Salih TEKİN/ERZURUM, (DHA)-ERZURUM Atatürk Üniversitesi'nden Prof. Dr. Müdahir Özgül, her medeniyetin verimli bir toprak parçası üzerine kurulduğunu belirterek, “O medeniyet, o toprağın verimliliğinden, o arazinin verimliliğinden gelişir; kendisini geliştirir. Ancak insan o başlangıçtaki toprak verimliliğini kendi vahşi isteklerine kurban eder. Onu kullanmaması gerektiği kadar kullanır, sömürmemesi gerektiği kadar sömürür. Onun özelliklerine dikkat etmeden onu kullanır, onun özelliklerini bozar ve medeniyet zayıflamaya başlar. Zayıfladığı yerde tarihi süreç içerisinde medeniyet eğer bir yere göçebiliyorsa göçmüştür; göçemiyorsa çöker, yıkılır" dedi.

Atatürk Üniversitesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Müdahir Özgül, Dünya Toprak Günü etkinlikleri kapsamında 'Toprak ve Toplum' konulu bir konferans verdi. Aşık Veysel'in 'Benim sadık yarim kara topraktır' türküsünün okunduğu konferansta toprağın oluşumundan bugüne kadar gelen süreci anlatan Prof. Dr. Müdahir Özgül, Neolitik Çağ'da tarımda kullanılabilecek aletlerin yapılmaya başlanmasıyla birlikte toprağın ekonomik bir materyal olduğunu söyledi. İnsan-toprak ilişkisinin 3 evrede değerlendirilebileceğini, birincisinin insanın kendi ihtiyaçlarını karşıladığı dönem, ikincisinin kendiyle birlikte başkalarının ihtiyacının karşılandığı dönem olduğunu ifade eden Özgül, üçüncü dönemde toprağın ekonomik bir unsur olarak ele alındığını kaydetti.

'TOPRAK FARKINDALIĞI OLUŞTURULMALI'

Toprağın bir kültür olarak benimsenmesi gerektiğini vurgulayan Özgül, "Toprağın ve tarımın bir kültür olarak toplumun diğer bireylerinin veya diğer katmanları tarafından benimsenmesine çok büyük bir ihtiyaç var ve bu ihtiyaç gün geçtikçe artıyor. Sadece tarımla bilimsel manada uğraşanların ve onların muhataplarının bilmesi bu farkındalığı oluşturmaya yetmiyor; yeterli değil. Bilimsel çalışmalar, geldiğimiz nokta, toprağın sorunlarına ait bilgilerimiz, bilgi dağarcığımız, tarıma ait sorunların bilinmesi çok kıymetli ama bizim toprakla ilgili söylediklerimiz az önce öğrenci kardeşimizin okuduğu Aşık Veysel'in şiiri kadar toplumun dimağında bir farkındalık oluşturamamıştır. Artık bilimsel manada gelmiş olduğumuz bu seviyeden, bundan sonra toprağın toplumun diğer kesimleri tarafından da kültürel bir anlam yüklenerek, kültürel bir değer olarak nesilden nesile taşınmasına ihtiyaç olduğu büyük bir gerçektir. Bunu oluşturacak faaliyetleri, bunu oluşturacak çalışmaları toplumda buna dair bir farkındalığı ortaya koymamız gerekiyor" dedi.

'MEDENİYETLERİN KURULUŞ VE YIKILIŞI DA TOPRAĞA BAĞLI'

Dünya üzerindeki medeniyetlerin kuruluş ve yıkılışlarının da toprağa bağlı olduğunu belirten Özgül, "Medeniyetlerin kuruluşu, gelişimi, yıkılışıyla ilgili çok farklı şeyler söylenebilir. Ancak süreç şöyle; her medeniyet verimli bir toprağın, verimli bir arazinin üzerinde kurulmuş. O medeniyet, o toprağın verimliliğinden, o arazinin verimliliğinden gelişir; kendisini geliştirir. Modern manada endüstriyel manada gelişir, ilerler. Ancak insan o başlangıçtaki toprak verimliliğini kendi vahşi isteklerine kurban eder. Onu kullanmaması gerektiği kadar kullanır, sömürmemesi gerektiği kadar sömürür. Onun özelliklerine dikkat etmeden onu kullanır, onun özelliklerini bozar ve medeniyet zayıflamaya başlar. Zayıfladığı yerde tarihi süreç içerisinde medeniyet eğer bir yere göçebiliyorsa göçmüştür; göçemiyorsa çöker, yıkılır. Tarihçiler başka sebepler söyleyebilir, coğrafyacılar başka siyasi sebepler söylenebilir. Savaşlar söylenebilir, iklim sebepleri söylenebilir. Ama her medeniyetin kuruluş, gelişme ve yıkılış öyküsü şu söylediğimden ibarettir. Birisi kısa sürer. Birisi uzun sürer. Neye göre? Toprağın verimliliğini, onun sürdürülebilir kullanımındaki tedbirleri almaya bağlı olarak. Bizde de böyle bir diğer medeniyetlerde de böyledir" diye konuştu.

Konferansın ardından katılımcılar ve TEMA Vakfı üyeleri, kampüs içerisinde toprağa saygı yürüyüşü gerçekleştirdi. (DHA)

FOTOĞRAFLI