Özlem YURTÇU KARABULUT- Harun ŞAHBAZOĞLU /İSTANBUL, (DHA)- TÜRK Kalp ve Damar Cerrahisi Derneği (TKDCD) tarafından Antalya'da düzenlenen 18'inci Ulusal Kongre'de, kalp hastalıklarından korunmada vitamin ve gıda takviyelerinin yeri tartışıldı. Bursa Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kalp Damar Cerrahisi Eğitim Görevlisi Doç. Dr. Ahmet Kağan As, bu konuda dünya çapında yapılmış araştırmaları derlediği bilimsel sunumunda, gereksiz yere kullanılan vitamin ve takviyelerin kalp hastalıklarından korumak yerine ölümcül olabilecek başka tehlikelere yol açtığını kaydetti. Doç. Dr. As, özellikle sporcu takviyelerinin içeriğinin dehşete düşürdüğünü belirterek, “Çok isterdim kalp hastalıklarından koruyacak mucize bir hap olsun ama böyle bir şey yok" dedi.

Türk Kalp ve Damar Cerrahisi Derneği (TKDCD) tarafından geçtiğimiz ay Antalya'da düzenlenen 18'inci Ulusal Kalp Damar Cerrahisi Kongresi'nde 'Kaçamadığımız sorular: Diyet takviyeleri ve fonksiyonel tıp' başlıklı bir sunum gerçekleştiren Bursa Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kalp Damar Cerrahisi Eğitim Görevlisi Doç. Dr. Ahmet Kağan As, bu alanda yapılmış dünya çapındaki araştırmaları taradığını ve hiçbir bilimsel çalışmanın kalp damar hastalıklarından korunmak için belli bir vitamin veya gıda takviyesinin faydasını gösteremediğini kaydetti. Doç. Dr. As, özellikle sporcu takviyesi olarak kullanılan ürünlerin içeriğine baktığında dehşete düştüğünü belirterek önemli uyarılarda bulundu. Doç. Dr. As, mucize bir hap olmadığını ifade ederek tam tersine bu takviyelerin gereksiz ve uzun süreli kullanımının, beyin kanaması, inme, hatta korunmaya çalışılan kalp hastalıkları riskinin kendisine yol açabildiğini söyledi. Öte yandan kongrede daha sağlıklı olma ümidiyle kontrolsüzce tüketilen vitamin ve gıda takviyelerinin, özellikle kalp damar sağlığı açısından hiçbir faydası olmadığı, tam tersine kalp krizi, inme veya beyin kanamasına dahi yol açabileceği vurgulandı.

KALP DAMAR HASTALIKLARINI ÖNLEYECEK 'MUCİZE BİR HAP' YOK

Türk Kalp Damar Cerrahisi Derneği Medikal Tedaviler ve Koruyucu Hekimlik Komisyonu üyesi de olan Doç. Dr. As, “İnsanoğlu kolaya kaçıyor. Ben düzenli besleneyim gıdamı olması gerektiği şekilde alayım, düzenli spor yapayım, vücudumun mekanizmalarını çalıştırayım, düzenli uyuyayım, bunları yapmak yerine kolaya kaçmayı tercih ediyor. Bir hap alayım orada kaybettiklerimi, yapamadıklarımı onun sayesinde kazanayım diyor. Kalp damar hastalıklarını önlemede kullanılabilecek gıda takviyesi var mıdır yok mudur aslında bunu konuşmak maksatlı yola çıktık. Kalp damar hastalıklarını önlemede çok isterdik ki mucize ilaç ya da takviye şudur diyebilmeyi. Ama böyle bir ilaç ya da takviye yok. Kural genel olarak şöyle işlemeli: Eksik olanı yerine koyalım" dedi.

E VİTAMİNİNİN FAZLASI ÖLÜMCÜL

Çok moda olan takviyeler içinde en çok E vitamininin 'mucize' gibi sunulduğuna dikkat çeken Doç. Dr. As, “Bazı takviyelerin özellikle ön plana çıktıklarını görüyoruz. Çalışmalarda ise bunların öyle olmadığını görüyoruz. Örneğin E vitamini bunların başında geliyor. E vitamini çok destekleyici, eksiği olduğunda hissedilen ve mutlaka yerine konması gereken bir vitamin. Ama antioksidan özelliğinden dolayı mucize olarak görülen bu takviyenin hemorajik inme dediğimiz beyin kanamasından, kanserlere kadar pek çok tehlikeli duruma yol açabildiği gösterilmiş" şeklinde konuştu.

UZUN SÜRELİ C VİTAMİNİ KULLANIMINDA KALP HASTALIĞI RİSKİ

Özellikle kış mevsiminin gelmesiyle beraber yoğun şekilde kullanılan C vitamininin uzun süreli kullanımlarda risk yaratabileceğine de işaret eden Doç. Dr. As, “Covid pandemisi dönemi destekleyici takviye olarak çok kullandık. Yüksek dozlarda çok da etkin oldu. Ama sağlıklı bir bireyde kalp damar hastalıklarını önlemek açısından baktığımızda, C vitamini de bunlardan biri değil. Yani ben kalp damar hastası olmayayım diye C vitamini kullanmaya başladığınızda, hele de belli bir dozun üzerine çıkıldığında bırakın önlemeyi, kalp damar hastalığına daha çok sebep olduğu gösterilmiş. Kış sezonu boyunca kısa süreli olarak kullanılabilir, bağışıklığı güçlendirmek açısından. Ama vücutta eksikliği yoksa, kalp damar hastası olmamak için hayatınızın bir yerine uzun süreli C vitamini kullanımını koymamalısınız" diye konuştu.

SPORCU TAKVİYELERİNDEKİ TEHLİKE

Doç. Dr. As, toz veya kapsül olarak sunulan sporcu besinlerinin içeriğine baktığında dehşete düştüğünü söyleyerek “Toz ya da kapsül şeklinde olanlar fark etmez, içeriğine baktığımda ben dehşete düşüyorum. Birçok bitkisel ekstre de dahil olmak üzere, sadece bildiğimiz mineraller de değil, birçok takviyeyi barındırıyor ve yüksek miktarda kullanımı önerilerek servis ediliyor. Şahsen kendi adıma söylüyorum, akıl alır bir şey değil! Çok tehlikeli ve bunun vücutta nasıl metabolize olacağı, vücuda nasıl zarar vereceğini kimse öngöremez. Özellikle sporcu destek ürünlerinde tehlike çok büyük bu nedenle. Asıl tehlike karaciğer ve böbreklerimizde oluyor. İçeriği belli olmayan ya da belli olsa da miktarı çok yüksek tutulan her ürün bir şekilde bu organlarımızı tehdit eder hale geliyor. Sırf bu takviyeleri alıp daha güzel vücuda sahip olacağım derken, böbreklerden karaciğerden olmak var. Kas yapmak niyetiyle çıktığımız yolda organlarımızı kaybedebiliriz" dedi.

D VİTAMİNİ VE BALIK YAĞI BİLMECESİ

En sık kullanılan takviyelerden D vitaminine de değinen Doç. Dr. As, şunları söyledi: “Kış sezonunda güneş görmüyoruz ya da kapalı ortamlarda çalışıyoruz. Bu durumda D vitamini takviyesi alalım diye düşünebiliriz. Ama yine kardiyovasküler hastalıklardan korunma amaçlı D vitamini takviyesinin eksikliği yoksa hiçbir faydası yok. Doğal yollardan almayı tercih etmek gerekiyor. Çünkü bunun da belli yan etkileri olabiliyor. Balık yağı konusunda ise özellikle formülasyonlarında iki seçenek var; Omega 6 ve Omega 3. Çalışmalarda Omega 6'nın kalp hastalıklarından korunmada faydası pek görülmemiş. Biz daha çok Omega 3'e yoğunlaşıyoruz. Bunda da EPA ve DHA kombinasyonları karşımıza çıkıyor. Piyasadaki çoğu ürün, yüzde 90'dan fazlası, EPA-DHA birlikte içeriyor. Ama yapılan çalışmalar göstermiş ki EPA'nın tek başına yani izole halde faydalı olduğu görülmüş. Kombinasyonların korunmada doğrudan yeri yok. İzole EPA formu bulabiliyorsak evet, bu bir miktar kalp damar sağlığı açısından faydalı olabilir. Ama burada da tercihimiz takviyesini alana kadar, doğal yollardan yani balık üzerinden balık yağını tüketmek."

GEREKSİZ KALSİYUM TAKVİYESİ DAMAR TIKIYOR

Kalsiyumun da çok sık kullanılan bir takviye mineral olduğuna işaret eden Doç. Dr. As, “Kemik sağlığı açısından önemli bir mineral. Ama kalp damar hastalıklarını önlemeye faydası olmuş mu diye çalışmalar yapılmış. Kalsiyum da gereksiz kullanımda bırakın önleyici etkisini daha da zarar veriyor. Çünkü kalsifikasyona yani kireçlenmeye neden olarak, tam tersine kalp damar rahatsızlıklarına yol açan bir etki yapıyor. Moda olan bir takviye de çinko. Gerek daha popüler olmasından dolayı, güzellik ve kozmetik alanlarda olsun, gerekse çocuk sağlığında bile enfeksiyon gelişiminde ve benzeri birçok alanda çinkonun eksikliğini duyabiliyoruz. Takviyesini de önerebiliyoruz. Ama kalp damar hastalıklarına baktığımızda birincil ve ikincil korunmada bilimsel veriler diyor ki çinkoyu destekleyelim, eksikliğini yaşatmayalım ama gereksiz yere alırsanız kalp hastalıklarına yakalanmazsınız demek için yeterli veri yok" diyerek sözlerini noktaladı. (DHA)