Rize'de Depreme Dayanıksız İlçeler Tespit Edildi: Çayeli'de Risk Alarm Veriyor!
Karadeniz’in yeşil cenneti Rize, doğal güzelliklerinin yanı sıra potansiyel deprem riskiyle de dikkat çeken iller arasında yer alıyor. Türkiye’nin kuzeydoğusunda, hem yağış rejimi hem de jeolojik yapısı bakımından kendine özgü bir yapıya sahip olan Rize’de, son yapılan analizler bazı ilçelerin depreme karşı daha zayıf durumda olduğunu ortaya koydu. Özellikle zemin yapısı, yapılaşma şekli ve afet hazırlık düzeyi, ilçeler arasındaki farklılıkları gözler önüne serdi. Bu çerçevede öne çıkan ilçelerden biri olan Çayeli, hem coğrafi özellikleri hem de yapı stoku nedeniyle alarm veriyor.
Rize’nin Coğrafi Yapısı Depremi Tetikleyebilir
Rize genelinde dağlık ve eğimli arazilerin yoğunluğu, deprem etkilerini artıran bir faktör olarak öne çıkıyor. Bu yapılar, zemin sıvılaşmasına, toprak kaymalarına ve dolayısıyla binaların daha fazla hasar görmesine neden olabiliyor. Özellikle dağ yamacına kurulu yerleşim yerleri, sarsıntılarla birlikte heyelan riskini de taşıyor. Bu durum, şehir genelinde yapılaşmanın ne kadar kontrollü olması gerektiğini bir kez daha ortaya koyuyor.
Çayeli İlçesi Deprem Açısından Kritik Bölgelerden Biri
Rize’nin doğusunda yer alan ve kıyı boyunca uzanan Çayeli ilçesi, deprem açısından en dikkat çeken bölgelerden biri haline geldi. Özellikle kıyı hattındaki yapıların birçoğu dolgu zemin üzerine kurulmuş durumda. Bu zemin türü, deprem anında daha fazla sarsıntı üretme potansiyeline sahip. Ayrıca ilçe merkezinin bazı bölgelerinde hâlâ eski tip, mühendislik hizmeti almamış binaların yoğun olduğu görülüyor. Yapı denetiminin geçmişte yetersiz kaldığı bu alanlar, günümüzde büyük risk barındırıyor.
Çayeli’nin yüksek kesimlerinde ise dik yamaçlara kurulan evler, hem deprem hem de heyelan tehdidi altında. Yağışla birlikte yumuşayan toprak, deprem anında daha büyük bir hareketlilik yaratabiliyor. Bu da sadece yapıların değil, aynı zamanda yolların ve altyapının da zarar görmesine neden olabiliyor. İlçede yaşayan halkın, afet anında nasıl davranacağına dair yeterli eğitim ve tatbikatlara katılımının düşük olması, tehlikenin bir başka boyutunu oluşturuyor.
Eski Binalar Tehlike Saçıyor
Çayeli başta olmak üzere Rize genelinde 2000 yılı öncesi yapılan binaların büyük çoğunluğu, günümüz deprem yönetmeliğine uygun değil. Malzeme kalitesi, mühendislik hizmeti ve zemin etüdü gibi kritik faktörlerin eksikliği, bu yapıları ciddi birer tehdit haline getiriyor. Özellikle 3-4 katlı betonarme binalarda meydana gelebilecek bir çökme, hem can kaybını hem de maddi zararı artırabilir. Uzmanlar, bu tür yapılarda oturan vatandaşların en kısa sürede risk tespit çalışmaları yaptırmasını öneriyor.
Kentsel Dönüşüm Aciliyet Kazandı
Deprem riskine karşı alınabilecek en önemli adımların başında, yapı stoğunun yenilenmesi geliyor. Rize’de başlatılan kentsel dönüşüm çalışmaları, ne yazık ki henüz tüm ilçelere yayılabilmiş değil. Özellikle Çayeli gibi yapılaşmanın yoğun olduğu bölgelerde, bu dönüşüm projelerinin hızla yaygınlaştırılması gerektiği ifade ediliyor. Belediyelerin ve ilgili kurumların daha etkin hareket etmesi, bölgedeki riskleri minimize etmede belirleyici olacak.
Depreme Karşı Toplumsal Farkındalık Artmalı
Rize’de olası bir depreme karşı hem bireysel hem de kurumsal önlemlerin artırılması gerekiyor. Ev sahiplerinin yapılarını kontrol ettirmesi, yerel yönetimlerin afet planlarını güncellemesi ve halkın afet bilinci konusunda eğitilmesi hayati önem taşıyor. Unutulmamalı ki, doğal afetler engellenemez; ancak alınacak doğru önlemlerle can ve mal kayıpları büyük oranda önlenebilir. Rize’nin eşsiz doğasında güvenle yaşamak istiyorsak, bugünden harekete geçmek şart.
