ANKARA, (DHA)- KAMU Denetçiliği Kurumu (KDK), esnaf odasının başvurusu üzerine, kuryelerin karıştığı trafik kazalarının azaltılması ve sosyal güvencelerinin sağlanması konusunda Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Sosyal Güvenlik Kurumu'na tavsiyede bulundu.

Ankara'da esnaf odası, TBMM'ye bağlı faaliyet yürüten ve devlet kurumlarıyla vatandaş arasında ara buluculuk görevini üstlenen KDK'ya, kuryeler ve kuryelik mesleğine ilişkin çeşitli sorunlar ve bunlara yönelik çözüm önerilerine ilişkin başvuru yaptı. Başvuru dilekçesinde, 2023 yılının ocak-kasım döneminde yaklaşık 120 kuryenin hayatını kaybettiği, bunların 105'inin 19 yaşından küçük olduğu, gerekli formasyonu alacak kuryelerle bu sayının düşürülebileceği belirtildi.

Bu kapsamda, esnaf odası bünyesindeki eğitim akademisinde verilecek 'ilk yardım', 'iş sağlığı ve güvenliği', 'ileri-güvenli sürüş teknikleri' gibi eğitimlerin buna katkı sağlayabileceği kaydedildi. Ayrıca, kara yolu yük taşımacılığı, yolcu taşımacılığı ve servis taşımacılığının yönetmelikle düzenlendiği hatırlatılarak, bu doğrultuda kuryeler için de yönetmelik çıkarılması gerektiği bildirildi.

‘SOSYAL GÜVENCELERİ SAĞLANMALI’

Öte yandan, kurye olarak çalışanların yüzde 72'sinin 25 yaş altındaki gençlerden oluştuğu, tüm yaş gruplarında Bağ-Kur primini ödeme oranının yüzde 8 olduğu, kuryelerin prim borcu olmasından dolayı kaza sonrasında sosyal güvenlik bağlamında bir ödemenin oluşmadığı ve ölümle sonuçlanan kazalar sonrasında kişinin ailesine herhangi bir gelir imkanı kalmadığı ifade edildi. Kuryelik mesleğine herhangi bir bilgi birikimi olmadan ehliyeti olan bir kişinin gerekirse motosiklet kiralayarak dahil olabildiği vurgulanarak, kuryelerin çok nadiren sağlık sigortası yaptırdıkları ve bu kapsamda kuryelerin sosyal güvencelerinin sağlanması gerektiğine dikkat çekildi.

Başvuruda, kaza veya ceza kesilmesinden dolayı yediemine çekilmesi gereken motosikletlerin uygun olmayan şekilde çekildiği ve park edildiği iddialarıyla ilgili de gereğinin yapılması talep edildi.

'TAŞIMA SÜRESİ TAAHHÜDÜNDE BULUNULMAMALI'

Özellikle kuryelerin karıştığı trafik kazalarının azaltılması ve sosyal güvencelerinin sağlanması konusunda araştırmada bulunan KDK, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu ve Ankara Büyükşehir Belediyesi'ne (ABB) tavsiyede bulundu. KDK, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nın kazaların önlenmesine yönelik yönetmelik değişikliği çalışmalarının hızlandırılması ve düzenlemenin tamamlanarak ivedilikle yürürlüğe girmesini önerdi. Ayrıca, kaza riskini oluşturan etkenlerin olabildiğince azaltılması, 'Kurye gönderisini taşıma süresi taahhüdü'nde bulunmadan makul bir sürede alıcısına ulaştırmakla yükümlü olması hususları ve kuryelerin kendi hak ve yükümlülüklerinden haberdar olması için görsel ve yazılı medya ile sosyal medya mecraları üzerinden toplumun kuryelik mesleğinin farkına varmasına yönelik yayınların yapılmasının faydalı olacağına yer verildi.

KAYIT DIŞILIĞIN ÖNLENMESİ İÇİN TEŞVİK ÖNERİSİ

Kurumun bir başka tavsiyesi ise Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Sosyal Güvenlik Kurumu’na yönelik oldu. Özellikle sayısı artan ve güncel durumda hizmet akdiyle çalışandan daha fazla kendi nam ve hesabına çalışan kuryeler olduğundan kayıt dışı konumda olanların sisteme dahil edilmesinin büyük önem taşıdığı belirtildi. Kayıt dışılığın, ülke ekonomisine zarar verdiği ifade edilerek, bunun yanı sıra çalışanlar bakımından pek çok hak ve imkandan mahrumiyetin yaşandığı kaydedildi. KDK, bu kapsamda, denetim faaliyetlerinin etkin bir şekilde sürdürülmesi ve kayıt dışılığın önlenmesine katkı sağlayabilecek teşvik uygulamaları başta olmak üzere gereken çalışmaların yapılması yönünde ilgili idarelere tavsiyede bulundu.

ABB'YE TAVSİYE

Başvuruda dile getirilen hususlardan biri olan 'yediemine teslim edilen motosikletlerin uygun olmayan şekilde çekilmesi ve park edilmesi usullerinin terk edilmesi' talebine ilişkin de öneride bulunan KDK, Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin trafik düzeni ve güvenliği hususunda düzenleyici karar alabileceği; yetkili otoparklara motosikletlerin çekilmesi ve park edilmesine dair usul-esasların mevzuattan kaynaklı yetki dairesinde düzenlenebileceğini tespit etti. Bu doğrultuda, motosikletli kuryelerin, mevzuat gereğince araçlarının yetkili otoparklara çekilmesi işlemlerinin yapılmasına ilişkin usul-esasların Büyükşehir Belediyesince bir Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) kararına konu edilmesinin faydalı olacağı değerlendirildi. (DHA)

FOTOĞRAFLI