Samsun, Karadeniz'in kıyısında tarihle iç içe geçmiş bir şehir. Adeta bir açık hava müzesi olan bu şehirde dolaşırken, birçok kişi Samsun'un adının kökenini merak ediyor. Bu yazıda, Samsun'un adının ne anlama geldiğini ve tarih sahnesine çıktığı dönemleri keşfedeceğiz. Aynı zamanda, Samsun'un eski adlarına dair bilinmeyen detayları gün yüzüne çıkararak, şehrin isimlendirme serüvenini izleyeceğiz. Samsun adı nereden geliyor? ve Samsun'un eski adı nedir? Tarih kokan bu yazıda, Samsun'un geçmişine dair sırları birlikte çözeceğiz. İşte detaylar...
Samsun şehri adının kökeni, tarih boyunca farklı bakış açılarıyla değerlendirilmiştir. İbranice ve Osmanlı Türkçesi'ne dayalı iki ana teori bu konuda öne çıkmaktadır. Ancak her iki teori de kesin bir kanıt ile desteklenmemiştir.
Birinci görüşe göre, İbranice kökenli olduğunu savunanlar, İbrani lider Samson'un Karadeniz kıyılarına kadar uzanarak bir şehir kurduğunu ve bu şehre kendi adını verdiğini iddia ediyorlar. Diğer bir görüş ise, ismin Nuh'un oğullarından biri olan Sam'dan türediğini savunuyor. Ancak her iki görüş de henüz kanıtlanmış değildir.
İkinci görüş, ismin Türkçe kökenli olduğunu ileri sürmektedir. Buna göre, isim Osmanlı Türkçesinde "köpek" anlamına gelen bir kelimeyle ilişkilidir. Bu bağlamda, Osmanlı döneminde II. Bayezid döneminde Samsuncular adıyla bir avlanma birimi olduğu belirtilmiştir. Ancak, Samsun ile bu terimler arasında doğrudan bir bağlantıya dair somut kanıtlar bulunmamaktadır.
Osmanlı dönemi ve cumhuriyetin ilk aylarında, günümüz Samsun il sınırlarını içeren Canik adlı bir sancak bulunmaktaydı. Bu sancak, Samsun kazasının merkeziydi. Ancak Millî Mücadele'nin sona ermesi ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuyla birlikte, Canik adıyla anılan bölge Samsun adıyla il statüsü kazandı. 1923 mübadelesi ile şehirdeki Rumlar Yunanistan'a göç etti ve boşalan yerler mübadillere tahsis edildi. Bu süreçte, Ermeni ve Rum nüfusu neredeyse yok düzeyine indi ve şehirin demografik yapısı tamamen değişti. Bugün ise Yunanistan'a bağlı Yeni Amisos ve Preveze iline bağlı Yeni Samsun adında yerleşim yerleri bulunmaktadır.
