Devalüasyon nedir? sorusunun yanıtı, ekonomi haberleri içerisinde öne çıkmış durumda. Sabit kur rejimi uygulayan ülkeler tarafından para politikası aracı olarak kullanılmaktadır. Peki, devalüasyon nedir, ne anlama gelir? Devalüasyon olursa ne olur?
DEVALÜASYON NEDİR?
Bir şeyin değerinin düşmesi olarak ifade edilen latince kökenli “dévaluation” kelimesi, ekonomide bir ülkenin ulusal parasının resmi değerinin, diğer para birimlerinin karşısında düşürülmesi anlamına gelmektedir.
Kısaca devalüasyon tanımı, ulusal para değerinin diğer ülke para birimleri karşısında düşürülmesi olarak yapılabilir. Ödemeler bilançosu açık veren ülkelerde bu uygulama gerçekleştirildiğinde ulusal paranın dış satın alma gücü de düşer. Çoğunlukla iktisadi depresyon ile karıştırılan bu kavram, revalüasyonun tam tersidir.
DEVALÜASYON NEDEN GERÇEKLEŞİR?
Sağlıklı bir ekonomi barındıran ülke, normal koşullar içerisinde millî parasının diğer döviz birimleri karşısında değer kaybetmesini istemez. Ancak bununla birlikte bazı durumlar, ekonomik toparlanma açısından devalüasyonu zorunlu bir hâle getirebilir. Ulusal para biriminin devalüe edilmesinin en önemli sebebi, mevcut dış ticaret açığının dengelenme gereksinimidir.
Dış ticaret açığı, ithalat miktarının ihracatın üzerinde gerçekleşmesi halinde ortaya çıkar. Bu durum içerisinde devalüasyon uygulanıp ülkenin satın alma gücü zayıflatılır. Ülke içerisinde üretilen mal ve hizmetlerin yabancı para birimlerinin alım gücünü etkileyecek şekilde artması halinde de bu araç kullanılabilir. Enflasyonun uzun vadede kontrol altına alınamadığı dönemlerde, Uluslararası Para Fonu (IMF) müdahalesi ile paranın devalüe edilmesi söz konusu olabilir.
DEVALÜASYON SONUÇLARI NELERDİR?
Devalüasyon, ilgili paraya sabit ülkenin hükümeti ya da merkez bankası tarafından kullanılan araçlardan birisidir. Devalüasyon yapmanın en temel nedenlerinden bir tanesi de ülkenin ticaret açığını dengelemek için parasının değerini düşürmesidir.
Devalüasyon, para biriminin değerinin düşürülmesi ile birlikte ihracatın daha ucuza gelmesi ve küresel ticaret rekabetinde daha avantajlı hale gelmesini sağlamaktır. Bununla birlikte, ithalat daha pahalı hale gelir ve yerli hane halkının ithal ürünlere olan talebinin azalması beklenirken, yurt içi üreticinin ürünlerine olan talebin artmasını sağlar.
Devalüasyon her ne kadar olumlu bir para politikası aracı gibi görünse de, negatif etkileri de bulunmaktadır. İthalatı daha pahalı hale getirmek yurtiçindeki üretimi daha az efektif hale getirebilir ya da ihracatın daha ucuz hale gelmesi talebi çok ciddi artırarak enflasyona sebep olabilir.
Yüksek cari açığın finanse edilmesindeki güçlüklerden kaynaklanan sorunların çözülmesi için parayı devalüe etme yoluna gidilir. Bu yöntem, ideal durumda döviz talebinin azalmasını ve cari açığın kapatılmasını sağlar. Fakat devalüasyon sonuçları açısından incelendiğinde hem olumlu ve hem de olumsuz durumlar söz konusudur.
