Varikosel, bir erkeğin testislerini koruyan gevşek deri torbası olan skrotum veya skrotumdaki damarların şişmesi ve genişlemesinin tıbbi adıdır. Varikosel, bacaklarda görülen varikosel olarak bilinen varisli damarlara benzer.
Vakaların testisin üst kısmında, genellikle sol testiste meydana gelme olasılığı daha yüksektir. Bir varikosel, bir kişi yatarken görünmeyebilir. Fakat ayakta dururken görünür hale gelebilir. Elle dokunulduğunda, içinde plastik tüpler veya solucanlar varmış gibi hissedilebilir.
Varikosel, genellikle genç erkekleri etkileyen oldukça yaygın bir durumdur. Bu sorun erkeklerin %10 ila %15’inde görülebilmektedir. Bir varikosel muhtemelen kendi başına tıbbi sorunlara neden olmaz. Ancak mümkünse bir üroloğa danışmak en iyisidir. Varikosel düşük sperm ve kalitesi ve üretimi kısırlığa neden olacak şekilde azalmasına sebep olabilir.
Bununla birlikte, tüm varikosel vakaları sperm üretimini etkilemez. Varikosel kısırlığa ve testislerin düzgün gelişmemesine veya küçülmesine neden olabilir. Çoğu varikosel zamanla gelişir. Bununla birlikte, çoğu durumda, bir varikoselin teşhis edilmesi kolaydır ve vakaların büyük çoğunluğunda herhangi bir tedavi gerekmez.
Uzmanlar, varikoselin neden oluştuğu konusunda henüz kesin bir sonuca varamamıştır. Kanın testis içine ve dışına aktığı spermatik korddaki kan akışındaki bir problemden kaynaklandığı düşünülmektedir.
Uzmanlar, spermatik damardaki akışı kontrol eden kapakçık normal kan akışını engellediğinde kanın geri çekilerek damarın genişlemesine neden olduğu sonucuna varmıştır. Varikosel, testislerde hasara neden olabilir ve erkek sperm kalitesinde düşüşe sebep olabilir. Varikoselin olumsuz etkileri, testislerdeki kan dolaşımının azalması nedeniyle meydana gelir. Bu kan dolaşımındaki azalma, testislerin normal fonksiyonunu bozarak, sperm üretimini azaltabilir ya da bozabilir.
Varikosel vakalarının yaklaşık %90’ı sol testis toplar damarı üzerinde görülürken, %9’u her iki testiste ortaya çıkar. Kalan %1’lik kısım ise sağ testiste görülmektedir. Varikoselin geliştirilmesine yol açan özel bir risk faktörü olduğu belirtilmemektedir. Ancak, bazı faktörlerin varikosel oluşumunu tetikleyebileceği düşünülmektedir. Bu faktörler arasında genetik yatkınlık, yüksek fiziksel aktivite seviyesi ve aşırı ısınma sayılabilir.
Sonuç olarak, varikosel erkeklerde oldukça yaygın bir durumdur ve testislerde hasara neden olabilir. Bu nedenle, varikosel belirtilerinden herhangi birini fark eden erkeklerin bir üroloji uzmanına başvurması önerilir.
Varikosel belirtileri genel olarak şu şekildedir;
Bu durumdan muzdarip olan herkesin varikosel tedavisine ihtiyacı yoktur. Varikoselden muzdarip birçok erkek tedavi görmeden baba olmaktadır. Varikosel tedavisi genellikle sperm kalitesini iyileştirse de, tedavi edilmeyen varikoselin sperm kalitesinin zamanla kötüleşmesine neden olup olmadığı net değildir.
Erkek kısırlığı vakalarında varikosel tedavisi, in vitro fertilizasyon (IVF) gibi teknikler kullanılacaksa kısırlığı iyileştirebilir veya sperm kalitesini iyileştirebilir. Bununla birlikte, varikosel ağrılıysa, özellikle varikosel ilerleyici testis atrofisine veya ergenlik boyunca devam eden anormal sperm sayısına neden oluyorsa, varikoseli onarmak için ameliyat düşünülebilir.
