Anadolu'nun kalbinde yer alan Kayseri, kendine özgü tarihi ve kültürel zenginlikleriyle dikkat çeker. Şehre dair pek çok sırla dolu soru arasında, en merak edilenleri Kayseri adı nereden geliyor? ve Kayseri'nın eski adı nedir? dir. Bu sorular, şehrin geçmişine, kültürüne ve tarihine dair keşfe çıkmak isteyenler için kapıları aralar. Bu yazıda, Kayseri'nin adının kökenleri ve şehrin geçmişindeki izleri araştırarak, bu eşsiz şehrin gizemli öyküsünü ortaya çıkarmaya çalışacağız.
Dünyanın en köklü şehirlerinden biri olan Kayseri, klasik çağlarda Kapadokya olarak adlandırılan bölgede konumlanmıştır. Kızılırmak'ın güneyinden Tuz Gölü'ne kadar uzanan bu bölge, tarih boyunca pek çok uygarlığa ev sahipliği yapmıştır. İpek Yolu'nun geçiş güzergahında bulunan Kayseri, tarih sahnesinde önemli bir rol oynamıştır.
Latince Caesarea adıyla anılan Kayseri, Yunanca καισαρεία (kaysaria) adının Arapça biçiminden Türkçeleştirilmiştir. Tarihi kayıtlarda Mazaka ve Ermenice'de Mažak olarak da geçen şehir, isim değişiklikleriyle birlikte zengin bir tarihi mirasa sahiptir.
"Kayser" veya "kaysar," Arapça ve Osmanlıca'da kullanılan bir terim olup, Roma ve Doğu Roma (Bizans) imparatorlarına verilen Caesar (Yunanca: καισαρ kaisar) unvanının İslam dünyasındaki yansımasıdır. Osmanlı sultanlarından II. Mehmed'ten itibaren resmi unvanları arasında "Kayser-i Rum" unvanını da kullanmışlardır.
Caesar, temel olarak Roma devlet adamı Julius Caesar'ın lakabıdır. Bu unvanı benimseyen ilk Roma imparatoru, Caesar'ın manevi oğlu Gaius Julius Caesar Octavianus'tur. Roma imparatorları, zaman içinde hem Caesar hem de Augustus unvanlarını bir arada kullanmışlardır.
Rus hükümdarları, 1453'te İstanbul'un Türkler tarafından fethinden kısa bir süre sonra, Caesar adının Rusça biçimi olan "çar" (Rusça: цар tsar) unvanını benimsemişlerdir. Bu adlandırma, Osmanlı sultanlarının Rum kayserliğine karşı bir tepki olarak ortaya çıkmış ve Bizans tahtının mirasına yönelik iddialara bir cevap niteliği taşımıştır.
Kayseri, Kutsal Roma Germen İmparatorluğu, Avusturya İmparatorluğu ve Alman İmparatorluğu gibi birçok devletin tarihinde önemli bir rol oynamış ve bu devletler, Latince Caesar ve Almanca Kaiser unvanlarını benimsemişlerdir. Türkçe'de Alman imparatorunun lakabı genellikle "kayzer," eski Rum ve Osmanlı hükümdarlarının lakabı ise "kayser" şeklinde yazılmaktadır.
Kayseri, Türkiye'nin kültür, sanat, bilim ve turizm merkezlerinden biri olarak öne çıkıyor. Şehir, tarihin en eski zamanlarından itibaren pek çok uygarlığa ev sahipliği yapmış ve her dönemde önemini korumuştur. Mazaka'dan Kaisareia'ya, ardından Kayseri'ye evrilen bu şehir, zengin tarihini günümüze taşıyan bir mirasa sahiptir. Yılanlıdağ'ın zirvesinde keşfedilen antik mezar kabri ve çevresindeki tarihi kale, şehrin derin köklerine işaret etmektedir. Kayseri'nin mistik atmosferi, yer altı şehirleri ve tarihi hazinelerle bezenmiş geçmişi, ziyaretçilerine unutulmaz bir deneyim sunmaktadır.
