış pozisyonu uzun süre yatay olan bebekler, inek sütü proteini alerjisi olan bebekler, ailesinde reflü öyküsü olan bebekler, nörolojik gelişim geriliği olan bebekler ve solunum yolu sorunları olan bebeklerin reflü riski daha yüksek olan bebekler olduğunu belirtti.
UZMAN HEKİME DANIŞILMASI GEREKEN DURUMLAR
Doktora başvurulması gereken durumlardan bahseden Uzm. Dr. Çetin, “Kusmalar çok sık, şiddetli veya fışkırır tarzdaysa, her beslenme sonrası yoğun kusma durumunda, bebek yeterince kilo almıyorsa veya kilo kaybı varsa çocuk hekiminden destek alınabilir. Beslenme yetersizliği reflünün ciddi olduğunu gösterebilir. Beslenme sırasında ağlama, emmeyi reddetme durumuna da dikkat edilmelidir. Yemek borusunda tahriş veya ağrı olabilir. Kusmukta kan varsa, bebek uyurken aniden nefes alamıyor gibi oluyorsa, sürekli öksürük, hırıltı, ses kısıklığı varsa, bebek başını geriye atarak arkaya eğiliyorsa (opistotonus duruşu) mutlaka doktora başvurulmalıdır. Bu belirtiler varsa erken tanı ve müdahale, bebeğin gelişimi ve sağlığı açısından çok önemlidir” dedi.
‘YETERSİZ KİLO ALIMI GÖRÜLEBİLİR’
Reflünün bebeklerde çoğu zaman kendiliğinden geçse de, tedavi edilmediği durumlarda bazı ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini söyleyen Uzm. Dr. Çetin, bu tür vakaların genellikle ‘gastroözofageal reflü hastalığı (GERH)’ olarak adlandırıldığını belirtti. Uzm. Dr. Çetin, tedavi edilmeyen reflünün yol açabileceği başlıca problemleri şöyle paylaştı:
“Yetersiz kilo alımı ve büyüme geriliği,
“Yemek borusunda tahriş (özofajit),
“Beslenme fobisi ve emme sorunları,
“Solunum yolu hastalıkları,
“Uyku bozuklukları,
“Anemi (kansızlık),
“Gelişimsel gerilik.”
