Samsun Müzesi'nde sergilenen Kybele heykelcikleri kent tarihine ışık tutuyor

SAMSUN (AA) - FATİH MEHMET KÜRKÇÜ - Samsun Müzesi'nde sergilenen Kybele heykelcikleri, kent tarihine ışık tutuyor.

Atakum ilçesi Büyükoyumca Mahallesi Kurupelit mevkisinde 2009'da hafif raylı sistem hattı güzergahındaki arkeolojik sit alanı içinde kalan bölümdeki kazılar, Amisos Antik Kenti'ndeki yerleşim hareketlerinin anlaşılmasında önemli rol oynadı.

Kazılarda arkaik (eski) ve klasik dönemlere ait adak amaçlı olduğu düşünülen Kybele tanrıça heykelcikleriyle çanak çömleklere ulaşıldı. Bulunan heykelciklerle seramikler Samsun Müzesi'nde sergileniyor.

Müzede görevli arkeolog Orhan Alper Şirin, AA muhabirine, uzun süredir Amisos Antik Kenti üzerine çalışma yaptığını söyledi.

Buluntuların Samsun'daki kolonileşme konusunda önem taşıdığına işaret eden Şirin, "Buradaki kazı, Amisos Antik Kenti'nin MÖ 550'lerdeki ilk kolonizasyonuna ışık yakmakta. Miletli kolonistler tarafından bölgede yerleşimin hafiften başlaması, yerli halkla kaynaşmayla kentin temellerinin atılmış olduğunu gösteriyor. MÖ 437'de Sinop'tan gelen Atinalı kolonistler ise Toraman Tepe'de ikinci koloni bölgesini kuruyor. Her iki lokalizasyon yerleşimini Amisos olarak adlandırmamız mümkün." dedi.

Kazılarda ortaya çıkan buluntuların Miletli yerleşimcilerin dini inançlarını sürdürdüklerini gösterdiğini belirten Şirin, "Kylix (bir tür kadeh) üzerine yazılı 'Kybele için' anlamına gelen Grekçe metinler bulduk.​​​​​​ Bunlar aslında adak malzemeleri. Belli bir amaç için açılmış bir nevi seramik çöplüğü ya da adak çukuru içinde toplu olarak ortaya çıkmış." diye konuştu.

- "Önemli arkeolojik kanıtlar sunmaktadır"

Kentin temellerinin o dönemlerde atıldığını vurgulayan Şirin, şöyle devam etti:

"Poloslu ve başı örtülü Kybele tanrıçaları, Miletli kolonistlerin dinsel inançlarını bu bölgede devam ettirdiğini, Kybele'ye tapınımlarını sürdüklerini göstermesi açısından önemli. Bunların MÖ 6. yüzyılın ortalarına tarihlenmesi, bu dönemde kent bağlamında temellerinin atıldığını göstermesi açısından da önemli. 2009 öncesi kazı gerçekleşmeden önce, kentin lokalizasyonuyla alakalı net veri ortaya konulamamıştı. Kazı bu açıdan oldukça önemli buluntular ortaya koyarken, kentin arkaik ve klasik dönemlerine ışık tutmuştur. Klasik dönemden itibaren Helenistik döneme dek kentin ilk lokalizasyonundaki yayılımı azalmış olsa da bu alanda varlığını göstermesi açısından bize önemli arkeolojik kanıtlar sunmaktadır."

Şirin, eldeki verilere göre Samsun'da ilk kentleşme sürecinin Atakum bölgesindeki Çakalca-Karadoğan Höyüğü'nde başladığının aktararak, şunları kaydetti:

"Veriler, Samsun'da ikinci lokalizasyonun klasik dönemde başlayıp Helenistik dönemde zenginleşerek Bizans dönemine dek Toraman Tepe ile devam ettiğini göstermesi açısından önemli. Kentin bu dönemdeki akropolünü, yani şehir kısmını içine alıyor. Helenistik dönemden Bizans dönemine dek geniş bir tarih aralığını içine alan süreçte ise Selahiye, Karasamsun, Baruthane, Cedit, Liman ve Kadifekale mahallelerine yayılan nekropol (mezarlık) bölgesi bulunmakta."