ANTALYA, (DHA) - Memorial Antalya Hastanesi Nefroloji Bölümü'nden Uz. Dr. Ümit Çakmak, "Böbrek nakli sonrasında hastaların yaşam süresi ve kalitesi; genel sağlık durumları, alınan böbreğin türü ve ameliyattan sonra kendilerine ne kadar iyi baktıkları gibi faktörlere bağlıdır. Bu nedenle nakil sonrasında hastaların daha bilinçli bir şekilde sağlıklarını korumaları çok önemlidir" dedi.

Uz. Dr. Ümit Çakmak, '13 Mart Dünya Böbrek günü' nedeniyle, böbrek nakli ve nakil sonrasında dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verdi. Son dönem böbrek yetmezliğinin böbreklerin görevini yapamadığı ve bu durumun en az üç ay süreyle devam ettiği durumlara verilen isim olduğunu aktaran Uz. Dr. Çakmak, "Bir başka deyişle dakikada böbrek süzme hızının 15 ml altında olduğu durumlardır. Bu durumda böbrek nakline başvurulur. Nakil, son dönem böbrek yetmezliği tanısı kesinleştikten sonra canlı veya kadavra vericilerden yapılır. Canlı vericilerden yapılan böbrek nakillerinde hasta ve vericiler ayrıntılı olarak hazırlanır ve en uygun şartlar olduğunda nakil yapılır. Nakil ameliyatı öncesinde çoğu zaman hastanın kendi böbrekleri yerinde bırakılır ve yeni böbrek kasığın hemen üzerinde sağ ve sol tarafa yerleştirilir. Özetle böbrek nakilli hastada kendine ait çalışmayan 2 böbrek ve nakledilmiş 1 böbrek olmak üzere üç böbrek bulunur" dedi.

NAKİL SONRASI İLAÇ KULLANIMINA DİKKAT

Böbrek nakli ameliyatından sonra her şeyin normal geliştiği koşullarda hastanede kalma süresinin 1-2 hafta olduğunu kaydeden Uz. Dr. Ümit Çakmak, "Ameliyatın üzerinden yaklaşık 3 ay geçtikten sonra ise hasta iş ve sosyal yaşantısına dönebilir. Nakil ameliyatından sonra uzun süreli, genellikle ömür boyu hastalar bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar kullanmaktadır. Bu ilaçlar nakil olan böbreğin reddedilmesini engelleyici ilaçlardır ve hastaların ilaçlarını doktorlarının söylediği şekilde ve aynı saatlerde alması önerilmektedir. Kendi kendilerine ilaç dozunu ve miktarını değiştirmemeleri ve doktorunun bilgisi dışında hiçbir ilaç almamaları önemle vurgulanmalıdır" diye konuştu.

ŞİKAYETLER OLUR OLMAZ DOKTORA GİDİLMELİ

Ameliyat sonrasında nakledilmiş böbreğin çalışmasını ve genel sağlık durumunu gözden geçirmek üzere düzenli aralıklarla poliklinik kontrollerine gidilmesi gerektiğini hatırlatan Uz. Dr. Ümit Çakmak, "Poliklinik kontrolleri birinci yılın sonuna kadar sıklıkla yapılırken sonrasında sıklık azalmaktadır. Ancak hastada yüksek ateş, nefes darlığı, öksürük, balgam, bulantı, kusma, ishal, idrar yaparken yanma ve sızlama, idrar miktarında azalma, bacaklarda ödem, kilo alma, idrarın kanlı gelmesi ve ilaçlarını alamamış olmak gibi belirtiler görüldüğü durumlarda poliklinik randevusu beklenmeden doktora başvurulmalıdır" dedi.

DENGELİ BESLENME VE SPOR

Nakil sonrası dikkat edilmesi gereken hususlardan birinin de beslenme olduğunu söyleyen Uz. Dr. Çakmak, şöyle devam etti:

"Böbrek nakli sonrasında sağlığın geri gelmesi, kullanılan ilaçlardan biri olan kortizonun su ve tuz tutucu etkisi ve iştahı artırması gibi nedenlerle kilo artışı sık görülür. Yemeklerin az tuzlu olmasına ve mümkün olduğu kadar iştahı azaltacak öğünler hazırlamaya ve basitçe kalori hesabı yapmaya özen gösterilmelidir. Böbrek nakilli hastalar için ilk dönemde hareketli bir yaşam önemlidir. Bunun için yürüyüş en iyi ve güvenilir egzersizdir. Haftada en az 3 kez 30-40 dakikalık tempolu yürüyüşlerle hastalar kalp, kemik ve psikolojik sağlıkları üzerinde faydalı olur. Böbrek naklinin üzerinden 3 ay geçtikten sonra tenis, bisiklete binmek ve yüzmek gibi sporlara başlanabilir. Vücuda ani darbeler getirebilecek veya düşmeye sebep olabilecek futbol, voleybol, basketbol ve judo benzeri sporlardan ve ağırlık kaldırmalı egzersizlerden kaçınmaları uygun olacaktır."

NAKİL SONRASI BÖBREĞİN REDDETMESİ KORKUTMASIN

Böbrek nakilli hastalarda gözlemlenen bir diğer önemli durumun da onları huzursuz eden nakledilen böbreğin ret korkusu olduğunu aktaran Çakmak, "Ancak uygulanan yeni tedavi biçimleri ile ret atakları daha nadir gelişmekte ve ortaya çıktığı anda da etkin olarak tedavi edilebilmektedir. Ret geliştiği için tekrar diyaliz tedavisine dönen hastalarda da ikinci, üçüncü veya daha fazla böbrek nakilleri yapılabilmektedir. Son dönem böbrek yetersizliği değişik tedavi metotları ile artık hayatı tehdit eden bir problem olmaktan çıkmıştır" dedi.

FOTOĞRAFLI