Mehmet Can PEÇE/RİZE, (DHA)- RİZE’de yamaçtan kopan 60 tonluk toprak kütlesinin 5 katlı binanın yakınındaki istinat duvarını yıkıp, dolduğu dairede 1 kişinin hayatını kaybettiği, 4 kişinin yaralandığı, 64 dairenin tahliye edildiği heyelanla ilgili rapor hazırlığı sürüyor. İncelemelerde mühendislik ömrünü tamamladığı tespit edilen istinat duvarının kayan toprağa dayanamayarak yıkıldığı ve toprağın duvarlarını yıktığı dairelere dolduğu ortaya çıktı.

Çayeli ilçesi Çarşıbaşı Mahallesi'nde 18 Kasım'da etkili olan sağanak, sel ve heyelana neden oldu. Yamaçtan kopan toprak kütleleri, bitişik 2 apartmanın giriş katlarındaki dairelere doldu. Evlerden birinde toprak yığını altında kalan Yakup Ali Bayraktar (35) hayatını kaybetti, 4 kişi de hafif yaralandı. Yaralılar ambulansla hastaneye kaldırılırken, çevredeki riskli 64 dairede yaşayanlar da tahliye edilip, misafirhanelere yerleştirildi. Hasar tespit çalışmalarının sürdüğü heyelanda, ilçeye 24 saatte metrekareye 120 kilogram yağış düştüğü belirlendi. Bölgede giriş katları toprakla dolan binalarla ilgili teknik inceleme sonrası rapor hazırlanacağı belirtildi. Binaların giriş katlarına yaklaşık 60 ton toprak dolduğu belirlenen heyelanda, yamacın üst kısmında çökme yaşanan yol ve tahliye edilen binaların çevresinde güvenlik önlemleri artırıldı. Ekipler yamacın üst kısmındaki yolda drenaj ve betonlama çalışması yaparak olası sağanakta suyu kontrol altında tutmak için önlem aldı.

DUVAR MÜHENDİSLİK ÖMRÜNÜ TAMAMLAMIŞ

Bölgede afete dair hasar tespit çalışmaları sürerken, hasar gören binalara ilişkin ön rapor da hazırlandı. Heyelanın meydana geldiği yamacın önünde yer alan tüm yapıların tahliyesine gerek olmadığı, raporun tamamlanmasının ardından boşaltılan yapılara ilişkin nihai kararın verileceği öğrenildi. Bölgede sürdürülen incelemelerde; bir bölümü taş olan istinat duvarının yıkılan betonarme kısmının mühendislik ömrünü tamamladığı, sağanak sonrası kopan toprak ve sulara dayanamayıp yıkıldığı, tonlarca ağırlıktaki toprak kütlesinin duvarlarını yıktığı evlerden içeri dolduğu ortaya çıktı.

‘1 HAFTADA 600 KİLOGRAM YAĞIŞ DÜŞTÜ'

Bölgede incelemelerde bulunan Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi (RTEÜ) Heyelan Araştırma Merkezi Müdürü ve Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Ayberk Kaya “Heyelan afeti öncesi bölgede 1 hafta boyunca metrekareye yaklaşık 600 kilogramlık bir yağış düştü. Yine bunun öncesinde de merkez üssü Hemşin olan 4.7 büyüklüğünde bir deprem yaşamıştık. Depremler heyelanların tetiklenmesinde etkileyici rol oynamaktadır. Bununla birlikte bölgede yağışlıların fazla olması, hem dinamik yüklerin, depremlerden kaynaklı hem de yağışların üst üste gelmesi bölgede bulunan heyelanların oluşmasına maalesef bu acı olayın gelişmesine neden olmuştur. Eğimli arazilerde inşaat kazı faaliyetleri yapılmadan önce zemin etüdü raporlarının düzgün şekilde yapılıp, mühendislik yöntemleriyle desteklenmesi gerekmektedir" dedi.

'MÜHENDİSLİK ÖNLEMİN ALINMASI GEREKMEKTEDİR'

Heyelana neden olan istinat duvarının mühendislik ömrünü tamamladığını tespit ettiklerini belirten Kaya, "Mühendislik olarak önlemin alınması gerekmektedir. Betonarme olarak adlandırdığımız dayanma yapılarında belirli bir süre geçtikten sonra atmosferik koşullara bağlı olarak sürekli yağışla temas halinde bulunan betonarme şeklinde imal edilmiş yapılarda hızlı şekilde mühendislik ömrünü tamamlamaya yönelik bir süreç gerçekleşmekte. Yaklaşık olarak bir betonarme yapının mühendislik ömrü 40 ile 50 yıl civarındadır. Mühendislik ömrünü tamamlayan betonarme perde duvarın, aşırı yağışlar sonucunda arkasında biriken yağmurlarla oluşan bir boşluk, su basıncına mukavemet gösterememesi sonucu toprak akması şeklinde heyelan olayı meydana gelmiştir. Bu heyelan sonucunda da afet meydana gelmiştir” diye konuştu. (DHA)

FOTOĞRAFLI