Hüsnü Ümit AVCI-Uğur YİĞİT/SİVAS, (DHA)-SİVAS'ta çeşitli meslek gruplarından kadınlar, yaşadıkları stres ve odaklanma sorununu azaltmak için tarihi milattan önceye kadar uzanan 'çarpana dokuma'yı öğrenmek için kursa gidiyor. Kursa katılan kadınlar, dikkat ve hassasiyet gerektiren ürünleri dokurken hem stres atıyorlar hem de ev ekonomilerine katkı sağlıyorlar.
Sivas Halk Eğitim Merkezi bünyesinde Tarım ve Orman Bakanlığı'na bağlı Sivas El Sanatları Eğitim Merkezi Müdürlüğü tarafından açılan kursa giden kadınlar, dikkat ve hassasiyet gerektiren ürünleri dokurken bir yandan stres atıyor. Kadınlar, yaptıkları ürünleri satarak aile ekonomilerine de katkıda bulunuyor. Kursa katılan kadınların kullandığı malzemeleri merkez karşılarken; şu an 12 kadın kursiyer, çarpana dokuma sanatını Kültür ve Turizm Bakanlığı, Geleneksel El Sanatları, Çarpana Dokuma Sanatçısı Gülendam Polat'tan öğreniyor.
'YOK OLMAYA YÜZ TUTMUŞ BİR EL SANATIMIZ'
Çarpana dokuma hakkında bilgi veren Gülendam Polat, "Tarihi milattan önce 3 binli yıllara kadar gitmektedir. Anadolu'ya ticaret yoluyla gelmiştir. Anadolu'da çok yoğun bir şekilde kullanılmıştır. Yaygın bir şekilde dokunmuştur. Teknolojinin gelişmesi ile birlikte günümüze kadar gelmiştir. Teknolojinin gelişmesi ile birlikte de yok olmaya yüz tutmuş bir el sanatımız, günümüzde yaşatılmaktadır. Çarpana dokunma, bulunduğu çağa uygun şekilde kullanılmaktadır. Eskiden Anadolu'da yük taşımalarda, hayvanları süslemelerde, bel bağlarında, çuval taşımalarda, hatta ölüleri mezara indirmede kullanılan malzemeleri üretilirken, günümüzde modern çağın estetiğine uygun farklı işlevsellikleri olan, farklı alanlarda, farklı tasarımlarda kullanılıyor" dedi.
'HANIMLARI ÇAĞIN STRESİNDEN UZAKLAŞTIRIYORUZ'
Son zamanlarda çarpana dokuma sanatına ilgi olduğunu söyleyen Polat, "Bu çarpana kursları aracılığıyla ev hanımlarını topluma kazandırarak, üretime katkıda bulunmasını sağlıyor, aynı zamanda çağın stresinden hanımları uzaklaştırıyoruz. Çünkü çarpana dokunma gerçekten odaklanma gerektiren bir dokuma türü. Bu anlamda da hanımlarımız ciddi anlamda günümüzün stresinden uzaklaşabiliyorlar, sosyalleşme alanları genişliyor. Ayrıca yaptıkları ürünleri satarak, kendilerine ve aile ekonomilerine katkıda bulunabiliyorlar. Kursiyerlerimiz ilk başta geldiklerinde dokuma kartlarıyla ve iplerle ilk kez tanışıyorlar ve başlangıçta zorlanıyorlar. Ama sonrasında tam olarak odaklandıkları için hem ruhen hem bedenen çok mutlu oluyorlar. Bir de bu iş kazanca dönüştüğü zaman, onlar için çok daha keyifli hale geliyor" diye konuştu.
'DESEN ÇIKTIKÇA İNSAN ÇOK MUTLU OLUYOR'
Kursiyerlerden Öznur Ağcahan, kursa kendisini geliştirmek için geldiğini belirterek, "Kursa hobi amaçlı katıldım. Çok güzel ilerliyor ve keyifli bir hale geldi. Dokuma sanatının matematiksel bir tarafı da var. Hafızayı kuvvetlendiren bir özelliği var. Eğlenceli ve severek yapıyoruz" dedi. Melike Demir ise "İlk başta çok zorlandım. Hocamızın sayesinde ilerledim. Odaklandığınız zaman stresini atıyorsun. Farklı şeyler öğrenmeyi seviyorum. Şu anda kurs çok güzel gidiyor. Dokumayı gördükçe, desen çıktıkça insan çok mutlu oluyor" diye konuştu.
ÇARPANA DOKUMA
Çarpana dokuma, ilk çağlarda ve Orta Asya'da insanların çadırlarını bağlamak ve çocuklarını sırtında taşımak için kullandıkları bir şerit olarak bilinirken; günümüzde kolye, kemer, çanta gibi aksesuar yapımlarında kullanılıyor. Dikdörtgen ve kare biçiminde mukavva kartlarla oluşturulan çözgü ve atkı denilen sistemler, çarpana dokumanın başlangıcını sağlıyor. Bu sistem ile farklı teknik, malzeme ve kalınlıklarda iplerin meydana getirdiği çeşitli görünümler elde ediliyor. Kağıt üzerinde dokunması planlanan desenleme yöntemine göre şema çiziliyor. Çizilen şemanın ardından kartlara istenilen uzunlukta ipler geçiriliyor. Ucuna düğüm atılan iplerin bir ucu bele, diğer ucu karşı tarafta olacak şekilde sağlam bir yere sabitleniyor. Daha sonra oluşturulan kartlar çözgü üzerinde çevrilerek dokumayı meydana getiriyor. (DHA)
FOTOĞRAFLI
