Kuzeyin mistik atmosferiyle çevrili, tarih kokan Zonguldak… Ancak pek az kişi, bu şehrin adının kökenini ve geçmişini bilmektedir. "Zonguldak" adı nereden geliyor?
Zonguldak… İsmi bile büyülü bir çağrışım yaratır, ancak pek azı bu şehrin isminin kaynağını bilmektedir. Kullanıcılar, "Zonguldak" adının kökenini merak ediyorlar. Peki, Zonguldak adı nereden geliyor? ve Zonguldak'ın eski adı nedir? Bu sorular, sadece bir şehrin adını değil, aynı zamanda tarihini ve kimliğini de anlamamıza yardımcı olacak ipuçları barındırıyor. Şimdi, Zonguldak'ın gizemli isminin ardındaki öyküyü ve unutulmaz geçmişini keşfetmeye hazır mısınız? İşte detaylar...
Zonguldak kentinin isminin kökeni hakkında çeşitli rivayetler bulunmaktadır. Bunlardan biri, isminin "zongalık" kelimesinden geldiği ve sazlık, kamışlık anlamına geldiği üzerinedir. Diğer bir rivayete göre ise, isminin sıtmanın sebep olduğu titremelerden "zonklamak" kelimesinden türediği düşünülmektedir. Bir başka iddiaya göre, sisli bir havada gemisiyle kente gelen bir kaptanın, sis dağıldıktan sonra "burası zongalık" demiş olmasıyla isminin verildiği söylenmektedir. Ayrıca, yerel halkın semer otuna "zongura" demesiyle de ilişkilendirilmektedir.
Kent adı, zamanla "Sandraka / Sandrake" olarak bilinen bir yerleşim yerinden gelmektedir ve adını Sandra Çayı'ndan almıştır.
Bazı görüşlere göre ise, isim Göldağı'nın bir kesiminden türemiş olabilir. "Zone Ghuel Dagh"ın Türkçe okunuşundan alındığına dair tezler ortaya atılmıştır.
Tarihçi Necdet Sakaoğlu'na göre, Fransız girişimcilerin bölgede ocaklar açmasıyla yerel halkın "Jungle (Cangıl)" olarak adlandırdığı alanlara eklenen "dağ" kelimesiyle "Jungle-Dağ" isminin zamanla "Zonguldak" şeklinde evrildiği belirtilmektedir.
Bölgenin tarih öncesi adının Paflagonya olduğu ve bölgedeki arkeolojik bulguların, Zonguldak'ın tarihini 4 bin yıl öncesine kadar götürdüğü belirtilmektedir. Karadeniz Ereğli ve çevresine ilişkin en eski kaynaklardan biri Homeros'un İlyada'sıdır. Homeros, Paflagonyalıların bölgede çeşitli kentler kurduklarını anlatmaktadır.
Zonguldak, tarih boyunca çeşitli medeniyetlerin egemenliği altında kalmıştır. Anadolu Selçuklu ordusunun 1084 yılında bölgeyi fethetmesinin ardından Cenevizlilerin hakimiyetine girmiş ve daha sonra Candaroğulları Beyliği'nin kontrolüne geçmiştir. Ancak 1460 yılında Fatih Sultan Mehmet'in Amasra'yı almasıyla Osmanlı İmparatorluğu'nun egemenliği altına girmiştir.
1829 yılında bölgede ilk kömür bulunmuş ve 1848'de ilk kömür ocakları açılmıştır. Bu dönemde kömür ocaklarını Belçikalı ve Fransız şirketler işletmiştir.
Zonguldak limanı, I. Dünya Savaşı sırasında Sarıkamış'a gönderilecek malzemelere ev sahipliği yapmış ve Türk Kurtuluş Savaşı'nda SSCB ile ilişkilerde önemli bir rol oynamıştır.
Fransız şirketlerinin haklarını korumak bahanesiyle 1919 yılında bölgeyi işgal etmelerine rağmen, Zonguldak ve çevresindeki Müdafaa-i Hukuk Cemiyetlerinin direnişiyle 21 Haziran 1920'de bölgeyi terk etmişlerdir.
