Rize'nin Pazar ilçesi, tarihi zenginlikleriyle dikkat çekerken, bölgenin unutulmuş hazinelerinden biri olan Tordovat Kalesi, yeniden gün yüzüne çıkıyor. Derepazarlı köy imamı Samet Manioğlu'nun özverili çalışmaları, kalenin tarihsel değerini ve önemini bir kez daha gündeme taşıdı.

Tarihin Derinliklerine Yolculuk

Kesin inşa tarihi bilinmemekle birlikte, Tordovat Kalesi'nin Bizans İmparatoru Büyük Justinianus dönemine, yani 6. yüzyıla dayandığı düşünülüyor. Kale, tarih boyunca Ceneviz Kalesi, Rum Kalesi, Zelenghi Kalesi ve Kalecik gibi farklı isimlerle anılmış; en son ise Laz kökenli bir komutana atıfla Tordovat adıyla tanınmış. "Tordo'nun yurdu" anlamına gelen bu isim, bölgede önemli bir rol oynayan Theodor adlı bir komutana dayanıyor.

Stratejik Önemi ve Konumu

Rize-Artvin Havalimanı’nın batısında, Kalecik Deresi'nin denize döküldüğü noktada yer alan kale, deniz seviyesinden 70-100 metre yükseklikte bulunuyor. Bu konumu, deniz ve çevresini gözetleme imkânı sunmuş, kale aynı zamanda Osmanlı döneminde korsan saldırılarına karşı savunma amaçlı kullanılmış.

Efsaneler ve Gizemler

Tordovat Kalesi’nin bulunduğu alan, Hristiyanlık tarihinde önemli bir yere sahip olan Aziz Pharnakios ve kardeşlerinin şehit edildiği kabul edilen bir yer olarak da biliniyor. Bu efsane, kaleye manevi bir anlam katarken, 2011 yılında dere ıslah çalışmaları sırasında keşfedilen gizemli bir tünel, kalenin gizemini daha da derinleştirdi.

Tarihten Günümüze

1957 yılında gerçekleştirilen yol çalışmaları sırasında zarar gören Tordovat Kalesi, günümüze ulaşan kalıntılarıyla büyük bir tarihi öneme sahip. Osmanlı döneminde korsanlara karşı önemli bir savunma noktası olarak kullanılan kale, 1622 yılında yağmalanarak uzun yıllar unutulmuş. Ancak Samet Manioğlu'nun çabaları sayesinde, kale tekrar gündeme gelmiş ve korunarak restore edilmesi bekleniyor.

Turizm Potansiyeli ve Gelecek Planları

Tordovat Kalesi, bölgedeki turizm potansiyelini artırabilecek önemli bir tarihî miras olarak öne çıkıyor. Bizans dönemi mimarisi, stratejik konumu ve eşsiz efsaneleriyle tarih ve kültür meraklılarının ilgisini çekmeye aday olan kale, restore edilip turizme kazandırıldığında bölgenin ekonomik kalkınmasına da katkı sağlayabilir.

Samet Manioğlu’nun özverili çalışmaları, Tordovat Kalesi'nin gelecek nesillere aktarılması için büyük bir umut taşıyor. Hem Rize'nin hem de Türkiye’nin kültürel mirasının önemli bir parçası olan bu tarihi yapı, korunarak turizme kazandırılmayı bekliyor.