Soner AYDIN-Mustafa ERCAN/MERSİN, (DHA)- MERSİN’de bilim insanları gübre kekleşme (topaklanma) ve tozlaşma sorununa karşı kullanılan katkı ve kaplama malzemelerini geliştirerek, dışa bağımlılığı bitirmeyi hedefliyor.

Mersin Üniversitesi ve sanayi işbirliği ile yürütülen ‘Gübrelerin Üretim Sonrasında Fiziksel Özelliklerinin Korunması Amacıyla Alternatif Kimyasal Ürünlerin Sentezi, Karakterizasyonu ve Proses Optimizasyonu’ başlıklı proje hazırlandı. TÜBİTAK 2244-Sanayi Doktora Programı kapsamında yürütülen projeyle gübrede yaşanan kekleşme ve tozlaşma sorunu için yeni malzemelerin sentezlenmesi ve patentli yerli ürünlerin elde edilmesi amaçlanıyor.

Mersin Üniversitesi (MEÜ) Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Bahadır Kürşad Körbahti yürütücülüğünde hazırlanan proje ile Türkiye’nin gübre ihtiyacını karşılamak amacıyla ithalata yapılan bağımlılığı azaltmak ve hammadde potansiyeli araştırılarak bu potansiyele uygun kaplama ve katkı maddelerinin üretimi hedefleniyor. Tarımda verimi etkileyen en önemli faktör olan gübrenin kalitesinin temel olarak fiziksel ve kimyasal özellikler ile belirlendiğini kaydeden Prof. Dr. Körbahti, kimyasal özelliklerin tarımsal verim açısından önem taşırken, fiziksel özelliklerin de bozulmaya ve kırılmaya karşı direnç, depolama-elleçleme koşullarında stabil kalma açısından önem taşıdığını söyledi.

‘ULUSAL KAYNAKLARLA HAZIRLANACAK, PATENTLENECEK YENİ KATKI VE KAPLAMA MALZEMELERİ’

Gübrenin üretim sonrası depolama ve dağıtım esnasında kekleşmeden akıcı kalması, tozlaşmaya karşı mukavim olması ve normal atmosferik koşullarda açıkta bırakıldığında nem almamasının ürünün uygun fiziksel koşullarda olduğunu gösterdiğini belirten Prof. Dr. Körbahti, “Laboratuvarımızda TÜBİTAK 2244-Sanayi Doktora Programı destekli bir üniversite sanayi işbirliği projesi yürütüyoruz. Projemizde gübrelerimizin üretim sonrasında fiziksel özelliklerinin iyileştirilmesine yönelik yeni katkı maddeleri ve kaplama malzemeleri sentezlenmesi üzerine bir çalışma yapacağız. Gübrelerle önemli iki önemli sorun var. Bunlar kekleşme ve tozlaşma sorunu. Gübreler tarımsal üretim için önemli kimyasal maddeler. İki özellikleriyle belirleniyor. Bunlar kimyasal ve fiziksel özellikleri. Kimyasal özellikleri, bitkiye faydası ile ilgili. Fiziksel özelliği ise depolama, taşıma ve muhafaza etme aşamasında özelliğini koruması ile ilgili bir nitelik. Toros Tarım ile yaptığımız bu işbirliğinde, onların da ürün grubunda yer alan NPK gübreleri, azotlu gübreler ve organa mineral gübreler ile ilgili kekleşme ve tozlaşma sorununa yönelik katkı ve kaplama malzemeleri geliştirmek. Bu ürünler yurt dışından ithal edilerek kullanılıyor. Bizim amacımız ulusal kaynaklarımızı kullanarak, patentlenecek yeni katkı ve kaplama malzemeleri geliştirmek” dedi.

‘YILLIK 600 BİN TON KAYIP ÖNLENECEK’

Gübrede yıllık yaklaşık 600 bin ton kayıp yaşandığını kaydeden Prof. Dr. Körbahti, “Dünyada yıllık yaklaşık 150-200 milyon ton gübre kullanımı varken ülkemizde ise ortalama 6 milyon ton gübre kullanımı var. Kaplama malzemeleri ton başına 1-2 kilogram kullanıyor. Diğer taraftan yüzde 10 kadar verim kaybını göz önünde bulundurursak bu 600 bin ton kadar ürün kaybına denk geliyor. Bu noktada yapacağımız çalışmanın önemli olacağını düşünüyoruz” diye konuştu.

Prof. Dr. Körbahti, ayrıca proje kapsamında sanayinin ihtiyacı olan doktoralı personel yetiştirdiklerini sözlerine ekledi. (DHA)

FOTOĞAFLI