Tarım ve Orman Bakanlığı'nın kuru çaya yapmakta olduğu %15'lik zam, yaş çay üreticilerinin beklentilerini karşılamadı. 2025 yılı için belirlenen yaş çay alım fiyatı kilogram başına 25,44 TL olarak duyurulurken, üreticilere sunulan destekleme primi ise bu yıl tamamen kaldırıldı. CHP Hopa İlçe Başkanı Şükrü Aydemir, yapılan zammın kuru çayda sağlanan artışa kıyasla oldukça düşük kaldığını ifade ederek karara sert tepki gösterdi.
Üreticinin Payı Yetersiz
CHP Hopa İlçe Başkanı Şükrü Aydemir, kuru çay fiyatlarına yapılan %15 oranındaki artışın yaş çayı da kapsaması gerektiğini vurguladı. Aydemir, kuru çayda artış yapılırken dağlık alanda üretim yapan ve en büyük emeği gösteren üreticilere en azından bu oranda bir zam yapılması gerektiğini ifade etti. “Yaş çay fiyatlarının 29-30 TL seviyelerinde olmasını bekliyoruz,” diyen Aydemir, üreticinin maruz kaldığı adaletsizliği dile getirdi. Bu durumun üreticinin moral ve motivasyonunu olumsuz yönde etkilediğini belirten Aydemir, hükümetin üreticilerin haklarını koruyacak şekilde hareket etmesi gerektiğine dikkat çekti.
Destek Priminin Kaldırılması Sorun Yaratıyor
Aydemir, 2025 yılı itibarıyla yaş çay için sağlanan destekleme primlerinin tamamen ortadan kaldırıldığını hatırlatarak bunun, çiftçilerin gelirlerini ciddi ölçüde azalttığını ifade etti. Yükselen gübre ve işçi maliyetlerine de değinen Aydemir, “Şu an herhangi bir destek yok, gübre fiyatları iki katına çıkmış ve işçi yevmiyeleri yükselmiş durumda. Peki, üretici bu koşullarda nasıl yaşamını sürdürecek?” ifadelerini kullandı. Bu zorlu ekonomik koşulların altında kalmış bir üretici sınıfının, gelecekte daha fazla sorun yaşayacağına dikkat çekildi.
Bölgesel Ekonomik Kriz Kapıda
Yaş çay fiyatlarının maliyetlerin altında kalmasının sadece çiftçileri değil, aynı zamanda bölge ekonomisini de derinden etkilediğini belirten Aydemir, çayın ticaretinin durma noktasına geldiğini ifade etti. Çiftçilerin kazanç kaybı yaşaması, bunun hemen ardından yerel esnafı, nakliyecileri ve sanayicileri de olumsuz etkiliyor. “Alım gücünün düştüğü bir bölgede esnaf kepenk kapatıyor, gençler ise iş bulamadıkları için yerlerini terk etmek zorunda kalıyor. Bu durum, yalnızca bir üretici sorunu değil, tüm bölgesel dinamikleri sarsan bir ekonomik kriz haline geliyor,” diyen Aydemir, endişelerini dile getirdi.
Çay Kanunu Gereklidir
Aydemir, çay üreticileri için belirsizliklerin sona ermesi gerektiğini vurgularken, Çay Kanunu'nun bir an önce hayata geçirilmesi gerektiğini dile getirdi. Taban fiyatların devlet güvencesi altına alınmasının ve üretici temsilcilerinin karar süreçlerinde yer almasının önemini belirten Aydemir, yaşanan belirsizliklerin giderilmesi adına yasaların oluşturulması gerektiğine inandığını aktardı. Bu tür düzenlemelerle çiftçilerin daha sağlam bir zeminde çalışabileceklerini ve güven içinde üretim yapabileceklerini vurguladı.
Hükümete Eleştiriler
Aydemir, hükümete yönelttiği eleştirilerde mevcut uygulamaların yetersiz kaldığını ve çiftçilerin sürekli olarak düşük fiyatlarla karşılaştığını ifade etti. “Hükümet her yıl benzer durumlarla karşı karşıya kalıyor. Düşük fiyat açıklanıyor, ardından da çiftçimizi koruma vaadiyle çıkıyorlar. Ancak çiftçiler borçlu, geçim sıkıntısı içerisinde ve çaresiz kaldılar,” diyen Aydemir, bu anlayışının değişmemesi durumunda Karadeniz’in çay üretiminde önemli sorunların ortaya çıkacağını belirtti.
