Kübra SONKAYA- Fırat ALKIZ/İSTANBUL,(DHA)- TÜRKİYE Maden Zirvesi’ne katılan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, “Bu yılın ilk 11 ayında 5,5 milyar dolara ulaşan maden ihracatımızın yılsonunda 6 milyar doları aşacağına inanıyorum. Son 22 yılda madenciliğimizin gayrisafi yurt içi hasıla içindeki payını binde 6’lardan yüzde 1,4’e kadar çıkardık. Nihai hedefimiz bu oranı yüzde 5'lere yükseltmek” dedi.

Türkiye Maden Zirvesi, ‘Güçlü Madencilik, Güçlü Türkiye’ temasıyla, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı himayelerinde ve Maden Platformu'nun katkılarıyla, Lütfi Kırdar Kongre Merkezi’nde düzenlendi. Sürdürülebilir kalkınma vizyonu, iş sağlığı ve güvenliği, çevre ve ileri teknoloji uygulamaları gibi birçok stratejik başlığın sektör profesyonelleri tarafından ele alındığı zirvede ‘Sorumlu Madencilik Ödülleri’ sahiplerini buldu.

'MADEN SEKTÖRÜ DOĞRUDAN 150 BİN KİŞİYE İSTİHDAM SAĞLAMIŞTIR'

Türkiye’nin maden çeşitliliği açısından zengin bir ülke olduğunu belirten Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, “Ülkemiz, maden zenginliği ve maden çeşitliliği açısından çok önemli bir konumda. Dünyadaki 90 civarındaki madenin 70’i ülkemizde bulunuyor. Üretilen madenlerin çeşitliliği açısından Türkiye olarak dünyada 7'nci sırada yer alıyoruz. Bor, soda külü, alçı taşı ve kromda ilk 5 içerisindeyiz. Bu durum ülkemizi ve madencilik sektörümüzü uluslararası arenada da çok önemli bir merkez haline getiriyor. 2023 yılı itibarıyla sektörümüzün toplam ekonomik büyüklüğü 270 milyar liraya ulaşarak Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın yüzde 1’ini oluşturmuş. Doğrudan 150 bin kişiye istihdam sağlamıştır. Yine geçen yıl madencilik sektörümüz, 5 milyar 748 milyon dolar ihracat gerçekleştirerek ülkemizin ekonomisine önemli katkıda bulunmuştur. Bu yılın ilk 11 ayında 5,5 milyar dolara ulaşan maden ihracatımızın yıl sonunda 6 milyar doları aşacağına inanıyorum. Son 22 yılda madenciliğimizin gayrisafi yurt içi hasıla içindeki payını binde 6’lardan yüzde 1,4’e kadar çıkardık. Nihai hedefimiz bu oranı yüzde 5'lere yükseltmek” dedi.

‘2024 YILINDA 1,3 MİLYAR DOLAR SATIŞ GERÇEKLEŞTİREREK BİR REKOR KIRACAĞIZ’

Nijer’de 2025 yılında üretime geçileceğini belirten Bakan Bayraktar, “Son yıllarda artan sondaj ve arama çalışmalarımız sonucunda yeni maden yatakları keşfettik. Ham madde arz güvenliği kapsamında sadece ülkemizde değil Asya'dan Afrika’ya kadar farklı coğrafyalarda da faaliyet yürütüyoruz. Bu çerçevede, Nijer'de arama çalışmaları yaptığımız altın sahalarından birinde MTA IC ile 2025 yılında ilk üretime başlamayı planlıyoruz. Dünyadaki rezervin yüzde 73'üne sahip olduğumuz bor madeninde yüzde 60'ın üzerinde küresel pazar payıyla liderliğimizi sürdürüyoruz. Bu çerçevede, 2024 yılında 2,5 milyon ton bor ürünleri satışı karşılığında, yüzde 97'si ihracat olmak üzere 1,3 milyar dolar satış gerçekleştirerek bir rekor kıracağız. Bor madenini sadece ham madde olarak değil katma değerli hale getirerek ara ürün ve uç ürün olarak satmak en büyük hedefimiz. Bu doğrultuda; savunma sanayisinde ve aşınmaya dayanıklı makine parçalarının üretiminde kullanılan bor karbür üretimi için kurduğumuz Balıkesir/Bandırma’da yıllık bin ton kapasiteli tesisimizde üretim faaliyetleri devam ediyor” ifadelerini kullandı.

‘690 MİLYON TONLUK DÜNYANIN TEK SAHADA EN BÜYÜK İKİNCİ NTE REZERVİNİ KEŞFETTİK’

Türkiye’nin nadir elementler konusunda potansiyelinin yüksek olduğunu belirten Bakan Bayraktar, “Çelik üretimi ve neodiyum mıknatıs başta olmak üzere pek çok alanda kullanılan ve yine Balıkesir Bandırma’da yapımına başladığımız yılda 800 ton kapasiteli Ferrobor Üretim Tesisi’ni de önümüzdeki günlerde açacağız. Nadir Toprak Elementleri(NTE) enerjiyi, sanayiyi, üretimi dolayısıyla ekonomiyi geliştirecek en stratejik alanlardan biri. Ülkemiz, NTE alanında çok büyük bir potansiyele sahip. Hepinizin malumu Eskişehir Beylikova’da 690 milyon tonluk dünyanın tek sahada en büyük ikinci NTE rezervini keşfettik. Rezervin bulunduğu alanda Florit, Barit ve Nadir Toprak Elementleri İşletme Tesisi, pilot tesis olarak faaliyete başladı. NTE’lerini saflaştırarak nihai ham maddeye dönüştürecek endüstriyel tesisin kurulumu konusunda farklı ülkelerle işbirliği görüşmelerimiz devam ediyor. Bu alana yapacağımız yatırımlarla birlikte ülkemizi dünyada nadir toprak elementleri üretebilen 5 ülkeden biri haline getireceğiz. Yeşil dönüşümün ana unsurları olan yenilenebilir enerji, elektrik depolama ve elektrikli araç teknolojilerinin yanı sıra, savunma sanayi gibi ileri teknoloji alanlarında kritik ve stratejik madenler kullanılmaktadır. Bu nedenle Türkiye Kritik ve Stratejik Hammaddeler raporunu hazırladık. Kritik mineraller konusunda ithalat bağımlılığımızı azaltacak ve arz güvenliği stratejimizi ortaya koyacak bu raporu sizlerle ve kamuoyumuz ile önümüzdeki günlerde paylaşacağız” diye konuştu.

‘FİRMALARIN ÜRETTİKLERİ MADENİN ÖNEMLİ BİR BÖLÜMÜ YURT İÇİ PİYASALARDA DEĞERLENDİRİLMEKTEDİR’

Türkiye’den yurt dışına maden çıkarılması iddiaları hakkında da açıklamalar yapan Bakan Bayraktar, “Hali hazırda ülkemizde toplam 14 bin 817 maden ruhsatı yürürlükte. Bu ruhsatların 10 bin 5’i işletme, 4 bin 812’si ise arama ruhsatı. İşletme ruhsatları içinde, 7 bin 671 adet ruhsat ise işletme iznine sahiptir. Yürürlükteki toplam maden ruhsatından 438’i 117 yabancı sermayeli şirketlere ait. Geçtiğimiz günlerde biliyorsunuz biri çıktı bu yabancı sermayeli şirketler üzerinden akla ziyan rakamlarla, sosyal medyada kamuoyuna bir sürü yalan yanlış bilgileri adeta boca etti. Bu şirketlerin ülkemizde ürettikleri madenleri yurt dışına çıkardığı, yabancılara ait ruhsat sahalarının ülke yüzölçümünün dörtte biri büyüklüğünde olduğu gibi hesapsız kitapsız bir sürü iddiada bulundu. Öncelikle şunu söyleyelim. Bu firmaların ürettikleri madeninin önemli bir bölümü yurt içi piyasalarda değerlendirilmektedir. Örneğin, ülkemizde üretilen altının tamamının merkez bankasına teslim edilmesi zorunludur. Bu şirketler, tek bir gram altını dahi yurt dışına çıkaramazlar. Yabancı sermayeli şirketlere ait işletme izinli ruhsatların kapladığı alan 617 kilometkare olup fiilen kazılan alan sadece 30 kilometrekaredir. Ülkemiz yüzölçümünün 783 bin 562 kilometrekare olduğu düşünüldüğünde yalanın ne kadar büyük olduğunu da görebiliyorsunuz. Biz bu boş iddialara aldırış etmeden ülkemizin enerji ve maden alanında bağımsızlığı için var gücümüzle çalışmaya devam ediyoruz” dedi.