Sağ bacağı kopan Libyalı asker, Türkiye’de ilk defa uygulanan tedaviyle ayağa kalktı

Gül KABA DEMİR-Burak KESKİNCİ/İSTANBUL, (DHA) – Libya Savunma Bakanlığı’nda asker olarak görev yapan Mundır Ali Mustafa Alweheshi, 2018 yılında katıldığı bir operasyonda sağ bacağını kaybetti. Yaralandıktan 20 gün sonra tedavi için Türkiye’ye gelen Alweheshi’e soket protez takıldı. 31 yaşındaki hasta, soket protez kullanımı sırasında yaşadığı sorunlardan dolayı yıllar içinde yürüme yetisini neredeyse kaybetti. Günde sadece 5 dakika ayakta durabilen, ağrıları giderek artan hastanın sağ bacağındaki kemiğin içine operasyonla implant yerleştirildi. Türkiye’de ilk defa uygulanan yöntemle dış protez direk deriye değil implanta adapte edildi. Fizik tedavisi devam eden hasta, 4 ayda desteksiz ayağa kalkıp yürümeye başladı. Zamanla kemikle bütünleşen implantla hastanın hayat konforunu artırmak hedefleniyor.

Libya’nın Trablus şehrinde mimarlık yapan 31 yaşındaki Mundır Ali Mustafa Alweheshi, 8 yıl önce Savunma Bakanlığı sınavına girerek asker oldu. 2018 yılında bir operasyona giden Alweheshi’nin bomba patlaması sonucu sol bacağı kırıldı, sağ bacağı ise diz üstünden koptu. Hasta, Türkiye ve Libya arasında sağlık alanındaki anlaşma gereği tedavi için olaydan 20 gün sonra Medipol Mega Üniversite Hastanesi’ne sevk edildi. Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Adnan Kara tarafından tedavisi yapılan hastanın önce 10 santim kemiği uzatıldı sonra klasik soket protez takıldı. Ülkesine dönen ve kontrol için zaman zaman Türkiye’ye gelen hasta yürümekte güçlük çektiği şikayetiyle 4 ay kadar önce yeniden Doç. Dr. Kara’nın kapısını çaldı.

AMELİYAT 1 BUÇUK SAAT SÜRDÜ

Yürümekte zorluk, kalça hareketlerini rahat yapamamak ve soket protezin vücuda uyumsuzluğu gibi sorunlara yaşayan hastaya son çare olarak Türkiye’de ilke defa osseointegrasyon protez tedavisi uygulandı. 1 buçuk saat süren ameliyata Avustralya’dan protezlerin üretimini yapan ekip de girdi. Ampute hastalara daha doğal ve fonksiyonel çözüm sunan son teknoloji yöntem olan bu tür protezler, kemik içine cerrahi olarak yerleştirilen bir metal direkle çalışıyor. Proteze uzvun tutunmasını sağlıyor. İkinci aydan sonra yavaş yavaş yürümeye başlayan Alweheshi’nin fizik tedavisi devam ediyor. Koşu bandında ve açık alanda desteksiz yürüyüşler yapan hastanın 1 yıl içinde koşması hedefleniyor.

DOÇ. DR. KARA: 3 KEZ PROTEZİ DEĞİŞTİRDİK, HASTA YÜRÜYEMEZ HALE GELMİŞTİ

Operasyona ve hastanın son durumuna ilişkin bilgi veren Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Adnan Kara, “Hastamız bize 2018 yılında geldi. Geldiğinde sol bacağında kırığı vardı. Sağ tarafta uyluk kemiği de yüksek seviyede kopmuştu. Önce kırığı tedavi ettik. Sonra hasta yürüsün diye sağ bacağına klasik soket protez uyguladık. Soket protez için de kemiği kısaydı, tedaviyle onu 10 santim uzattık. Sonra hasta ayağa kalktı ancak vücuttaki yük ciltten direk proteze yüklendiği için yürümekte güçlük çekti. Proteze temas eden bacak kısmında yara oluştu. 3 kez protezi değiştirdik artık hasta yürüyemez hale gelmişti. Hastaya uygulanacak tedavilerden biri osseointegrasyon proteziydi. Sağ bacağındaki kemiğin içine operasyonla implant uyguladık. Dış protezi de bu implanta adapte ettik. İki parçadan oluşan implant zamanla kemikle bütünleşecek. Hasta protezi kemiğin devamıymış gibi hissediyor. Normal bir bacakmış gibi algılayıp yürümeye başlıyor” dedi.

TÜRKİYE’DE İLK DEFA UYGULADIK

Ameliyatın zor olmadığını ama ekip işi olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Kara, “Genç yaşta bir hasta sosyal hayatın içinde değil, yürüyemiyor onu hayata tekrar bağlamamız gerekiyordu. Osseointegrasyon protezi Türkiye’de ilk defa uyguladık. En yeni titanyum protezler Amerika, Almanya, İtalya ve Avustralya’da uygulanmaya başlanmıştı. Ülkemizde de bundan sonra yaygınlaşacağını düşünüyorum. Ameliyat zor değil ama ekip işidir. Anestezi ve fizyoterapi uzmanı kişilerin olması gerekir. Ameliyattan sonra yara bakımı yapılıyor belli bir aşamaya geldikten sonra hastaya protezi takıyoruz” diye konuştu.

PROTEZ KEMİK İÇİNE YERLEŞTİRİLEN İMPLANTA MONTE EDİLİYOR

Hastanın protezi kemiğin devamı gibi algıladığını rahat yürüdüğünü söyleyen Doç. Dr. Kara, “Bu yöntemin diğerinden en büyük farkı kemiğin içine bir implant yerleştiriyoruz. Ucu dışarıda oluyor ve buna protez takıyoruz. Böylece hasta yürüdüğü zaman bunu kendi kemiğinin devamıymış gibi hissediyor. Bacak gibi olduğu için hasta çok daha rahat yürüyor. Kemiğe takılan implantı değiştirmemiz gerekmiyor ama ayrılan kısmının bakımları oluyor. Hastanın protez bakımını çok iyi anlayıp, yapması gerekiyor” ifadelerini kullandı.

HER HASTAYA AYNI YÖNTEM YAPILAMIYOR

Ameliyat sırasında ve sonrasında enfeksiyon riski olduğunu belirten Doç. Dr. Adnan Kara, “Ameliyatın kendine göre zorlukları var tabi ki en önemli risk enfeksiyondur. Hastada böyle bir şey gelişmedi. Çok yakından takip ettik, ameliyat sonrası antibiyotik tedavisi uyguladık. Her hastaya bu yöntemi uygulayamıyoruz. Genç, damarsal problemi olmayan, soket protezleri kullanmış hastalarda bu protezleri kullanabiliriz. Doğuştan bacağı olmayan, deprem nedeniyle bacak kayıpları ve trafik kazaları sonucu travmatik şekilde ampute kaybı olan kişiler, kriterlere uygun olursa bu yöntemi uygulayabiliriz” dedi.

DOÇ. DR. AĞIRMAN: HASTA İKİNCİ AYDA YÜRÜMEYE BAŞLADI

Hastanın fizik tedavi sürecini takip eden Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Ağırman ise “Operasyonla amacımız hastanın yürüme mesafesinin artması, hayatını daha konforlu sürdürmesi. Ameliyatın üzerinden 4 ay geçti. İkinci ayda hastayı yürütmeye başladık. Hasta tartıya çıktı vücudunun belli bir yükünü verdik hem hissetmesini görmek istedik hem de implantın kemikle uyum sağlamasını artırmaya çalışıyoruz. Protezi yerine taktık, tam yük verme aşamasına geçtik. Açık alanda yürümeye üçüncü aydan sonra başladı. Gerçek protezi taktıktan sonra verdiğimiz yükü ve yürüme süresini kademeli olarak artırdık. 6’ncı aydan sonra hasta gün boyu protezi kullanabilir seviyeye gelecek” diye konuştu.

1 YIL SONRA KOŞMASI HEDEFLENİYOR

Hastanın şu anda günde 4 saat kadar yürüyebildiğini belirten Doç. Dr. Ağırman, “Durup dinlenme ihtiyacı hissetmiyor, ağrısı yok. Hastayı yakından takip ediyoruz, günlük aktivite yaptırıyoruz. Desteksiz kendi başına merdiven inip çıkabiliyor. Artık yürüyüş bandında hafif tempoda yürüyüşlere başladık. Önümüzdeki ay kondisyon bisikletinde yürüme aşamasına geçeceğiz. Hedefimiz koşması, 1 yılın sonunda kas gücü yerine gelip yara kontrolü tam yapıldıktan sonra koşmasına müsaade edeceğiz” ifadelerini kullandı.

EN BÜYÜK HAYALİ GERÇEK OLDU

Gazi olan Mundır Ali Mustafa Alweheshi, ülkesinde mimarlık mesleğine geri döneceğini söyledi. 2 yıl önce evlenen Alweheshi, 11 aylık kızıyla parka gitme hayalinin gerçekleştiğini belirtti. Alweheshi, "Tedavim çok iyi gidiyor. Eski protezi kullanırken çok zorlanıyordum. Yürürken yoruluyordum. Şimdi günde 4 saat yürüyordum, her şey yolunda. Ağrım da olmuyor. Eski protezi çıkarmam 15 dakikamı alıyordu, yenisini 15 saniyede çıkarıp takıyorum. Çok rahatım hayatım tamamen değişti. Şimdi normal hayatımı yaşıyorum. Doktorlarıma çok teşekkür ediyorum, mutluyum" dedi.