Hilal BEKYÜREK-Fırat ALKIZ/KKTC,(DHA)- TARIMSAL üretimde yanlış ilaç kullanımının yol açtığı sağlık ve ekonomik temelli sorunlara çözüm getirmeyi hedefleyen ‘Sağlıklı Tarlam’ projesi, TEKNOFEST KKTC’de ‘Ticarileşme Potansiyeli’ ödülü kazandı. Çiftçilere yapay zeka destekli asistan yardımı sunan projeye yönelik bilgi veren Ahmet Samet Gürkan, “Yanlış kullanılan ilaçlar, bitkiler üzerinden marketlere ve sofralarımıza geliyor. Uzun süreli durumlarda kansere kadar götüren ciddi etkileri oluyor. Çiftçiler şüphelendiği bitkinin yaprağının fotoğrafını çekip uygulamaya gönderdiği zaman bunu önleyebiliyoruz. Mobil uygulamamız yüzde 96 oranında başarı sağladı” dedi.
Çiftçilerin yanlış ilaç kullanımına karşı mobil uygulama geliştiren üniversite öğrencileri, TEKNOFEST KKTC’de tarım kategorisinde Ticarileşme Potansiyeli ödülü kazandı. Bitki hastalıklarını yaprak fotoğrafları üzerinden tespit eden yapay zeka destekli proje; doğru ilaç, kullanılması gereken doz ve farklı tedavi yöntemleri gibi çözümler öneriyor. Kullanıcılara gündelik teşhisin ücretsiz sunulduğunu söyleyen proje ekibi, mobil uygulamanın yüzde 96 oranında başarı sağladığını belirtti.
GÜRKAN: TARIMDA EN BÜYÜK PROBLEM ÇİFTÇİLERİN YANLIŞ İLAÇ KULLANIMI
Projeyi geliştiren ekipten Ahmet Samet Gürkan, mobil uygulamanın çıkış hikayesini şöyle anlattı:
“Projemizin adı Sağlıklı Tarlam. Şu an tarımda en büyük problem çiftçilerin yanlış ilaç kullanması. Böylece kimyasallar toprağa ve yer altı sularına karışıyor. Bitkinin üzerinde kalarak marketlere ve sofralarımıza geliyor. Yanlış ilaç kullanımının insan sağlığına olumsuz etkileri var. Uzun süreli durumlarda kanser gibi etkisi var. İhracat edilmesi planlanıp sınıra gönderilen sebzelerin ve meyvelerin geri gönderildiğine dair problemler de yaşanıyor. O zaman bu sorunları çözelim dedik ve görüntü işleme modeli geliştirdik.”
‘BİTKİ YAPRAĞININ FOTOĞRAFI ÇEKİLİYOR’
Mobil uygulamanın içeriğinden bahseden Gürkan, “Bu model sayesinde yaptığımız eğitimler sonucunda, çoklu kategorilerde bitki yaprakları üzerindeki desenlerden, bitkilerin hangi hastalığa sahip olduğunu teşhis edebiliyoruz. Çiftçi şüphelendiği bitkinin yaprağının fotoğrafını çekip uygulamaya gönderdiği zaman bu sunucu da işleniyor. Ardından çiftçiye şu şekilde bildirim gidiyor: ‘Bitkinizin sahip olduğu hastalık, şu. Bu hastalıkla mücadele etmeniz için kullanmanız gereken ilaç, şu.’ İlacın ne kadar kullanılması gerektiğini de uydu görüntülerinden bitkilerin ne kadar yoğunlukta ekildiğine göre belirliyoruz” dedi.
TÜBCİL: BAŞTAN SONA KADAR İLAÇ, TEŞHİS VE TEDAVİ UYGULANIYOR
Takım lideri Mehmet Sinan Tübcil ise “Oldukça basit bir arayüze sahip. Hedef kitlemiz çiftçiler. Bu uygulama aracılığıyla çiftçiler fotoğraf çektiği zaman bitkinin hastalıklı olup olmadığını anlayabiliyorlar. Bitkiler hastaysa hangi hastalık olduğunu, hangi etken madde ilacının kullanılması gerektiğini ve nereden satın alması gerektiğini söylüyoruz. Böylelikle baştan sona kadar ilaç, teşhis ve tedavi uygulanmış oluyor” diye konuştu.
‘YÜZDE 96 ORANINDA DOĞRU TEŞHİS VEREBİLİYORUZ’
Sakarya Üniversitesi Ziraat Dergisi’ne göre yanlış ilaçlanan bitkileri tüketen insanların yüzde 81,5’inin olumsuz etkilendiğini söyleyen Tübcil, şu ifadeleri kullandı:
“Bundan dolayı insanlar alerjik reaksiyonlar, kanserojen maddelere maruz kalma, zehirlenmeler, solunum güçlükleri yaşayabilir. Bunlar oldukça tehlikeli ve yüksek bir oran olduğu için dikkatimizi çekti. Kırsal bölgede yaşayan çiftçilerimizin de ziraat mühendisine erişimi oldukça zor. Hem uzun mesafeler kat etmeleri gerekiyor hem de yanında bitkilerini götürdükleri zaman ziraat mühendisi teşhis edemiyor. Çiftçilere bulundukları yerden çok düşük maliyete, gündelik teşhisi ücretsiz sunuyoruz. Bir fotoğraf ile teşhis almalarını sağlıyoruz. Böylelikle hem zamandan kazanıyorlar hem de paraları cepte kalıyor. Ayrıca, bazen ziraat mühendisleri belli bitkilere odaklandıkları için başka bitkilerden teşhis veremiyorlar. Ancak, bizim sistemimizde 10 tane kategorimiz var. Farklı bitkilerde yüzde 96 oranında doğru teşhis verebiliyoruz.”
‘MARKA PATENT BAŞVURUSU YAPTIK’
Tübcil, sözlerini şöyle tamamladı:
“Öncelikle İnovaTİM İnovasyon Yarışmasında Yapay Zeka kategorisinde 1’incilik ödülü aldık. Şimdi de TEKNOFEST’te hem mobil uygulamamızı tanıtıyoruz hem de Ticarileşme Potansiyeli ödülünü kazandık. Şu an marka patent başvurusu yaptık. Algoritmalarda patent süreci daha farklı, onu da tamamlamak istiyoruz.”
