Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'nın oluşturduğu BRICS topluluğu, ABD merkezli finans sistemine meydan okuyor. Ağustos ayında Cape Town'da yapılacak BRICS zirvesinde yeni para birimi ve SWIFT yerine kullanılacak uluslararası dolaşım sistemi açıklanacak.
Karşılıksız bastığı doları gelişmekte olan ülke ekonomileri üzerinde silah olarak kullanan ABD için alarm zili anlamına gelen bu hamleler, doların rezerv para olma konumunu da temelinden sarsacak nitelikte. Dünya nüfusunun yüzde 40'tan fazlasını oluşturan BRICS, topluluğa üye olmak için bekleyen 20'yi aşkın ülke ile birlikte artık daha büyük bir 'tehdit' haline geldi.
Suudi Arabistan, İran, Birleşik Arap Emirlikleri, Küba, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Kazakistan, Mısır, Arjantin, Bangladeş, Venezuela ve Endonezya'nın BRICS'e katılmak istediği biliniyor. Bu ülkelerin çoğu geçtiğimiz günlerde Güney Afrika'da toplanan BRICS Dışişleri Bakanları Zirvesi'ne temsilci gönderdi.
BRICS'e dahil olmayı amaçlayan ülkeler arasında Cezayir, Bahreyn, Tunus, Nijerya, Senegal, Zimbabve, Irak, Bolivya, Şili, Azerbaycan, Tacikistan, Türkmenistan, Özbekistan, Pakistan, Meksika ve Vietnam da var.
Küresel çapta dolar hegemonyasından kurtulmak isteyen ve bu amaçla BRICS'e katılmayı bekleyen ülkeler arasında Türkiye'nin de bulunduğu iddia ediliyor.
Ankara'nın BRICS'e dahil olması, dünya çapındaki etkileri bakımından topluluğu bambaşka bir konuma taşıyacak potansiyel barındırıyor.
Ağustos ayındaki genişlemeyle birlikte BRICS'in ekonomik büyüklüğü G7 ülkelerini geçecek. BRICS'in açıklayacağı yeni para birimi ABD Doları gibi karşılıksız değil, altına ve nadir toprak elementine endekslenecek.
Topluluğun finansal dinamosunu ise Çin'de kurulan New Development Bank (NDB) oluşturuyor. NDB'nin başındaki isim Brezilya'da yargı kılıflı Amerikan darbesinin mağdurlarından, eski cumhurbaşkanı Dilma Rousseff'ten başkası değil.
Lula Da Silva ve Dilma Rousseff
"Para birimlerimizin zayıf olduğuna, diğer ülkelerde bir değeri olmadığına kim karar verdi?" sorusuyla gündeme gelen Brezilya Devlet Başkanı Lula Da Silva, nisan ayında Rousseff'in NDB'nin başına geçtiği gün düzenlenen törende "Doları bırakın" çağrısı yapmıştı.
BRICS'i oluşturan ülkeler Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika ortaklığında kurulan NDB, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır ve Bangladeş'i de üyeliğe aldı. Şimdiye dek kurucu ülkelerdeki yaklaşık 100 projeye 33 milyar dolar finans desteği sağlayan NDB'nin son ortağı ise petrol devi Suudi Arabistan oldu. Riyad yönetiminin NDB'de ne ölçüde hisseye sahip olacağına ilişkin görüşmeler sürüyor.
Rusya Maliye Bakanı Anton Siluanov, Şanghay merkezli NDB'nin BRICS topluluğu için bir tür takas merkezine dönüşebileceğini söylüyor. Siluanov, "Ortak para birimi oluşturma fikri BRICS ülkeleri arasında tartışılıyor. Ayrıca altın ve sabit paralar gibi gerçek varlıklarla desteklenen dijital finansal varlıkların kullanılmasına ilişkin tekliflerimiz de var" açıklaması yaptı.
Batılı ekonomistler de Amerikan sisteminden çıkmaya niyetlenen ülkelerin BRICS grubuna dahil olmaya istekli olacaklarına işaret ediyor. Foreign Policy dergisi, "Doların saltanatı muhtemelen bir gecede sona ermeyecek ancak BRICS doların hakimiyetini yavaş yavaş erozyona uğratacaktır" yorumunda bulunmuştu.
BRICS topluluğuna Türkiye'nin başvurduğuna ilişkin iddialar taraflarca henüz doğrulanmadı. Ancak birliğin genişlemesini konu alan pek çok haber ve yorum, BRICS'e Türkiye'yi de dahil ediyor.
