Meraklı bakışlar tarihle buluşuyor, şehirlerin derinliklerine doğru ilerliyor. Bugün merceğimiz Van. Adını duyduğumuzda zihnimize hemen birçok soru doluşuyor. Van adı nereden geliyor? ve Van'ın eski adı nedir? gibi soruların peşine düştüğümüzde, karşımıza şehrin tarihi bir öyküsü çıkıyor. Bu yazıda, Van'ın izinde tarihi bir yolculuğa çıkıp, şehrin adının kökenlerini ve eski kimliğini keşfedeceğiz. İşte detaylar...
Van şehri adının kökeni hala net bir şekilde açıklığa kavuşmuş değil ve mevcut bilgiler sadece rivayetlerle sınırlı kalmaktadır. Bu konuda en eski kaynaklardan biri olan Evliya Çelebi'nin "Seyahatnamesi"ne göre, Büyük İskender'in Van Kalesi'ndeki Vank adlı bir mabedden ilham alarak şehre Van adını verdiği söylenmektedir.
Diğer bir rivayete göre ise, şehrin genişletilip güzelleştirilmesine öncülük eden bir kişi olan "VAN" isimli şahsın adından dolayı şehre bu isminin verildiği ifade edilmektedir. Ancak, bu bilgilerin kesinliği konusunda herhangi bir kanıt bulunmamaktadır.
En akla yakın görüşlerden biri ise Urartuca kökenli olabilir. Urartular'ın kendilerine "Bianili" dedikleri ve bu dönemde birçok şehir ve topluluğun Van şehrinde toplandığı belirtilmiştir. Bu bağlamda, Van isminin Urartuca "Biane" veya "Viane" kelimelerinden türemiş olabileceği düşünülmektedir.
Van isminin kökeni hakkında kabul edilen iki ayrı görüş bulunmaktadır. Birinci görüşe göre, şehir kurulduktan sonra Van adında bir valinin gelip şehri bayındır hale getirmesi nedeniyle isminin verildiği iddia edilmektedir. İkinci görüş ise Urartular'ın kullandığı "Viane" ve "Biane" kelimelerinden türemiş olabileceği yönündedir. Her iki kelimenin de şehir ve yerleşimle ilişkili olduğu belirtilmiş ve bu durum, Van isminin şehirle özdeşleşmiş olabileceğine işaret etmektedir.
Sonuç olarak, Van isminin tam olarak nereden geldiği konusunda net bir kaynak bulunmamakla birlikte, bu çeşitli görüşler şehrin isim kökeni üzerine yapılan spekülasyonları yansıtmaktadır.
