Doğu Anadolu'nun gizemli coğrafyasında yer alan Tunceli, adıyla olduğu kadar tarihî derinliğiyle de dikkat çekiyor. Kullanıcılar arasında sıkça sorulan, Tunceli adı nereden geliyor? ve Tunceli'nin eski adı nedir? gibi sorular, bu bölgenin köklü geçmişine ışık tutmaya yönelik büyük bir merakı yansıtıyor. Şimdi, Tunceli'nin adını oluşturan etimolojik detaylara inerek ve şehrin eski adını keşfetmeye hazırlanın. İşte detaylar...
Tunceli adı nereden geliyor?
Tunceli'nin tarihine dair derinlemesine bir bakış, bize zaman içinde yaşanan çeşitli medeniyetlerin izlerini gösteriyor. İşuva (Hurri-Mitanni) olarak bilinen bölgede, yazılı tarih M.Ö. 2200'lerde Subarrularla başlıyor. M.Ö. 2200'lerde Hurrilerin kontrolüne geçen bölge, III. Tuthalya döneminde Hititlerin dikkatini çekiyor.
Anadolu'nun büyük devleti olan Hititler, İ.Ö. 1375-1335 yıllarında Tunceli'ye kadar ulaşıyor. Hitit Devleti'nin çöküşünden sonra, M.Ö. 12. yüzyılda Urartular bölgeye hakim oluyor. Yöre, tarih boyunca Medlerin, Perslerin ve Büyük İskender'in egemenliği altında değişiklik gösteriyor.
Roma İmparatorluğu'nun ikiye ayrılması sonrasında Tunceli, Doğu Roma İmparatorluğu sınırları içinde yer alıyor. MS 7. yy.'da "Roma Mezopotamyası" olarak anılan bu bölge, Bizanslılar ve Sasaniler arasında sık sık el değiştiriyor.
Tunceli'de yapılan arkeolojik çalışmalar, Kalkolitik Çağda (M.Ö. 5500-3500) yerleşimin başladığını gösteriyor. MS 639'da İslam Halifesi Ömer döneminde Anadolu'ya yapılan akınlar sonucunda Arapların kontrolüne geçen yöre, uzun süre süren çatışmaların ardından MS 972'de tekrar Bizanslıların hakimiyetine giriş yapıyor.
1071 Malazgirt Meydan Muharebesi'nden sonra Türklerin Anadolu'da hüküm sürdüğü dönemde, Tunceli 1087'de kesin olarak Türk egemenliği altına giriyor. Selçukluların hakimiyetinden sonra bölge, Moğolların kontrolüne geçiyor ve daha sonra Mengüceklilerin, Akkoyunlular'ın ve Safevilerin yönetimi altında kalıyor.
Osmanlı döneminde Tunceli, 1473 Otlukbeli Savaşı'ndan sonra Osmanlı hakimiyetine giriyor. Cumhuriyet döneminde ise yaşanan bazı değişikliklerle Tunceli, 1935'te Dersim olarak anılmaya başlanıyor. Seyit Rıza önderliğindeki Dersim İsyanı ve 1937-38 Dersim tenkil harekâtı, ilin tarihinde önemli bir dönemeç oluşturuyor. Tunceli'nin tarihindeki bu renkli geçmiş, bugünkü kültür ve kimliğinin temelini atmış gibi duruyor.
