Yaş çay hasadı bu yıl da sorunlarla başladı. Üretici yaş çaya 30 lira taban fiyat beklerken fiyat, 25 lira 44 kuruş olarak açıklandı. Yıllardır makasla hasat yapan çay üreticisi, bu yıl teknolojiyi kullanarak makineyle hasada başladı ama avantaj, dezavantaja döndü. Makinelerin ÇAYKUR’un işleme kapasitesinden fazla hasat etmesi, üreticiyi özel sektöre yöneltti, özel sektör ise bunu kullanarak fiyat düşürdü.
Ziraat Odaları ve mahalle muhtarları, önceki gün ortak açıklama yaparak, yetkilileri, ‘sektör zorda’ diye uyardılar, en temel çözümün ise Çay Kanunu olduğunu belirttiler. Rize Ziraat Odası Başkanı Bünyamin Arslan, “Bu kanun çıkmazsa sektör biter.” dedi. Çay kanunuyla üreticinin beklentisi, açıklanan alım fiyatının altında alım yapılmaması.
FAZLA ALIM ÇAYA ZARAR VERİR
Aydınlık’a konuşan Rize Ziraat Odası Başkanı Bünyamin Arslan, sorunu şöyle özetledi:
“Bu yıl ÇAYKUR’un işleme kapasitesinden fazla ürün hasat edildi. Makineli hasadın avantajları var ama biz plansızlık yüzünden dezavantajlarını yaşadık. Makine, yabancı işçilere verilen paranın yurt dışına çıkmasını engelledi. Ama hızlı hasat da sorun oldu…”
ÇAYKUR’un tüm yaş çayı alacağını açıkladığını hatırlatan Arslan, “Ama ÇAYKUR’un da bir kapasitesi var. Biz 20 bin ton çayı satmaya çalışırsak çayın kalitesine zarar veririz. ÇAYKUR’un işleme kapasitesi 9 bin ton. Özel sektörle birlikte 16 bin ton yaş çay işleme kapasitemiz var. Şu anda 25 bin tonun üzerinde hasat var ama işleyecek yer yok. Çayı alırlar ama işlenmeyen çay ziyan olur.”
FIRSATÇILARA İZİN VERMEYİN
Özel sektörün fazla ürünü bahane ederek alım fiyatını düşürdüğünü belirten Bünyamin Arslan, fırsatçılara fırsat verilmemesini istedi, şöyle konuştu:
“Taban fiyat altında fiyatlarla çay alımları başladı. Üreticilere çağrımız var. Biz planlayalım. Fırsatçılara fırsat vermeyelim. Hasada ara verelim. Düşük fiyat alımlarıyla hem üretici zarar görür hem de kuru çayın kalitesi düşer.”
KANUN ÇIKMAZSA ÇAY TARIMI BİTER
“Bu iş planlanmalı.” diyen Arslan yetkililere de çözüm konusunda şu önerileri yaptı:
“ÇAYKUR ve özel sektör, alım politikalarını yeniden gözden geçirmeli. İkinci sürgünde daha büyük sorunlar yaşamak istemiyoruz. Yoksa bu çay işlenemeyecek, çürüyecek.
“Çay üreticisi göç ediyor. Fiyata ses çıkarmadık ama taban fiyat altında alımlar var… Sorunun temelinde ise Çay Kanunun çıkmaması var. Açıklanan alım fiyatının altında alım yapılmamalı. Acilen bölgenin bu kanuna ihtiyacı var, çıkmazsa sektörün sonu gelir. Eğer bölgedeki tarımı devam ettirmek istiyorsak, göçü önlemek istiyorsak, en önemli tarım ürünü çay diyorsak bu kanun çıkmalı.”
ÇAYKUR bayramın ikinci gününden itibaren alım yapacak
Çay İşletmeleri (ÇAYKUR) Genel Müdürlüğünce Kurban Bayramı'nın ilk günü hariç yaş çay alımı yapılacak.
Genel Müdürlükten yapılan yazılı açıklamada, 16 Mayıs'ta başlatılan birinci sürgün yaş çay alımlarının, tüm fabrikalar maksimum kapasitede çalıştırılarak devam ettiği belirtildi.
Son günlerde, özellikle Kurban Bayramı öncesi çay hasadını sona erdirme eğilimi taşıyan üreticilerin oluşturduğu yoğunluktan istifade ederek kıymetli ürünün değerini düşürme çabası içerisinde olanların varlıklarının gözlemlendiği, bu nedenle de bazı hususların yeniden hatırlatılması ihtiyacı hissedildiği vurgulanan açıklamada, şunlar kaydedildi:
“Bu türden yoğunlaşmanın olduğu ortamlarda üreticilerimizin zarar görmesi kaçınılmazdır. Ürünleriniz halen tazeliklerini korumakta olup, yoğunluk sebebiyle düşürülen fiyatların siz değerli üreticilerimize oluşturduğu kayıplar, dalındayken olmasından korktuğunuz kayıplardan çok daha fazladır. Süreci zararsız bir şekilde atlatmanın yolu ise sabırla hareket etmekten geçmektedir. Ürünlerinizi sağlıklı bir şekilde teslim alabilmek için Kurban Bayramı vecibelerimizi gerçekleştireceğimiz bayramın birinci günü haricinde diğer tüm günlerde alım yapmaya devam edeceğiz. Fabrikalarımız ise bu süreçte aralıksız bir şekilde üretim yapmaya devam edecektir.”
