Hamilelik sürecinde anne ve bebek sağlığını doğrudan etkileyebilen gestasyonel diyabet (gebelik şekeri), zamanında teşhis edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Bu nedenle şeker yüklemesi testi, her hamile kadının gebeliği süresince mutlaka yaptırması gereken hayati bir tarama testi olarak öne çıkıyor.
Şeker Yüklemesi Nedir?
Tıbbi adıyla Oral Glukoz Tolerans Testi (OGTT), halk arasında bilinen adıyla şeker yüklemesi testi, vücudun glukoza verdiği tepkiyi ölçmek amacıyla uygulanıyor. Bu test özellikle Tip 2 diyabetin yanı sıra, gebelikte görülen gestasyonel diyabetin teşhisinde kritik bir rol oynuyor.
Hangi Haftada Yapılmalı?
Gestasyonel diyabet genellikle 24–28. gebelik haftaları arasında ortaya çıktığı için, şeker yüklemesi testi de bu haftalarda yapılıyor. Ancak bazı durumlarda daha erken test yapılması gerekebiliyor. 35 yaş üstü gebeler, obezite sorunu olanlar, daha önce gestasyonel diyabet yaşamış kadınlar, polikistik over sendromu (PCOS) tanısı taşıyanlar ve ailesinde diyabet öyküsü olanlar yüksek risk grubunda değerlendiriliyor. Bu gruptaki kadınlara ilk doktor randevusunda dahi şeker yüklemesi yapılması öneriliyor.
Test Nasıl Yapılıyor?
Şeker yüklemesi testi, kullanılan glukoz miktarına göre farklılık gösteriyor. 50 gramlık test açlık gerektirmezken, 75 ve 100 gramlık testlerde en az 8 saatlik açlık gerekiyor. İlk olarak açlık kan şekeri ölçülüyor, ardından hasta glukoz içeren sıvıyı içiyor. Takip eden 1., 2. ve 3. saatlerde yapılan kan tahlilleriyle sonuçlar değerlendirilerek tanı konuluyor.
Gestasyonel Diyabet Tanısı Neden Önemli?
Tedavi edilmemiş gestasyonel diyabet; bebekte aşırı kilo alımı, erken doğum, solunum sıkıntıları, doğum sonrası hipoglisemi ve ilerleyen yıllarda obezite ile diyabet riskini artırıyor. Ayrıca anne adayında da doğum sonrası diyabet gelişme olasılığı bulunuyor. Bu nedenle doğumdan 6 hafta sonra annenin tekrar kontrol edilmesi ve kan şekeri düzeyinin değerlendirilmesi büyük önem taşıyor.
Yan Etkiler Var Mı?
Şeker yüklemesi testi genel olarak güvenli kabul ediliyor. Nadiren halsizlik, mide bulantısı, baş dönmesi gibi geçici yan etkiler görülebiliyor. Uzmanlar, potansiyel risklerin yararlara kıyasla çok daha düşük olduğunu vurgularken, şeker yüklemesinin anne ve bebek sağlığı açısından vazgeçilmez olduğunu belirtiyor.
Uzmanlardan Uyarı: Kontrolleri Aksatmayın
Gebelik boyunca düzenli kontrollerin yapılması, sadece gestasyonel diyabet değil, gebelik tansiyonu (preeklampsi) gibi diğer ciddi rahatsızlıkların da erken teşhis edilmesini sağlıyor. Uzmanlar, tüm gebelere şeker yüklemesi testini zamanında yaptırmaları ve doktor önerilerini titizlikle takip etmeleri çağrısında bulunuyor.
