Havva GÜMÜŞKAYA

Yüksek enflasyon ve düşen alım gücü karşısında kredi borçlusu yurttaş sayısı artıyor. Mayıs seçimleri sonrası değişen ekonomi politikaları ile faiz artışları yaşanmasına rağmen bireysel kredi kullanan kişi sayısı son bir yılda 2 milyon kişi artarak 40 milyon kişi oldu. Ortalama kredi bakiyesi ise 71 bin TL düzeyinde gerçekleşti.

Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi’nin raporuna göre ocak ayında 155 bin kişi ilk defa kredi kartı kullandı. 123 bin kişi ise Halk arasında ‘eksi hesap’ olarak bilinen ve yıllık bazda en yüksek faizin uygulandığı kredili mevduat hesaplarını (KMH) ilk kez kullanmaya başladı. Faiz artışlarının başladığı Haziran 2023’te 27,7 milyon kişinin kullandığı KMH kullanıcı sayısı ocakta 28,9 milyona ulaştı. Kişi başına düşen ortalama borç bakiyesi ise 6 bin 294 TL oldu.

KREDİ KARTI HIZ KESMİYOR

Ocak ayı itibarıyla kredi kartı kullanan kişi sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık 3 milyon artarak 36,8 milyona ulaştı. Halk arasında kullanılan ifadeyle kredi kartlarına ‘takla attıran’ dar gelirlilerin cebindeki kredi kartı sayısı arttıkça borç bakiyesi de kabardı. Kişi başına düşen kredi kartı borcu bir yılda 14 bin 377 liradan 34 bin 398 TL’ye ulaştı. Bireysel kredi kartı riski en hızlı büyüyen iller ise Urfa, Diyarbakır ve Bayburt oldu. Kredi kartı kullananların yüzde 39,6’sının kart limiti 100 bin TL’nin üzerine çıktı. Geçen yıl ocak ayında kredi kartı kullananların yalnızca yüzde 10’unun limiti 100 bin liranın üzerindeydi.

SINIRLAMA İDDİASI

31 Mart yerel seçimlerinin ardından kredi kartlarına yönelik bir düzenleme üzerine tartışmalar sürerken Reuters'a konuşan banka yetkililerine göre kredi büyümesini sınırlama önlemleri kapsamında birey ve kurumların nakit avans limitlerini ve taksit sayılarını düşürdü.

Reuters'a dün bilgi veren üç bankacılık kaynağı azami taksit sayısının 12'den üçe kadar indirildiğini belirtti. Bir kaynak kurumsal kredi kartları için de limitlerin sınırlandığı ifade etti. Bankacılar daha önce sektörde kredi kartlarının, toplam kredilerin üç katı büyümesi nedeniyle zaten sıkılaştırma adımları bekliyorlardı.  BDDK verilerine göre 12 aylık değişime bakıldığında toplam kredilerde yüzde 50'nin üzerinde büyürken, kredi kartları ise yüzde 150'nin üzerinde büyüdü. Türkiye Bankalar Birliği Başkanı Alparslan Çakar da “Kredi kartlarındaki enflasyon etkisini de yönetmek adına bir düzenleme olabileceği kanaatindeyim. Bunun birkaç tane yöntemi var; faiz oranı, taksit sınırlaması ya da kişinin harcayabileceği tutar konusu. Bu konuda bir aksiyon alınacağı kanaatindeyim” demişti.

∗∗∗

KREDİ KARTI KULLANANLARDA LİMİT DAĞILIMI (%)