Sosyal güvenlik sisteminin yapısı, sigorta başlangıç tarihine göre üç ana kategoriye ayrılmaktadır. Her bir dönem, emeklilik yaşı ve prim gün sayısı açısından farklı koşullar ve avantajlar sunmaktadır. Bu farklılıklar, sigortalıların emeklilik planlamalarında önemli bir rol oynamaktadır.
SGK GİRİŞİ 8 EYLÜL 1999 ÖNCESİ OLANLAR
Bu dönem içinde sigortalı olmuş bireyler, erken emeklilik konusunda en avantajlı konumdadır. 18 yaşından önce iş hayatına atılanların, bu süre zarfındaki çalışma günleri hem prim gün sayısına hem de emeklilik yaşına eklenmektedir. Kadın sigortalılar için gerekli olan sigortalılık süresi 20 yıl olarak belirlenirken, erkekler için bu süre 25 yıldır. Dolayısıyla, bazı sigortalıların emeklilik için kapısı 47-48 yaşlarında aralanabilir. Erken emeklilik şansı, özellikle genç yaşta işe giriş yapanlar için büyük bir avantaj sunmaktadır.
SGK GİRİŞİ 8 EYLÜL 1999 - 30 NİSAN 2008 OLANLAR
Bu tarih aralığında sigortalı olan kişilerin durumu biraz daha farklılık göstermektedir. 18 yaş öncesinde yapılan sigortalılık, sadece prim gün sayısına katkı sağlar; emeklilik yaşı ise sabit kalır. Bu durumda, kadınların emeklilik için 58, erkeklerin ise 60 yaşını doldurması gerekmektedir. Her ne kadar bu dönemdekiler, yaş avantajından yoksun olsa da, erken sigortalı olmanın sağladığı prim tamamlama imkanını değerlendirme fırsatına sahiplerdir. Dolayısıyla, sigortalarını zamanında yaptıran bu grup, emeklilik sürelerini ciddi şekilde etkileyebilir.
SGK GİRİŞİ 30 NİSAN 2008 SONDARI OLANLAR
2008 yılı ve sonrası için işe giren sigortalılar için sistem, tamamen prim odaklı bir yapıya sahiptir. 18 yaş öncesindeki çalışmalar, emeklilik hesaplamalarına dahil edilmemektedir. Bu grup için, kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşında emekli olabileceklerdir. Ancak bu yaşların, 2035 yılından itibaren kademeli olarak yükselmesi planlanmaktadır. Her yıl bir yaş artışı ile birlikte, uzun vadedeki hedef 65 yaşında emeklilik olacaktır. Böylece, bu sigortalıların emeklilik yaşları, sonraki yıllarda daha da uzayabilecektir.
PRİM GÜN ŞARTLARINDA NET ÇİZGİ
Emeklilik için gereken prim gün sayıları, sigorta türüne göre farklılık göstermektedir. SSK kapsamında çalışanlar için 7200 prim günü şartı aranmaktadır. Bağ-Kur ve Emekli Sandığı kapsamında olanlar ise 9000 prim günü tamamlamalıdır. Bu prim gün sayılarına ulaşan sigortalılar, kendilerine uygun emeklilik yaşlarına göre emekliliklerini talep etme hakkına sahip olurlar. Bu durum, sigortalıların emeklilik planlarını etkilemekte ve hangi döneme ait olduklarına bağlı olarak farklılık göstermektedir.
ÖZETLE NELER DEĞİŞTİ?
Yeni düzenlemelerle birlikte, 2035 yılına kadar belirtilen prim gün sayısını tamamlayan kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşında emekli olabilecek. Ancak, bu tarihten sonra her yıl emeklilik yaşı bir yıl artırılarak, nihai hedef 65 yaş olacaktır. 1999 öncesi sigortalılar için erken emeklilik imkanı oldukça yüksektir, bu nedenle bu dönemde sigortalı olanlar avantajlı konumdadır. 1999-2008 yılları arasında sigortalı olanlar prim gün şartlarını sağlamalarına rağmen emeklilik yaşları sabit kalmaktadır. Son olarak, 2008 sonrası sigortalılar için kademeli bir yaş artışıyla birlikte, prim odaklı bir sistem geçerli olmaktadır.