Karadeniz gazıyla mayısta hanelerin 5,9 milyar liralık faturası karşılanacak
Karadeniz gazı rezervinin ilk açıklandığı günden, karaya çıkartılmasına kadar geçen süreç, Türkiye'nin enerji bağımsızlığı açısından çok önemli.
Türkiye, bu kez de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Karadeniz gazının devreye girmesi ile ilgili verdiği müjdeyle sevindi.
Türkiye Doğalgaz Dağıtıcıları Birliği (GAZBİR) Başkanı Yaşar Arslan ise gündemde olan gaz kaynağının hanelere bağlanması ile birlikte oluşabilecek avantajlara ait rakamları paylaştı.
Arslan'a göre, yaklaşık 10 bin personelin gayretli çalışmasıyla yerli doğalgaz kısa süre içinde tüketicilerle buluşturulacak ve Filyos Doğalgaz İşleme Tesisi'nde işlenerek kullanıma hazır hale getirilecek.
Türkiye'de son 10 yılda yapılan yatırımlarla iletim ve dağıtım şebekesinin fiili kapasitesinin maksimum doğalgaz talebini karşılayacak düzeye ulaştığına işaret eden Arslan, 2022 sonu itibarıyla Türkiye'de doğalgaz dağıtım şebeke uzunluğunun 180 bin kilometrenin üzerinde olduğunu dile getirdi.
Arslan, yerli doğalgazın sisteme verildikten sonra mevcut dağıtım şebekesi vasıtasıyla tüketicilere ulaştırılacağını belirterek, süreci şöyle anlattı:
Yerli doğalgaz en kısa sürede hanelerde kullanılmaya başlanacaktır. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının ilk planlamasına göre yerli doğalgaz mayıs ayında tüketicilerle buluşacak. Bu gelişme ülkemiz enerji piyasası için bir milat niteliği taşıyor.
Doğalgazın hem ısınmada hem de sıcak su ve pişirme amaçlı kullanımda kömür, LPG gibi alternatif yakıtlara kıyasla yaklaşık 2-3 kat daha ucuz olduğunu vurgulayan Arslan, 2022 yılında bir hanenin yıllık doğalgaz giderinin 6 bin lira civarında olduğunu söyledi.
Arslan, yerli doğalgazın maliyetinin piyasa fiyatlarına kıyasla düşük olacağı öngörüsüyle bu tutarın daha aşağılara inmesinin mümkün göründüğünü belirterek, şöyle konuştu:
Mayıs ayı doğalgaz tüketiminin hane başı ortalama 50 metreküp seviyesinde gerçekleşeceği ve doğalgazın ortalama konut fiyatının mayıs ayında 6,15 lira olacağını düşünüldüğünde, Karadeniz gazıyla yaklaşık 19 milyon 200 bin abonenin toplamda 5,9 milyar liralık faturası devlet tarafından karşılanabilir.
Keşfedilen 710 milyar metreküp doğalgazın piyasa değerinin 500 milyar doların üzerinde olduğuna dikkati çeken Arslan, doğalgaz fiyatlarının uluslararası piyasalarda oldukça değişken olması sebebiyle keşfedilen gazın ekonomik değerinin de değişmekle birlikte her halükarda Türkiye'nin uzun yıllar ithalat faturasına olumlu olarak yansıyacağını vurguladı.
Arslan, küresel piyasalardaki doğalgaz fiyat hareketleri incelendiğinde Avrupa'da derinliği en fazla olan Hollanda merkezli sanal doğalgaz ticaret noktası TTF fiyatının 19 Nisan'da 1.000 metreküp başına ortalama 500 dolar civarında olduğunu ifade ederek şu değerlendirmelerde bulundu:
Açık kaynak verilerine göre Türkiye'nin ithalat maliyetinin geçtiğimiz yılın ikinci yarısında 1.000 metreküp başına 1.000 ila 1.200 dolar iken 2023 yılının ilk iki ayında ortalama 500 ila 600 dolar aralığında olduğu görülmektedir. Önümüzdeki dönemde Karadeniz doğalgazının üretim kapasitesinin artmasıyla Türkiye'nin yıllık doğalgaz ithalat faturasının bugünün fiyatlarıyla 8-9 milyar dolar civarında azalacağı öngörülmektedir. Üretim maliyeti açısından yerli doğalgazın çıkarıldığı kaynakların jeolojik özellikleri, saha altyapısı, sondaj ve üretim teknolojileri gibi birçok faktör maliyetleri etkilediği için maliyet hesabını yapmak oldukça güç. Şu an için kesin veriler paylaşmak mümkün değil, ancak genel olarak yerli doğalgazın üretim maliyeti, mevcut şartlarda ithal doğalgaza kıyasla daha düşük olacaktır. Keşfedilen doğalgazın miktarının yüksek olması ve maliyetinin ithal edilen doğalgaza göre düşük olması enerji stratejisi anlamında ülkemizi güçlü hale getirmektedir.
Doğalgaz piyasası paydaşlarının Türkiye'de bir ticaret merkezi kurulması amacıyla altyapı yatırımlarına hız kesmeden devam ettiğini söyleyen Arslan, 'Sakarya Doğalgaz Sahası rezerv büyüklüğü ve öngörülen üretim kapasitesiyle Türkiye'nin doğalgaz ticaret merkezi olma hedefine büyük katkı sağlayacaktır.' ifadesini kullandı.
Arslan, ilk fazda 2023 yılında sondajı tamamlanan 10 kuyuyla günde 10 milyon metreküp, sonraki süreçte plato değerde 2026-2027 yıllarında 40 kuyuda sondajın tamamlanmasıyla günlük 40 milyon metreküp doğalgaz üretilmesinin öngörüldüğünü dile getirerek şunları kaydetti:
Talebin en yoğun olduğu günlerde 300 milyon metreküp civarı doğalgaz tüketimi gerçekleştiği düşünüldüğünde, üretim gazının kullanılmasıyla birlikte günlük doğalgaz ihtiyacının kısa vadede yüzde 5'inin, orta-uzun vadede ise yüzde 10 ila 15'inin yerli doğalgazdan karşılanabileceği görülmektedir. Üretim miktarının 40 milyon metreküpe ulaşacağı plato dönemde Türkiye'nin yıllık doğalgaz talebinin yaklaşık yüzde 30'u, konut abonesinin yıllık ısınma, sıcak su ve pişirme ihtiyacının önemli bir kısmının karşılanması mümkün olacaktır.
Geçen yıl Türkiye'de 53,3 milyar metreküp doğalgaz tüketildiğini, ilerleyen yıllarda bu rakamın 50-60 milyar metreküp civarında olmasının beklendiğini belirten Arslan, şöyle dedi:
Ülkemiz 100 milyar metreküp kadar doğalgazı işleyip sisteme verebilecek altyapıya ve imkana sahiptir. Doğru bir planlama ve verimli bir kullanımla ilerleyen yıllarda komşu ülkelere doğal gaz ihracatı yapabilecek konuma gelebiliriz. Bu durum gelecek hedeflerimiz arasında yer alan doğal gaz ticaret merkezi olma hedefimize ulaşmamız için de ülkemize oldukça faydalı olacaktır. Sakarya sahasındaki doğalgaz keşfi 710 milyar metreküp seviyesinde. 35 yıl süreyle tüm konutların doğalgazını karşılayacak, sanayiyi de dahil ettiğimizde 15-20 yıl boyunca toplam doğalgaz ihtiyacını karşılayacak miktarda bir keşif söz konusu. Sonuç olarak, Sakarya Doğalgaz Sahası Geliştirme Projesi gibi büyük ölçekli doğalgaz yatırımları, Türkiye'nin dışa bağımlılığını büyük ölçüde azaltacaktır.
