Yusufeli Barajı'nda tam yükte dolusavak testleri yapıldı

ARTVİN (AA) - Artvin'de, temelden 275 metre gövde yüksekliğiyle Türkiye'nin en yüksek, dünyanın ise 5'inci yüksek barajı olan Yusufeli Barajı'nda tam yükte dolusavak testleri gerçekleştirildi.

Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürü Mehmet Akif Balta'nın da takip ettiği testlerde, barajın dolusavak kapakları açılarak bir süre su tahliyesi yapıldı.

Balta, baraj gövdesinde gazetecilere, muhteşem bir su gösterisine tanıklık ettiklerini söyledi.

Çift dolusavağı olan barajda suyun tahliye edilmesinin ender şahit olunabilecek bir durum olduğunu belirten Balta, "Dolusavakların temel amacı, feyezan akımlarının barajın depolama kapasitesinin üzerinde olduğu durumlarda, baraj rezervuarını sağlıklı şekilde terk etmesi için yapılan mühendislik yapılarıdır. İşte bugün, böyle bir zorunluluk ortaya çıktığında Yusufeli Barajı'ndaki dolusavakların çalışma durumunu görecek ve test edeceğiz." dedi.

Türkiye'nin barajlar konusunda dünyada saygın bir yere sahip olduğunu vurgulayan Balta, Türkiye'nin 1936'da Çubuk Barajı ile başlayan baraj mühendisliği yolculuğunun tamamıyla Türk mühendis ve işçisinin eseri olan Atatürk Barajı ve Hidroelektrik Santrali'nin yapımıyla olgunluğunun zirvesine ulaştığını ifade etti.

Yolculuğun en önemli duraklarından birinin de 2022'de ülkeye kazandırılan Yusufeli Barajı ve HES olduğunu söyleyen Balta, topoğrafik şartlar nedeniyle yaşanan zorlu sürecin Türk mühendis ve işçisinin akılcı ve pratik uygulamaları sayesinde olağanüstü görüntülerin ortaya çıktığı bir yapım serüvenine dönüştüğünü dile getirdi.

Balta, uzun ve zorlu bir sürecin ardından tamamlanan mühendislik harikası Yusufeli Barajı'nın proje, inşaat, elektromekanik işler, kamulaştırma, yeniden yerleşim ve diğer faaliyetlerle birlikte 55 milyar liraya mal olduğu bilgisini verdi.

- "Barajla 2,5 milyon kişinin enerji ihtiyacı karşılanacak"

Türkiye'nin son 21 yılda her alanda olduğu gibi yerli ve yenilenebilir enerji konusunda da büyük atılım yaptığını belirten Balta, şu değerlendirmede bulundu:

"2002 yılında 125 olan hidroelektrik santral sayısını devlet-özel sektör işbirliği sayesinde 750'ye çıkardık. 2002'de 44 milyar kilovatsaat olan hidroelektrik enerji üretimimizi 112 milyar kilovatsaate eriştirdik. Yusufeli Barajı ve HES, 558 megavat kurulu güçle yıllık ortalama 1 milyar 888 milyon kilovatsaat enerji üretim kapasitesine sahiptir. Bu üretim miktarıyla 750 bin adet yerli ve milli otomobil Togg'un enerjisi karşılanabilir. Ayrıca barajla 2,5 milyon kişinin enerji ihtiyacı karşılanacaktır. Bu güzide tesis üreteceği enerjiyle ekonomimize yıllık yaklaşık 6 milyar lira katma değer sağlayacaktır."

Balta, Yusufeli Barajı ve HES'in, mansabında bulunan Artvin, Deriner, Borçka ve Muratlı barajlarının üretim kapasitelerini de artıracağını, Çoruh Nehri'nde oluşabilecek taşkın riskini de azaltacağını ifade etti.

Yusufeli Barajı'nda 22 Kasım 2022'de su tutulmaya, 25 Ağustos 2023'te elektrik enerjisi üretimi için ıslak testlere başlandığını anlatan Balta, şöyle devam etti:

"2 Şubat 2023'te Ünite-3'ün geçici kabulü ve EAÜŞ devri yapılmasıyla birlikte Yusufeli Barajı'nda ticari üretim çalışmasına başlanmıştır. 12 Aralık 2023'te Ünite-2 ve 7 Mart 2024'te de Ünite-1'in geçici kabulü ve EAÜŞ devri yapılmasıyla Yusufeli Barajı'nda tam kapasiteyle üretime geçilmiştir. Elektro-mekanik teçhizat çalışmalarında tüm ünitelerin geçici kabulleri yapılmış olup, EÜAŞ devirleri tamamlanmıştır. Bugüne kadar Yusufeli Barajı'ndaki 3 ünitede 1 milyar 290 milyon kilovatsaat elektrik üreterek, ülke ekonomisine 3,5 milyar liralık katkı sağlanmıştır."

Balta, Yusufeli Barajı'nda ilk kez baraj gövdesi üzerinde bulunan üstten aşmalı dolusavakların açılarak test yapıldığını ifade etti.

- 2003-2024 yıllarında Artvin'de 219 milyar lirayı aşkın yatırım yapıldı

Bölgede sadece baraj inşa etmediklerini, 110 kilometre yol, 46 tünel, 23 köprü ve 92 menfez yaptıklarını anlatan Balta, şunları kaydetti:

"Yol inşaat çalışmalarında 24,86 milyar lira harcama yaptık. 2002 yılına kadar Türkiye'de toplam 50 kilometre tünel yapılmışken, Yusufeli Barajı ve HES Projesi kapsamında 62 kilometre tünel inşa edilmiştir. Yusufeli Barajı ve HES Projesi kapsamında yeniden yerleşim çalışmalarıyla eski yerleşim yerine nazaran daha modern bir şehirleşmeye sahip ve birçok yönüyle örnek teşkil edecek yeni yerleşim yerleri kurulmuş, sosyal donatılar, kamu binaları ve hak sahipleri için yapılan konut inşaatları tamamlanmıştır. Geleneksel mimariye uygun olarak inşa edilen yeni Yusufeli ilçesinde 2 bin 698 konut ve 323 iş yeri hak sahiplerine teslim edilmiştir. Barajdan etkilenen köylerin yeni yerleşimleri kapsamında 7 köyde yeni yerleşim yeri oluşturularak 507 konut ve 10 iş yeri hak sahiplerine teslim edilmiştir."

Balta, DSİ ve Orman Genel Müdürlüğü işbirliğinde yeni Yusufeli ilçesine 22 bin 94 ağaç ve 81 bin 280 fidan dikildiğini, ayrıca yine DSİ tarafından 40 bin 250 metrekare çim serildiğini söyledi.

Çalışmalar yürütülürken sokak hayvanlarının da unutulmadığını belirten Balta, "Sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği içinde çalışarak Ardanuç ilçesinde içinde ameliyathanesi de bulunan hayvan toplama merkezi yapılmıştır. Eski Yusufeli ilçemizden yaklaşık 500 sokak köpeği toplanarak buraya götürülmüştür. DSİ tarafından yeni yerleşim yerinde bulunan köpekler için 100 kulübe yapılmıştır. Şunu da özellikle belirtmek isterim ki yeni yerinde Yusufeli ekonomisi, ekolojisi ve sosyal yapısıyla bambaşka bir yerleşim yeri olmuştur." diye konuştu.

DSİ tarafından 2003-2024 yıllarında Artvin'de 219 milyar 359 milyon 497 bin lira yatırım yapıldığını dile getiren Balta, 141 tesisin hizmete alındığını ifade etti.