Doğu Karadeniz'de kestane ağaçlarının kurumasına yol açan, halk arasında 'katil arı' olarak da bilinen böceğe karşı sürdürülen mücadelede, Bursa’dan getirilip, laboratuvarda saklanan 1200 ‘Torymus sinensis’ isimli yok edici böcek, doğaya salındı.

Ana vatanı Çin olan, Türkiye'de ilk kez 2014’te Yalova'da ortaya çıkan, halk arasında 'katil arı' ya da 'gal arısı' olarak bilinen 'Dryocosmus kuriphilus' türü böcek, 2021'de Doğu Karadeniz ormanlarında da görüldü. Trabzon'un Maçka, Arsin, Of, Araklı ve Sürmene ilçelerinde istila ettiği kestane ağaçlarını kurutan, ağaç dallarına yerleşerek, yuva yapan böceğe karşı bölgede biyolojik mücadele başlatıldı. 2 yıldır kestane ormanlarında tarama yapan Trabzon Orman Bölge Müdürlüğü ekipleri, yayılım alanı genişleyen 'gal arısı'nın yuvalandığı ağaçları tespit etti. Bu kapsamda; Bursa’dan getirilen ve laboratuvar ortamında bekletilen 30 bin galin içinden çıkıp yaşamayı başaran 1200 adet ‘Torymus sinensis’ türü böcek, erginliğe ulaştı.

Trabzon İl Orman Bölge Müdürlüğü ekipleri, Araklı ilçesinin yüksek kesimlerindeki kestane ormanlarına ‘gal arısı’nın düşmanı, yok edici böceği bıraktı. Bu çalışmayla, salınan ‘Torymus sinensis’ böceğinin, kestane zararlısının yaşadığı galin içine yerleşip larvalarını yiyerek çoğalmasını engellemesi ve doğadaki diğer 'gal arılarını' yok etmesi hedefleniyor.Bu yıl da tekrar Bursa Orman Bölge Müdürlüğü’nden getirilen 30 bin galden, laboratuvar ortamında çıkarttığımız 1200 tane ‘Torymus sinensis’i zararlıyla mücadele için doğaya saldık. Halen daha laboratuvarımızda faydalı böceklerin çıkışları devam ediyor. Günlük takibi yapılarak ormanlara salıma devam edeceğiz” dedi.

‘FAYDALI BÖCEKLERİMİZİN ÇIKIŞI DEVAM EDİYOR’

Trabzon Orman Bölge Müdürü Emin Yılmaz, Türkiye’de ilk kez Yalova'da görülen 'gal arısı'nın tüm bölgelerdeki kestane ormanlarına hızla yayıldığını söyledi. Yılmaz, “Geçen yıl Bursa Orman Bölge Müdürlüğü’nden getirdiğimiz kestane galinden çıkan yaklaşık 1000 tane ‘Torymus sinensis’ böceğini yöremizdeki kestane ormanlarına salmıştık.

‘FAYDALI BÖCEK, ZARARLI BÖCEĞİN ÜREMESİNİ AZALTIYOR’

Doğaya bıraktıkları faydalı böceklerin, ‘gal arısı’nın yumurtalarını yiyerek çoğalmasını azaltacağını anlatan Yılmaz, “‘Torymus sinensis’ler geçen sene uçuşunu yapıp tomurcuklara yumurtasını bırakmıştı. Bu yıl, zararlının yumurtaları tomurcuktan çıkıp gal oluşturmaya başladığı zaman, bizim faydalı böceğimiz de bu gallere gelip kendi yumurtasını bırakacak.

Buradan çıkacak larvalar da zararlının gal içerisindeki larvalarını yiyerek onları gelişmelerini durduracak ve yeniden yumurta bırakma şansını ortadan kaldıracak. Faydalı larvamızın zararlının larvasını yiyerek üremesini azaltan, dengeyi sağlayan bir çalışma bu” diye konuştu.

‘MEYVE VERİMİNDE ZARAR DAHA FAZLA’

Yılmaz, 'Dryocosmus kuriphilus' böceğiyle biyolojik mücadelenin uzun soluklu olacağını ve alternatif yöntemler deneyeceklerini de belirterek, “Bir anda saldığımız böceklerin buradaki zararlıyla mücadelesi yüzde yüze gelme şansı zaten yok. Uzun süre devam etmesi gereken bir mücadele ve biz de her yıl sayıyı artırarak devam edeceğiz. 

Ağacın meyve veriminde zararın daha fazla olduğunu görüyoruz. Çiçekte ve dolayısıyla bal üretiminde de zararı olduğunu tahmin ediyoruz. En büyük zararı aşılı kestanelere olumsuz etki yapıyor. Ağacın yapraklarına ve uzun sürede ağacın kurumasına da neden oluyor. Biyolojik mücadelenin yanında biyoteknik mücadele çalışmaları da devam ediyor. Feromon şeklindeki mücadele yönteminde deneme aşamasındayız. İnşallah hızlı şekilde devreye alacağız” ifadelerini kullandı.