Demir, beslenmemizdeki temel ağır metallerden biri. İnsan yaşamı için ise hayati bir öneme sahip. Oksijen ve elektronların vücut hücrelerine taşınmasında rol oynayan demir aynı zamanda karaciğerin ve bağışıklık sistemimizin düzgün çalışmasını sağlıyor.
İnsan vücudundaki demirin yüzde 70'i kana kırmızı rengini veren bileşen olan hemoglobine, geri kalanı ise miyoglobin ve transferrin gibi diğer proteinlere bağlı.
Düşük ferritin seviyeleri ise demir eksikliği anemisine yol açıyor. Bu, çok az kırmızı kan hücreniz olduğu anlamına gelir. Demir eksikliği zayıf beslenme veya kan kaybından kaynaklanabiliyor.
Yetişkinlerde, düşük demir seviyeleri genellikle uzun süreli kan kaybından dolayı yaşanıyor. Bağırsaklarında ülser veya tümör olanlar, bağırsak kanaması veya çok ağır adet dönemleri geçirenler, aldığınızdan daha fazla demir kaybettiği için yavaş yavaş demir eksikliği geliştiriyor. Bu, hamilelik veya emzirmeden dolayı da olabiliyor.
Ispanak, kırmızı et, ciğer ve brokoli gibi vücudumuzdaki demiri artırabilecek pek çok besin seçeneği var. İlginç bir şekilde, vücudumuzun emdiği demir miktarı kısmen ne kadar depoladığımıza bağlı. Yine de bu öğünleri uygun besinlerle birleştirmezsek alacağımız demir ne yazık ki kayboluyor. Bunun nedeni, kalsiyum gibi bazı elementlerin demiri emilimini azaltması. Dolayısıyla demirin emilimi üzerinde, olumlu ve olumsuz etkisi olan başka yiyecekler var.
Demir emilimini artırmak için C vitamini yönünden zengin besinleri tercih etmek gerekiyor. Portakal suyu, kivi, çilek, brokoli, biber ve domatesi birlikte tüketebiliriz, böylece elde edilen emilim daha da artar.
Öte yandan tanen adı verilen bileşikler içeren gıdalar demir emilimini azaltıyor. Özellikle çay ve kahvede bu bileşik fazlasıyla var. Ayrıca nane, papatya ve kakaonun içerdiği kalsiyum, çinko, magnezyum ve bakır gibi elementler demirin vücut tarafından emilimini engeller.
Diyet nedeniyle veya emilmemesi nedeniyle vücuttaki demir eksikliğinin belirtileri ise yorgunluk, baş dönmesi ve nefes darlığı. Uzmanlara göre demir emilimini artırmak için, demir açısından zengin yiyeceklerle aynı öğünde C vitamini yüksek yiyeceklere yer verilmesi lazım. Bitki açısından zengin yiyecekleri yemeden önce ıslatmak veya fermente etmek de demir emilimini artırmaya yardımcı olabilir.