Karadeniz Bölgesi’nde yaşayanların önemli geçim kaynaklarından biri olan ve her yıl milyar dolarlık ihracat geliri sağlanan fındıkta yapılan çalışmalar.
Özellikle Trabzon’un Maçka ilçesinde yaklaşık 3 bin 700 dekar alanı etkileyen zararlıyla mücadelede farklı çalışmalar yapılırken, bölgedeki fındık ağaçları zararlıya karşı söküm işlemi yapıldı.
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Kadir Alperen Coşkuner, Turunçgil Uzun Antenli Teke Böceğiyle ilgili çalışmalar yaptıklarını hatırlatarak böceğin yayılışını sürdürdüğünü ancak belli oranda denge altına alındığını söyledi .Coşkuner, “Eradikasyon ve söküm çalışmalarıyla beraber popülasyonu belli bir dengede azalttığı söylenebilir. Ancak böceği alandan çıkarmak tamamen uzaklaştırmak söz konusu değil” dedi.
Turunçgil Uzun Antenli Teke Böceğinin ilk olarak 2014 yılında İstanbul’da tespit edildiğini hatırlatan Coşkuner, “Özellikle bölgemizde bulunan Turunçgil Uzun Antenli Teke Böcekle ilgili çalışmalarımız mevcut. Bu böcek ülkemiz için yabancı istilacı bir tür, yani Uzakdoğu orjinli bir tür. İlk olarak İstanbul’da 2014 yılında tespit edildi daha sonra özellikle boylu fidanların bir yerden bir yere taşınmasıyla beraber yayıldığını düşünüyoruz. Trabzon’da ilk olarak Atasu Barajı yakınında bulunan fidanlıkta, boylu fidanlarda tespit ettik ve 2016 yılında bilimsel yayınını gerçekleştirdik. Daha sonra çevredeki fındık alanlarında görülerek sonrasında geniş bir yayılış gerçekleştirdi” diye konuştu.
Böceğin popülasyonu belli oranda denge altına alındığını kaydeden Coşkuner, “Özellikle çalışmalarla beraber şu anda belli oranda eradikasyon çalışmaları ki; türün mücadelesinde en önemli yöntem aslında eradikasyon çalışmaları. Bununla beraber popülasyonu belli oranda denge altına alındı. Burada uygulanan yöntem, ilaçlama kimyasal mücadele. Erginlerine yönelik bir mücadele ama asıl mücadelesi eradikasyon çalışmaları söküm işleri. Kimyasal mücadele bu böceğin sadece erginleriyle mücadelede kullanabilirsiniz çünkü böceğin asıl larvaları zarar veriyor. Dolayısıyla kimyasal mücadele yerine eradikasyon çalışmalarının etkili olduğu dünya genelinde zaten yapılan çalışmalarda bu ortaya konmuş. Söküm işlemi dediğimiz özellikle böceğin aktivitesi olduğu yani çıkış deliklerinin görüldüğü veya öğüntü oluşturduğu gibi tespit edilen türlerin sökülerek böceğin görüldüğü bölgedeki 100 metrekarelik alanda bütün türlerin sökülerek imhası talaş haline getirilmesi ve yakılması suretiyle bir mücadele fındık alanlarında gerçekleştirildi” şeklinde konuştu.
Böceğin 180 civarında farklı bitki türüne zarar yapabilme potansiyeli olduğunu kaydeden Coşkuner, “Aslında böceğin 180 civarında farklı bitki türüne zarar yapabilme potansiyeli var. Şu anda bölgemizde tespit edilen özellikle fındıkta yayılışı sürüyor. Ancak çok farklı türde yayılış gösterdiği için özellikle bölgemizde doğal orman ağacı türlerinde de kayın, gürgen, kızılağaç gibi türlerde de zarar oluşturma potansiyeli yüksek. Dolayısıyla böceğin sürekli kontrol altına alınması ve bulunduğu görüldüğü yerde ihbar edilmesi mücadele açısından hem eradikasyon çalışmaları hem de kontrol açısından önem arz ediyor” ifadelerini kullandı.
Böceğin alandan tamamen uzaklaştırılmasının söz konusu olmadığını kaydeden Coşkuner, “Eradikasyon ve söküm çalışmalarıyla beraber popülasyonu belli bir dengede azalttığı söylenebilir. Ancak böceği alandan çıkarmak tamamen uzaklaştırmak söz konusu değil. Popülasyonu dengede tutmak gerekiyor.Fındıklar sökülüyor odunları yakacak olarak kullanılabiliyor, aslında bu çok tehlikeli. Çünkü söküldüğünde odunların içerisindeki larvalar aktivitesini devam ettiriyor ve pup aşamasından sonra ergen uçuşları gerçekleşebiliyor. Dolasıyla bunları hiçbir şekilde yakacak olarak veya depolamamak sadece çıktıktan sonra yongalayıp talaş haline getirdikten sonra yakmak suretiyle mücadele etmek gerekiyor” dedi.
Coşkuner, Ağustos ayında başlayacak fındık hasadıyla ilgili de uyarılarda bulunarak, “Özellikle böcek tarım alanlarında görülmüşse hemen Tarım İl Müdürlüklerine, orman alanlarında görüldü ise Orman İşletme Şefliklerine bilgilendirme yapılması gerekiyor” ifadelerini kullandı.
