Salih TEKİN/ERZURUM, (DHA)- TÜRK Dil Kurumu (TDK) Başkanı Prof. Dr. Osman Mert, Türk Dünyası ortak alfabesinin akademik zeminde tamamlandığı, şimdi Türk Dünyası Terim Bankasını oluşturmak için komisyon kurduklarını söyledi.
TDK tarafından hazırlanan 'Türk Diline Emek Verenler Efrasiyap Gemalmaz Belgesel Filmi'nin gösterimi, Atatürk Üniversitesi Kültür Merkezi’nde gerçekleştirildi. Erzurum Valisi Mustafa Çiftçi, Atatürk Üniversitesi Rektör Vekili Prof. Dr. Hasan Yılmaz, Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Osman Mert, akademisyenler ve öğrencilerin yoğun ilgi gösterdiği törende Efrasiyap Gemalmaz'ın hayatı ve çalışmaları anlatıldı.
Belgesel gösterimi öncesi konuşan TDK Başkanı Prof. Dr. Osman Mert, Türk diline hizmet etmiş olan kişilere yönelik belgesel filmler hazırladıklarını, Prof. Dr. Efrasiyap Gemalmaz'ın filmini de memleketi Erzurum'da gösterime sunduklarını söyledi. Dilin, kültürün ulaştığı soyut somut kavramları sözcüklerle işaretlediğini belirten Prof. Dr. Osman Mert, "Her sözcüğün bir iletişim değeri olsa da asıl amacı kültür aktarımıdır, kültürü korumaktır. Yaşadığı sürece kültür yaşar. Yoksa maalesef bir halk bir millet biyolojik olarak yaşasa da kültür kimlik yaşayamaz. Tarihimizde bunun örnekleri var. Onun için dil fevkalade önemli ama sudaki balıklar gibiyiz çok farkında değiliz. Dünya üzerinde hareket ederken de biz kültürümüzle bilgimizle hareket ederiz. Onun için Asya'dan bunları buraya kadar getirdik, günümüze kadar da aktardık. Günümüzde de bize çok sık sorarlar; 'Türkçe'nin hali ne olacak, nereye gidiyor?' gibi. Türkçe ya da bir dil ikinci dil pozisyonuna düşmediği sürece ölme sürecine girmez. Türkiye'de şu an Türkçe'nin böyle bir riski yüzde sıfır. Bizde yabancı dil bilen oranı şu an yüzde 5. Onlar da kendi arasında İngilizce konuşmaz" diye konuştu.
3 KEZ KANUN TEKLİFİ HAZIRLANDI
Tabelalarla ilgili de kendilerine sıkça sorular geldiğini kaydeden Mert., TDK olarak şimdiye kadar 3 ayrı kanun teklifi hazırladıkları bilgisini verdi. Mert, "Tabelalarla ilgili de bize sıkça sorular geliyor. Onunla ilgili de şu ana kadar Türk Dil Kurumu 3 kez kanun teklifi hazırlayıp göndermiş. Biz bu kanun teklifini güncelledik. Bütün gerekçeleriyle hazırladık. Biz de gönderdik. Takip ediyoruz, ümitliyiz. Biliyorsunuz 1 Kasım itibarıyla yeni anayasa çalışmaları başladı Meclis'te. Bunun da gündeme geleceği kanaatindeyim" dedi.
ORTAK ALFABE HAZIR, TERİM KOMİSYONU KURULDU
Dilin çok önemli olduğuna değinen Prof. Dr. Mert, şunları söyledi:
"Dilin önemini birkaç cümleyle ifade edebilmek mümkün değil. Sadece bir iki cümle ile gençlerimize hissettirmek isterim. Fizik, kimya, biyoloji, matematik bunların önemi tartışılamaz. Şunu unutmayın, dünyada bütün ülkelerde fizik, kimya, biyolojinin programı, konuları aynıdır. Aynı cümlelerle ve aynı kelimelerle öğretilir. Yani siz iki kere iki dörtle insan yetiştiremezsiniz. İki kere iki dört sizi birbirinize bağlamaz. Ama dil bırakın Anadolu'yu, Türk kültür coğrafyasını birbirine bağlar. Yakın geçmişte ortak alfabeyi akademik zeminde tamamladık çok şükür. Bir de bana sorun nasıl gerçekleştiğini. Bu bizi pek çok alanda yazının etkilediği her alanda yaklaştıracak. Türk kültür coğrafyasında şu an kimliğini değiştirenler var. O süreçte olanlar var. Mesela Kazakistan'da 'Ruslaşmış Kazak' terimi de oldu. Bunlar üzücü şeyler. İnşallah dilimiz, kültürümüz sadece bizi kenetlemeyecek onları da bu dairenin içerisine alacak. Şu an zaten bütün gelişmeler onu gösteriyor. Yine bölge tarihini, Türk tarihini etkileyecek bir gelişme var. Terim komisyonunu kurduk. Türk Dünyası Terim Komisyonu. Yaptığımız çalışmalar neticesinde hem Türkiye Terim Bankası hem de Türk Dünyası Terim Bankası doğacak. Zannediyorum alfabe birliği kadar önemli bir gelişme."
Programda davetlilere Türk Diline Emek Verenler Efrasiyap Gemalmaz Belgesel Filmi'nin gösterimi yapıldı. (DHA)
FOTOĞRAFLI