TRABZON (AA) - MELTEM YILMAZ KARAKURUM - Trabzon'da bahçelerine "file örtü" seren bazı üreticiler, fındığın dalından dökülerek toplanması için kolları sıvadı.

Hasat öncesi verim ve kaliteyi artırmak için yenilikçi yöntemleri deneyen üreticiler, bahçelerini işçilik ve maliyet avantajı sağlayan file örtüyle kapladı.

Temmuz sonunda serilmeye başlayan örtü, fındığın tam olgunlaşıp dalından dökülmesinin ardından eylül itibarıyla toplanarak harmana götürülecek.

- "Fındıkla ilgili yenilikçi yaklaşımları sergilemeye çalışıyoruz"

Arsin ilçesindeki 12 dönümlük fındık bahçesini file örtüyle kaplayan Hakan Canbakkal, AA muhabirine, fındık üretim ve ticareti yaptığını söyledi.

Canbakkal, fındıkla ilgili yenilikçi yaklaşımları sergilemeye çalıştıklarını belirterek, bununla ilgili de bahçelerinde fileyle fındık toplama sistemini 6 yıldır kullandıklarını dile getirdi.

Orta ve Batı Karadeniz'de bu uygulamanın daha yaygın olduğunu anlatan Canbakkal, "Bölgemizde insanlar arazilerimizin daha dik olmasından dolayı bu işe çok yatkın değildi. Arazilerimiz daha küçük. Eskiden toplama maliyetleri bu kadar yüksek değilken ihtiyaç olmuyordu. Biz 6 yıl öncesinde, 'Bunu bir deneyelim' dedik. Başladık, devam ediyoruz ve gayet memnunuz." ifadelerini kullandı.

Canbakkal, uygulamanın işçilik manasında çok büyük katkısını gördüklerinin altını çizerek, şöyle devam etti:

"Daldan toplamaya göre yüzde 80'in üzerinde, yüzde 70'e yakın da yerden toplamaya göre katkısını gördük. Arazimizde hem daldan hem de yerden fındık toplattık. File için harcadığımız ücreti o dönemin şartlarında 1 yıl, 1,5 yıl gibi sürede amorti etti. Ondan sonrasında rahat bir şekilde, yüzde 80 işçilik maliyetsiz şekilde fındığımızı toplamaya devam ediyoruz."

Sahile yakın bölgede oldukları için fındık toplama işleminin 10 Ağustos itibarıyla başlayacağını belirten Canbakkal, "Arazimizde cinsi farklı olan fındıklar var. Bundan dolayı biz temmuzun son haftası gibi başlıyoruz. En son bahçe altını temizledikten sonra filemizi seriyoruz ve ondan sonrasında arazimizdeki en geç düşen cins sivri fındık, onu da eylülün ilk haftası gibi, bazen durumuna göre kontrol edip artık olgunlaşmışsa, dalda kalmıyorsa toplama aşamasına geçiyoruz." diye konuştu.

Canbakkal, hava yağmurlu gitse dahi file örtü yönteminin bir engel oluşturmadığına dikkati çekerek, "Yağmurun bunu etkileme şansı yok. Çünkü delikli bir yapıda zaten. Üzerinde su kalmıyor. Aksine fındığın toprakla teması kesiliyor ve çürümesini de engelliyor. Döküldükten sonra fındık artık kuruma aşamasına doğru geçiyor." bilgisini verdi.

- "Topladığımız gibi de hemen patoza vurabiliyoruz"

Hakan Canbakkal, fileyi yaklaşık 12 dönümde kullandıklarını anlatarak, şunları kaydetti:

"12 dönüm alana file örtü 4 kişiyle 1 günde serilebiliyor. Toplama aşamasında da 6 kişiyle toplanabiliyor. Topladığımız gibi de hemen patoza vurabiliyoruz. Öyle bir artısı var çünkü fındık zaten kurumuş oluyor. Patoz işleminden sonra da yani 1 gün dahi güneş görmesi fındığın kabuklu olarak kuru hale gelmesine yetiyor. Kurutma yönünden de çok büyük avantajı var."

File örtü sisteminin üreticiyi işçi bulmakla ilgili bütün sıkıntılardan kurtardığına işaret eden Canbakkal, şu değerlendirmede bulundu:

"Bugün toplayamadık yarın toplarız, yarın toplayamadık öbür gün toplarız. Fındığımız bir yere kaybolmuyor. İnsanların, 'Yere dökülür, çalınır' gibi endişeleri var ama biz şimdiye kadar öyle bir şey yaşamadık. En çok arazilerin dik olmasından dolayı seremeyeceklerinden endişe edip bu işe çok yönelmiyorlar ama kesinlikle böyle bir sıkıntı olmadığını herkese söylüyorum, tavsiye ediyorum. Çok büyük bir rahatlık. Kazançlarımız, kayıplarımızdan en az 4-5 kat daha fazla. Denemek lazım, herkese tavsiye ediyorum. Biz bu sene 6'ncı yılımızdayız. Gayet de memnunuz."

- "Normalde 26 yevmiyeli yerimiz ama bu örtü olayıyla 8 yevmiyeye düşüyor"

Ortahisar ilçesine bağlı Çukurçayır Mahallesi'ndeki fındık üreticisi Haydar Meral ise 6 dönüm fındık bahçesine file örtü sermeye başladığını söyledi.

Meral, file örtünün hasada 2 hafta kala serilmesinin en uygun dönem olduğunu anlatarak, "Fındık dalında durdukça kilosu ve kalitesi artar. İkinci bir husus ise dalı aşağıya çekmek zararlı. Fındık ihraç ürünü, ondan dolayı örtü ile topluyoruz." dedi.

File örtü yönteminden memnun olduğunu dile getiren Meral, "Normalde 26 yevmiyeli yerimiz ama bu örtü olayıyla 8 yevmiyeye düşüyor." diye konuştu.

Uygulama sayesinde 2026'da dönüm başına 400 kilogram fındık almayı hedeflediklerini vurgulayan Meral, böylece mevcut fındığın yüzde 40 daha artmış olacağını sözlerine ekledi.